12 Dywizja Piechoty (III Rzesza)

12 (Meklemburska) Dywizja Piechoty (niem. 12. Infanterie-Division) – niemiecka dywizja z czasów II wojny światowej, uczestniczyła w agresji na Polskę i Francję oraz ataku na Związek Radziecki.

12 Dywizja Piechoty

12. Infanterie-Division

Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	15 października 1935
Rozformowanie	1944
Nazwa wyróżniająca	Meklemburska
Tradycje
Kontynuacja	12 Dywizja Grenadierów Ludowych
Działania zbrojne
II wojna światowa kampania wrześniowa kampania francuska 1940 atak Niemiec na ZSRR bitwa pod Diemiańskiem
Organizacja
Dyslokacja	Schwerin
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Formacja	Wehrmacht
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	XXXIX Korpus Pancerny

Formowanie i szlak bojowy

12 Dywizja Piechoty sformowana została w 1934 pod ukrytą nazwą Infanterieführer II., miejsce stacjonowania sztabu Schwerin. Na mocy rozkazu z 15 października 1935 otrzymała oficjalną nazwę 12 Dywizja Piechoty. Stacjonowała w II Okręgu Wojskowym.

We wrześniu 1939 12 DP uczestniczyła w inwazji na Polskę, a w 1940 w inwazji na Francję. Do maja 1941 stanowiła część sił okupacyjnych w Europie Zachodniej, w ostatnim okresie w Holandii.

W czerwcy 1941 dywizja wzięła udział w Operacji Barbarossa w składzie Grupy Armii Północ i pozostawała pod jej rozkazami do końca 1943. W okresie luty-kwiecień 1942 była jedną z dywizji okrążonych w Kotle Diemiańskim, skąd udało jej się (przy znacznych stratach) wyrwać.

Na początku 1944 odbudowaną dywizję wcielono do 4 Armii, wchodzącej w skład Grupy Armii Środek; w czerwcu musiała zmierzyć się z ofensywą radziecką na Białorusi (Operacja Bagration). Po załamaniu się frontu dywizja wycofała się do Mohylewa, który miał być broniony do upadłego i została tam zupełnie rozbita. Jedynie nielicznym żołnierzom udało się przebić z kotła do swoich.

Odtworzona w październiku 1944, jako 12 Dywizja Grenadierów Ludowych, do końca wojny walczyła na froncie zachodnim, w składzie Grupy Armii B. Brała udział w obronie Akwizgranu, bitwie o las Hurtgen, w ofensywie w Ardenach. 18 kwietnia 1945 kapitulowała w Wuppertalu, okrążona w kotle w Zagłębiu Ruhry.

Dowódcy dywizji

• gen. mjr Wilhelm Ulex 1 X 1935 – 6 X 1936;
• gen. mjr Albrecht Schubert 6 X 1936 – 1 IV 1938;
• gen. por. Ludwig van der Leyen 1 IV 1938 – 10 III 1940;
• gen. Walther Kurt von Seydlitz-Kurzbach 10 III 1940 – 31 XII 1941;
• płk Karl Hernekamp 1 I 1942 – 1 III 1942;
• gen. por. Kurt - Jürgen Freiherr von Lützow 1 III 1942 – 1 VI 1942;
• płk Gerhard Müller 1 VI 1942 – 11 VII 1942;
• płk Wilhelm Lorenz 11 VII 1942 – 20 VII 1942;
• gen. por. Kurt - Jürgen Freiherr von Lützow 20 VII 1942 – 25 V 1944;
• gen. por. Curt Jahn 25 V 1944 – 4 VI 1944;
• gen. por. Rudolf Bamler 4 VI 1944 – 27 VI 1944;
• gen. mjr/gen. por. Gerhard Engel 28 VI 1944 – 12 IV 1944;
• gen. mjr Ernst König 12 IV 1945 – 18 IV 1945.

Struktura organizacyjna

Skład w sierpniu 1939

• 27 pułk piechoty: miejsce postoju sztabu, II II i III batalionu – Rostock;
• 48 pułk piechoty: miejsce postoju sztabu, I, II, III i rezerwowego batalionu – Neustrelitz;
• 89 pułk piechoty: miejsce postoju sztabu, I i III batalionu – Schwerin, II batalionu – Wismar;
• 12 pułk artylerii: miejsce postoju sztabu, I i II dywizjonu – Schwerin, III dywizjonu – Rostock;
• I dywizjon 48 pułku artylerii ciężkiej: miejsce postoju – Güstrow;
• 12 batalion pionierów: miejsce postoju – Schwedt;
• 12 oddział przeciwpancerny: miejsce postoju – Schwerin;
• 12 oddział łączności: miejsce postoju – Schwerin;
• 12 oddział obserwacyjny: miejsce postoju – nie został sformowany;

Skład w styczniu 1940

27, 48 i 89 pułk piechoty, 12 pułk artylerii, I/48 pułk artylerii ciężkiej, 12 batalion pionierów, 12 oddział rozpoznawczy, 12 oddział przeciwpancerny, 12 oddział łączności, 12 polowy batalion zapasowy;

Skład w styczniu 1943

27 pułk fizylierów, 48 i 89 pułk grenadierów, 12 pułk artylerii, 12 batalion pionierów, 12 oddział rozpoznawczy, 12 oddział przeciwpancerny, 12 oddział łączności, 12 polowy batalion zapasowy;

Skład w sierpniu 1943

27 pułk fizylierów, 48 i 89 pułk grenadierów, 12 pułk artylerii, 12 batalion pionierów, 12 batalion fizylierów, 12 oddział przeciwpancerny, 12 oddział łączności, 12 polowy batalion zapasowy;

Skład w sierpniu 1944

27 pułk fizylierów, 48 i 89 pułk grenadierów, 12 pułk artylerii, 12 batalion pionierów, 12 batalion fizylierów, 12 oddział przeciwpancerny, 12 oddział łączności, 12 polowy batalion zapasowy;

Skład w październiku 1944

27 pułk fizylierów, 48 i 89 pułk grenadierów, 12 pułk artylerii, 12 batalion pionierów, 12 batalion fizylierów, 12 oddział przeciwpancerny, 12 oddział łączności, 12 polowy batalion zapasowy;

Bibliografia

• Chris Bishop: Niemiecka piechota w II wojnie światowej. Warszawa: 2009. ISBN 978-83-11-11-428-9.
• Gerhard Donat: Lützows wilde verwegene Schar. Das mecklenburgische GrenadierßRegiment 89 in Weltkriegen Osnabrück 1990
• Tadeusz Jurga: Armia Modlin 1939, Warszawa 1987
• Czesław Grzelak, Henryk Stańczyk: Kampania polska 1939 roku. Początek II wojny światowej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2005. ISBN 83-7399-169-7.
• Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990. ISBN 83-211-1096-7.
• Werner Haupt: Die deutschen Infanterie-Division b.m.w 1991
• Werner Haupt: Army Group North. The Wehrmacht in Russia 1941-1945 b.m.w i b.m.r
• Werner Haupt: Demjansk, Ein Bolwerk im Osten Bad Nauheim 1961
• Piotr Zarzycki: Suplement do Września 1939. Orde de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Centralna Biblioteka Wojskowa, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.