Wikipedia

17 Batalion Saperów Wielkopolskich

(Przekierowano z 17 Batalion Saperów (LWP))

17 Batalion Saperów Wielkopolskich im. gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby (17 bsap) – samodzielny pododdział wojsk inżynieryjno-saperskich ludowego Wojska Polskiego i Sił Zbrojnych RP.

17 Batalion Saperów Wielkopolskich
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945

Rozformowanie

31 grudnia 1998

Nazwa wyróżniająca

Wielkopolskich

Patron

gen. dyw. Tadeusz Kutrzeba

Tradycje
Nadanie sztandaru

23 czerwca 1996[1]

Dowódcy
Pierwszy

mjr Paweł Diczenko

Organizacja
Numer

JW 2548

Dyslokacja

Garnizon Szczecin[2]

Rodzaj sił zbrojnych

Wojska lądowe

Rodzaj wojsk

Wojska inżynieryjne

Podległość

12 Dywizja Piechoty[2]
12 Dywizja Zmechanizowana[3]

Skład

Etat Nr 04/556, 2/6, 2/55, 2/80, 2/88, 2/124, 2/194, 2/208

Tablica w kościele garnizonowym w Szczecinie

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

17 Batalion Saperów został sformowany na podstawie rozkazu nr 58/Org. Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego z 15 marca 1945 roku, w Biedrusku, jako organiczna jednostka saperów 12 Dywizji Piechoty. Batalion został zorganizowany według sowieckiego etatu Nr 04/556 samodzielnego batalionu saperów (ros. отдельный саперный батальон). Był to etat wojenny z 10 grudnia 1942 roku.

21 maja 1945 roku batalion wyruszył z Biedruska koło Poznania na zachód. Pierwszym miejscem stacjonowania był Stargard, następnie Szczecin–Podjuchy, a pod koniec roku po powrocie ze Śląska przeniósł się do Szczecina na ul. Ku Słońcu[4][5].

Na podstawie rozkazu organizacyjnego Nr 053/Org. Naczelnego Dowódcy WP z 30 marca 1946 roku batalion otrzymał numer jednostki wojskowej „2548”.

Na podstawie rozkazu Nr 0025/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 kwietnia 1957 roku batalion został przeformowany, w terminie do dnia 15 sierpnia 1957 roku, na etat Nr 2/208 o stanie 412 wojskowych i jednego pracownika cywilnego.

Batalion rozformowano w 1998 roku.

Działania batalionu

edytuj

Po osiągnięciu gotowości bojowej i krótkim przeszkoleniu 10 czerwca 1945 batalion skierowano do akcji rozminowania i oczyszczania terenu. Przydzielony obszar obejmował teren na południe od wybrzeża Bałtyku po ujście Rurzycy do Odry (zach. Schwedt), rejon Radziszewa, Kamienia Pomorskiego i Dziwnowa (od zachodu granica państwowa, od południa miejscowości: Grabowo, Swobnica, Pyrzyce, od wschodu: Pyrzyce, Stargard, Nowogard, Gryfice, Trzebiatów). Następnie pasa przygranicznego wzdłuż Nysy Łużyckiej w okolicach Pieńska i Ruszowa (pow. Zgorzelec). Następnie batalion prowadził rozminowanie terenu powiatu i miasta Szczecina, Gryfic, Białogardu, Wolina, Gdyni–Oksywia, Braniewa. Najgęściej zaminowane były okolice Szczecina i tereny na północny zachód od Kamienia Pomorskiego. Akcja rozminowania trwała do połowy listopada. Sprawdzono i rozminowano 1252 km² terenu, 100 miejscowości, 512 km dróg, 33 km linii kolejowych i 11 mostów. Wykryto i zniszczono ok. 50 tys. różnych min oraz około 380 tys. pocisków, bomb i materiałów niebezpiecznych. W czasie wykonywania prac śmierć poniósł 1 oficer i 4 szeregowców, ranny został l oficer, 1 podoficer i 9 szeregowców[6].


W 1946 rozminowanie prowadzono w okresie wiosennym i jesiennym. Wiosną 17 bsap działał nad Zalewem Szczecińskim i jeziorem Dąbie. Kontrolował pod względem rozminowania linie kolejowe, mosty, obiekty mieszkalne. Do końca maja rozminowano: 1159 km dróg, 2 mosty, zniszczono 4984 min i 51 603 sztuk amunicji. W kwietniu część batalionu została skierowana w rejon Sanoka i tam wzięła udział w walkach z oddziałami UPA oraz uczestniczyła w rozminowaniu Przełęczy Dukielskiej.

W 1947 r. saperzy dywizji walczyli o utrzymanie mostów na Odrze i likwidowali zatory lodowe. Grubość pokrywy lodowej na Odrze dochodziła do 70 cm. Wiosną, wobec niebezpieczeństwa powodzi, ewakuowano zagrożone miejscowości. Kontynuowano także akcję rozminowania. W listopadzie 1947 r. przekazano rozminowane tereny władzom administracji państwowej.

4 stycznia 1948 r. batalion otrzymał zadanie usunięcia słupów granicznych na starej granicy polsko–niemieckiej z 1939 r. na odcinku Morze Bałtyckie–Pomieńsk. Ogółem usunięto 632 słupy.

17 bsap wniósł znaczny wkład w akcjach przeciwlodowych i przeciwpowodziowych na Odrze i na Świnie. Brał udział w pracach na rzecz gospodarki narodowej: zbudował kilka mostów, wyremontował kilkanaście kilometrów dróg oraz odbudował ponad 6,5 tys. mb wałów ochronnych na rzekach.

W latach 1945–1994 batalion stracił 11 żołnierzy.

Tradycje batalionu

edytuj

1 czerwca 1995 roku Minister Obrony Narodowej nadał jednostce nazwę wyróżniającą „Wielkopolskich” i imię patrona - generała dywizji Tadeusza Kutrzeby oraz ustanowił dzień 25 maja świętem batalionu i nakazał przyjąć dziedzictwo tradycji 17 Batalionu Saperów Wielkopolskich 1920-1939[7].

Osobne artykuły: XVII Batalion Saperów i 17 Batalion Saperów (1939).

Obsada personalna

edytuj
Dowódcy batalionu
  • mjr Paweł Dziczkowski[8] (Diczenko?) (1945)
  • kpt. Jan Kiełbowicz (1946)
  • Mikołaj Łazarenko
  • Andrzej Żmijewski
  • Bolesław Zalewski
  • Eugeniusz Gunia
  • Jarosław Burtowski
  • płk dypl. Franciszek Bandurek (1947-1949)[9]
  • płk Bolesław Zaleski (1951 - 1953)
  • płk Jerzy Kominko (1958-1960)[10]
  • ppłk Stefan Kastuj (1960-1963)[11]
  • płk Zdzisław Polkowski (? -1966)[12]
  • ppłk Roman Kacała (1974-1976)[13]
  • płk Henryk Tacik (1976-1979)
  • płk Jacek Witek (1990-1995)[14]

Oficerowie

edytuj
  • płk Józef Dybał - szef sztabu (1959-1957)[15]
  • płk Sylwester Wujciak - z-ca d-cy ds. tech.(1965-1968)[16]
  • ppłk Tadeusz Rybaniec - z-ca d-cy ds. tech. (1974-1978)[17]
  • płk Lech Zajda - szef sztabu (1985-1986)[18]
  • ppor. (płk) Mieczysław Perlik

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Faszcza 2005 ↓, s. 64.
  2. ↑ a b Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 427.
  3. ↑ Wojtaszak i Kozłowski 2001 ↓, s. 226.
  4. ↑ Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 .... s. 429.
  5. ↑ "Pomorze Przywrócone" Arkadiusz Ogrodowczyk str. 80
  6. ↑ Faszcza 2005 ↓, s. 15.
  7. ↑ Decyzja Nr 74/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 czerwca 1995 roku w sprawie nadania 17 Batalionowi Saperów nazwy wyróżniającej i imienia patrona, ustanowienia święta oraz przyjęcia dziedzictwa tradycji w: Dziennik Rozkazów MON z 1995 roku, poz. 62. Decyzja weszła w życie z dniem 1 czerwca 1995 roku.
  8. ↑ Malczewski i Polkowski 1970 ↓, s. 170.
  9. ↑ Sylwetki saperów s. 157
  10. ↑ Sylwetki saperów s. 243
  11. ↑ Sylwetki saperów. Następne pokolenie.. s.102
  12. ↑ Sylwetki saperów. Następne pokolenie.. s.145
  13. ↑ Sylwetki saperów. Następne pokolenie.. s.92
  14. ↑ "Sylwetki saperów"
  15. ↑ Sylwetki saperów s. 192
  16. ↑ Sylwetki saperów. Następne pokolenie.. s.178
  17. ↑ Sylwetki saperów. Następne pokolenie.. s.150
  18. ↑ Sylwetki saperów s. 372

Bibliografia

edytuj
  • Dariusz Faszcza: Z dziejów 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2005. ISBN 83-11-10131-0.
  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń ;Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
  • Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
  • F. Kaczmarski, S. Soroka, Wojska inżynieryjne LWP 1947 - 1979, wyd. MON Warszawa 1982,
  • "Pomorze przywrócone" Arkadiusz Ogrodowczyk, Warszawa 1974
  • Zdzisław Barszczewski, Władysław Jasieński: Sylwetki saperów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09287-7.
  • Ryszard Żuchowski: Sylwetki saperów. Następne pokolenie. Koszalin: Stowarzyszenie Saperów Polskich, 2009. ISBN 978-83-929870-0-0.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=17_Batalion_Saperów_Wielkopolskich&oldid=74673868”