100 Dywizja Strzelecka (ZSRR)

100 Dywizja Strzelecka
100-я стрелко́вая диви́зия
	Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	24 kwietnia 1924 (I formowanie),; 18 marca 1942 (II formowanie)
Rozformowanie	18 września 1941 (I formowanie),; 1945 (II formowanie)
Nazwa wyróżniająca	Lwowska
	Tradycje
Rodowód	45 Terytorialna Dywizja Strzelecka (I formowanie)
Kontynuacja	1 Gwardyjska Dywizja Strzelecka (I formowanie)
	Dowódcy
Pierwszy	?. Dobrienko (I formowanie),; pułkownik/generał major Franc Pierchorowicz (II formowanie)
Ostatni	generał major Iwan Russijanow (I formowanie),; pułkownik/generał major Fiodor Krasawin (II formowanie)
	Działania zbrojne
	II wojna światowa; agresja ZSRR na Polskę; wojna zimowa; operacja lwowsko-sandomierska; operacja wiślańsko-odrzańska
	Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Armia Czerwona
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	106 Korpus Piechoty
	Odznaczenia

100 Dywizja Strzelecka (ros. 100-я стрелковая дивизия) – związek taktyczny piechoty Armii Czerwonej, żołnierze dywizji uczestniczyli m.in. w uwolnieniu więźniów niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau.

I formowanie

W 1941 w jej skład wchodziły:

85 pułk strzelecki
331 pułk strzelecki
355 pułk strzelecki
34 pułk artylerii
46 pułk artylerii haubic
81 pułk artylerii przeciwpancernej oraz 397 dywizjon moździerzy, 183 dywizjon artylerii przeciwlotniczej, 69 batalion rozpoznawczy, 90 batalion saperów, 29 batalion łączności, 23 batalion medyczno-sanitarny, 2 batalion transportowy i 62 kompania chemiczna.

Po walkach pod Jelnią, na bazie resztek dywizji utworzono 1 Dywizję Strzelecką Gwardii.

Dywizja ponownie sformowana 18 marca 1942 w Wołogdzie w Archangielskim Okręgu Wojskowym. Żołnierze pochodzili głównie z okręgów wojskowych: Wołogdy, rejonów Archangielska i regionów Republiki Komi. Za zdobycie Lwowa w ramach operacji lwowsko-sandomierskiej dywizja otrzymała miano „lwowskiej”. W 1945 roku razem z 148 Dywizją Strzelecką i 304 Dywizją Strzelecką wchodziła w skład 106 Korpusu Strzeleckiego^[3]. W czasie walk na ziemiach polskich 100 DS dowodził gen. mjr Fiodor Krasawin. Dywizja uczestniczyła m.in. w ofensywie Armii Czerwonej rozpoczętej 12 stycznia 1945 roku, biorąc udział w przełamaniu niemieckich fortyfikacji Stellung a2^[4]. W trakcie operacji sandomiersko-śląskiej żołnierze dywizji 27 stycznia 1945 roku wyzwolili więźniów niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau. Jako pierwsi do obozu dotarli żołnierze 454 pułku piechoty. Przed południem zwiadowcy dywizji weszli na teren podobozu Monowitz. W południe oswobodzono centrum Oświęcimia, a ok. godz. 15.00, po krótkiej potyczce z wycofującymi się Niemcami, weszli jednocześnie na teren KL Auschwitz I i do oddalonego o mniej więcej 2 km Birkenau. W jej skład wchodziły:

454 pułk piechoty
460 pułk piechoty
472 pułk piechoty
1031 pułk artylerii oraz 408 samodzielny dywizjon przeciwpancerny, 189 kompania rozpoznawcza, 326 batalion inżynieryjny, 676 samodzielny batalion łączności (640 samodzielna kompania łączności), 246 batalion medyczno-sanitarny, 346 samodzielny batalion przeciwchemiczny, 530 kompania transportu samochodowego, 374 piekarnia polowa, 845 dywizyjny szpital weterynaryjny (walczyły też psy i konie), 1973 polowa stacja pocztowa (poczta polowa) i 1153 Polowa Kasa Banku Państwowego.

Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: 1977.
Iwan Jakubowski: Ziemia w ogniu. Warszawa: 1976.
Rafał Podsiadło: Niemieckie fortyfikacje Stellung a2 i ich przełamanie w styczniu 1945 r. Na linii Raby, Szreniawy i Pilicy. Warszawa: 2014. ISBN 978-83-7339-136-9.
Piotr Zarzycki: Suplement do września 1939. Ordre de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Księgarnia Historyczna, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.