62 Eskadra Liniowa
62 eskadra liniowa – pododdział lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
 Godło eskadry | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1925 |
| Rozformowanie |
marzec 1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. pil. Józef Jerzy Gawroński |
| Ostatni |
kpt. pil. Maciej Piotrowski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Eskadra sformowana została we Lwowie jako 64 eskadra lotnicza. Niedługo potem została przemianowana na 62 eskadrę lotniczą, a w 1929 na 62 eskadrę liniową. W marcu 1939, 62 eskadra liniowa została rozwiązana.
Godła eskadry[1]:
- zielona czteroramienna gwiazda – na samolotach Potez XV i XXV
- brunatny łeb doga na tle białego koła z czerwoną obwódką – na samolotach Potez XXV i PZL-23 „Karaś”
Formowanie, zmiany organizacyjne i szkolenie
edytujPodczas reorganizacji lotnictwa wojskowego w 1925 roku, z oficerów i szeregowych 2, 3 i 4 pułków lotniczych, sformowana została 64 eskadra lotnicza. W związku z przemianowaniem II/6 dywizjonu 6 pułku lotniczego na I/6 dywizjon lotniczy otrzymała nową nazwę - 62 eskadra lotnicza[1]. Początkowo personel latający i pomocniczy był bardzo nieliczny. Eskadra nie posiadała ani jednego samolotu. Piloci latali na samolotach eskadry treningowej. Pierwszy samolot typu Potez XV eskadra otrzymała w kwietniu 1926. Pod koniec lipca już w składzie 3 samolotów odleciała na ćwiczenia letnie na lotnisko Berezowica pod Tarnopolem[2].
W 1927 przybyli do eskadry nowi piloci i obserwatorzy. Nastąpiła także wymiana samolotów Potez XV na Potez XXVII. W czerwcu eskadra w składzie 3 samolotów odleciała na szkołę ognia artylerii do Powurska na lotnisko Smolary.10 sierpnia przeniosła się na lotnisko w Dubnie, gdzie przyleciały pozostałe 3 załogi. Z tego lotniska startowała organizując współdziałanie z 2 Samodzielną Brygadą Kawalerii i 13 Kresową Dywizją Piechoty. Ćwiczenia zakończyły się koncentracją w rejonie Łucka. Od 4 września eskadra współpracowała z 6 Samodzielną Brygadą Kawalerii, 11 i 12 Dywizją Piechoty w Murzyłowie obok Podhajec. 9 września eskadra wróciła do Lwowa[2].
11 czerwca 1928 eskadra w składzie 3 samolotów odleciała na szkołę ognia do Powurska. W sierpniu już w komplecie współdziałała w rejonie Łucka z 13 Dywizją Piechoty i Brygadą KOP „Wołyń”. Ćwiczenia obserwowali słuchacze Wyższej Szkoły Wojennej. 14 listopada 1928 r. eskadra przeniosła się ze starego lotniska na Lewandówce na nowo wybudowane lotnisko Skniłów koło Lwowa[3].
W 1929 eskadra wymieniła samoloty na Potez XXV. 15 czerwca 6 samolotów eskadry brało udział w uroczystości poświęcenia lotniska w Łucku, gdzie w obecności Prezydenta RP wykonywano loty w szykach. 5 lipca ćwiczono pierwsze nocne loty przy lampach stajennych. W sierpniu z lotniska polowego w Buczaczu startowano na współdziałanie z 11 Dywizją Piechoty oraz Brygada Kawalerii „Brody”[3]. 14 września eskadra powróciła do Lwowa. W tym okresie przemianowano ją na 62 eskadrę liniową. W okresie października i listopada załogi eskadry na garnizonowej strzelnicy bojowej w Zamarstynowie wykonywały po raz pierwszy ostre strzelanie z samolotu do celów naziemnych. W maju 1930 eskadra odbyła szkołę ognia lotniczego stacjonując w Krakowie. Po powrocie do Lwowa eskadra wykonywała ostre strzelanie z powietrza do celów naziemnych na Zamarstynowie. Od 2 lipca do 6 sierpnia eskadra częścią sił przebywała w Nadwornej, gdzie współpracowała z 5 Lwowskim i 11 Karpackim pułkiem artylerii lekkiej, 6 dywizjonem artylerii konnej i 6 pułkiem artylerii ciężkiej[3].
W maju 1931 eskadra wzięła udział w koncentracji 3 Grupy Aeronautycznej w Krakowie. 7 lipca eskadra, działając w składzie 10 samolotów, odleciała na szkołę ognia lotniczego do Krakowa. Od 25 sierpnia do 14 września wzięła udział w ćwiczeniach letnich w Różyszczach[4].
Wiosną 1932 eskadra odleciała na szkołę ognia lotniczego do Krakowa, a w sierpniu uczestniczyła w ćwiczeniach Brygady KOP „Podole” w Czortkowie. Po ćwiczeniach klucz w składzie 3 samolotów pod dowództwem kpt. obs. Władysława Tuchółki został wysłany na lotnisko w Hołobach celem zwalczania band dywersyjnych grasujących na wschodnim pograniczu. We wrześniu eskadra współdziałała w okolicach Kamionki koło Podwołoczysk z 12 Dywizją Piechoty. W 1933 eskadra odbyła tradycyjnie szkołę ognia w Krakowie, a w lipcu i sierpniu ćwiczyła loty nocne współdziałając z kompanią reflektorów. 12 sierpnia przeleciała do Radziwiłłowa i tam współdziałała z brygadami kawalerii „Brody” i „Równe”. 21 sierpnia część samolotów przegrupowano na wysunięte lotnisko w Olszanicy i Emilówce, gdzie w dalszym ciągu współpracowała z kawalerią i grupą pancerno-motorową. Ćwiczenia wizytował II wiceminister ON gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki. Po ukończeniu ćwiczeń z kawalerią rozpoczęły się ćwiczenia z 12 i 13 Dywizją Piechoty startując z lotnisk w Brodach i Łucku. Po zakończeniu manewrów eskadra brała udział w pierwszej wielkiej koncentracji lotnictwa w Warszawie[4].
W 1934 eskadra odbywała szkołę ognia lotniczego w Krakowie, po czym odleciała na szkołę ognia artylerii do Brześcia. Przerwę w ćwiczeniach letnich wykorzystano na wykonywanie lotów nocnych. Od 30 sierpnia współpracowała z 30 Poleską Dywizją Piechoty i grupą pancerno–motorową[4]. W 1935 załogi doskonaliły umiejętności podczas ćwiczeń zimowych i letnich z oddziałami wojsk lądowych. W lutym 1936 personel latający przebywał na kursie narciarskim w Worochcie. Pod koniec lutego klucz eskadry współpracował na ćwiczeniach zimowych z Brygadą KOP „Podole” w rejonie Czortkowa, a na przełomie maja i czerwca 2 klucze pracowały na poligonie Brześć z 11 Grupą Artylerii, po czym odleciały na koncentrację lotnictwa w Warszawie. Po imponującej defiladzie powietrznej w dniu 6 sierpnia eskadra powróciła do Sknilowa[5].
W 1937 eskadra ćwiczyła na terenie Wołynia i Podola. Zimowe ćwiczenia w 1938 odbyła w rejonie Tarnopola współpracując z 12 Dywizją Piechoty, a szkołę ognia w czerwcu na poligonie Błędów. We wrześniu eskadra w pełnym składzie wzięła udział w wielkich manewrach na Wołyniu, operując z lotnisk Wielick i Łuck. W tym też roku eskadra przezbroiła się w samoloty PZL-23 „Karaś"[5].
W wyniku reorganizacji lotnictwa, w marcu 1939 62 eskadra liniowa została rozformowana. Personel latający i naziemny przeniesiony został do innych oddziałów 6 pułku lotniczego[5].
Żołnierze eskadry
edytuj| Stopień, imię i nazwisko | Okres pełnienia służby |
|---|---|
| kpt. pil. Józef Jerzy Gawroński[a] | 1 VIII 1925[9][1] – 1926 |
| kpt. obs. Jan Gac | do 8 VIII 1926 |
| kpt. obs. Bronisław Fabian | VIII 1926 – 20 IX 1927 |
| kpt. obs. Jan Schram | 20 IX 1927 – V 1928 |
| kpt. pil. Artur Jurkiewicz | V – VII 1928 |
| kpt. obs. Marceli Pustelniak | od VII 1928 |
| kpt. obs. Władysław Tuchółko[b] | 24 IV 1929 – 25 XII 1933 |
| kpt. obs. Henryk Napoleon Borowy | od XII 1933[10] |
| kpt. pil. Czesław Krajewski | X 1935 – X 1936[5] |
| kpt. obs. Władysław Mosiewicz | X 1936 – 1937[5] |
| kpt. obs. Marian Tadeusz Kern | od 16 XI 1937[11] |
| kpt. pil. Maciej Piotrowski | wz. do III 1939[5] |
| Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
|---|---|
| dowódca | kpt. Maciej Piotrowski |
| oficer taktyczny | por. Władysław Szymanowski |
| oficer techniczny | ppor. Jan Aleksander Domański |
| starszy obserwator | por. Jan Komłacz |
| obserwator | por. Zbigniew Jan Götzlik |
| obserwator | por. Kazimierz Dobrowolski |
| obserwator | por. Zbigniew Mieczysław Gałczyński |
Wypadki lotnicze
edytuj- 8 sierpnia 1926 wskutek przerwania pracy silnika podczas startu, samolot, który pilotował por. pil. Stanisław Kisiela, spadł i się zapalił. Pilot zginął, natomiast obserwator kpt. Gac odnosząc ciężkie obrażenia został przewieziony do 6 Szpitala Okręgowego we Lwowie[2].
- 2 listopada 1929 por. pil. Teodor Baranowski lecąc we mgle w Wogezach wpadł na skały ginąc na miejscu. Razem z nim zginął obserwator kpt. Ryszard Woroniecki[3].
- 19 kwietnia 1934 lecąc w nocy ze Lwowa do Dęblina załoga sierż. pil. Tadeusz Nowak oraz por. obs. Tadeusz Łukaszewicz zmuszona była do skoku na spadochronie, ponieważ zatarł się silnik w samolocie którym lecieli. Obserwator złamał nogę, natomiast pilot doznał wstrząsu mózgu[4].
- 21 sierpnia 1934 w czasie wykonywania lotów nocnych, podczas grupowego przelotu z Poznania do Lwowa, dwie załogi kpr. pil. Bolesław Sochacki i ppor. obs. Józef Penz oraz kpr. pil. Mieczysław Halicki i por. obs. Zbigniew Osuchowski zostały zmuszone do skoku na spadochronie, ponieważ w ich samolotach zabrakło paliwa. Trzecia załoga kpr. pil. Marian Kostecki oraz kpt. obs. Tuchółko musiała lądować przymusowo. Wszystkie samoloty zostały zniszczone[14].
Uwagi
edytuj- ↑ Józef Jerzy Gawroński (ur. 17 marca 1896). Między 1924, a 1928 sprostowano imiona z „Józef Kajetan” na „Józef Jerzy”. W 1928 roku pełnił służbę w Oddziale Służby Lotnictwa (od 1929 roku – Batalion Lotnictwa) w Poznaniu. Z dniem 1 listopada 1932 roku został przeniesiony do 1 plot. w Warszawie[7]. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości[8].
- ↑ Władysław Tuchółko od 10 grudnia 1929 roku do 12 kwietnia 1930 roku był słuchaczem kursu dowódców eskadr w Dęblinie. W tym czasie obowiązki dowódcy eskadry pełnili: kpt. dypl. obs. Zygmunt II Wojciechowski i por. kontr. pil. Arkadiusz Schirtładze. Od 25 grudnia 1933 roku kpt. Tuchółko był słuchaczem kursu w Rembertowie
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[13].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Pawlak 1989 ↓, s. 352.
- ↑ a b c Pawlak 1989 ↓, s. 353.
- ↑ a b c d Pawlak 1989 ↓, s. 354.
- ↑ a b c d Pawlak 1989 ↓, s. 355.
- ↑ a b c d e f Pawlak 1989 ↓, s. 356.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 352-356.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 424.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 marca 1932 roku, s. 197.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 31 lipca 1925 roku, s. 442.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 11.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 356, tu jako „Tadeusz Kern”.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 786.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 355-356.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.