13 Armia (ZSRR)
13 Armia (ros. 13-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej, Armii Radzieckiej oraz Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
wrzesień 1939 |
| Rozformowanie |
1999 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
gen. mjr Piotr Fiłatow |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Podległość | |
Działania bojowe
edytujW czerwcu 1941 roku w skład Armii wchodziły dwa korpusy strzeleckie (6 dywizji strzeleckich) oraz dwa korpusy zmechanizowane (17 i 20). Dowódcą był generał major Piotr Fiłatow[2]. Jesienią 1941 roku Armia wchodziła w skład Frontu Briańskiego gen. por. Andrieja Jeriomienko. Uczestniczyła w bitwie kurskiej (5 lipca - 23 sierpnia 1943) w czasie której dowództwo frontu tworzyli następujący oficerowie: dowódca Nikołaj Puchow, szef sztabu Aleksandr Pietruszewski, członkowie rady wojennej M. Kozłow i N. Czernyszew oraz szef zarządu politycznego Nikołaj Woronow[3].
W 1944 roku w ramach operacji Bagration dotarła do ziem polskich. W pościgu za oddziałami niemieckiej Grupy Armii Północna Ukraina uczestniczyła wraz z 1 Gwardyjską Armią Pancerną, grupą konno-zmechanizowaną gen. Siergieja Sokołowa i 3 Gwardyjską Armią, która 20 lipca dotarła w rejon Hrubieszowa i Lubyczy Królewskiej[4]. Wieczorem 29 lipca 1944 roku 350 Dywizja Piechoty (wchodząca w skład 13 Armii) dowodzona przez gen. mjra Grigorija Wiechina jako pierwsza dotarła do Wisły w rejonie Sandomierza[5]. W walkach o uchwycenie przyczółka czołowe pułki 350 Dywizji Strzeleckiej rozpoczęły forsowanie rzeki w rejonie Baranowa Sandomierskiego. Pierwszy sforsował Wisłę 2 batalion z 1178 Pułku Strzeleckiego dowodzonego przez ppłk Teoktysta Barbasowa.
Dowódcy armii
edytuj- gen. por. Piotr Fiłatow[6] (22.06.1941 - 08.07.1941)
- gen. por. Fiodor Riemiezow (09.07.1941 - 13.07.1941)
- gen. por. Wasilij Gierasimienko (14.07.1941 - 26.07.1941)
- gen mjr Konstantin Gołubiew Голубев (26.07.1941 - 25.08.1941)
- gen. mjr Awksientij Gorodnianski[7] (25.08.1941 - 25.01.1942)
- gen. płk Nikołaj Puchow (25.01.1942 - 14.02.1943)[8]
Struktura organizacyjna
edytuj- Skład w październiku 1941 roku[7]
- 6 Dywizja Piechoty
- 121 Dywizja Piechoty
- 132 Dywizja Piechoty
- 143 Dywizja Piechoty
- 155 Dywizja Piechoty
- 298 Dywizja Piechoty
- 307 Dywizja Piechoty
- 55 Dywizja Kawalerii
- 141 Brygada Pancerna
- Skład w 1945 roku[9]
- Skład w 1990 roku[10]
w składzie Przykarpackiego Okręgu Wojskowego
- 17 Dywizja Zmechanizowana[a]
- 51 Dywizja Zmechanizowana[a]
- 97 Dywizja Zmechanizowana[a]
- 161 Dywizja Zmechanizowana[a]
- 38 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych
- 62 Brygada Rakiet Przeciwlotniczych
- 86 Brygada Zaopatrzenia
- 802 pułk artylerii rakietowej
- 13 pułk artylerii samobieżnej
- 49 pułk saperów
- 119 pułk śmigłowców bojowych
- 442 pułk śmigłowców bojowych
- 55 pułk łączności
Zobacz też
edytujUwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 144.
- ↑ Fiszer 2011 ↓, s. 7.
- ↑ Kołtunow i Sołowjow 1971 ↓, s. 460.
- ↑ Zbiniewicz 1988 ↓, s. 158.
- ↑ Sawicki 1989 ↓, s. 97.
- ↑ Plikus (kier.) 1968 ↓, s. 95.
- ↑ a b Forczyk i Gerrard 2008 ↓, s. 29.
- ↑ Память народа::Подлинные документы о Второй Мировой войне [online], pamyat-naroda.ru [dostęp 2024-05-19].
- ↑ Bahm 2015 ↓, s. 250.
- ↑ Depczyński 2015 ↓, s. 368.
- ↑ Depczyński 2015 ↓, s. 382.
Bibliografia
edytuj- Karl Bahm: Berlin 1945. Warszawa: 2015. ISBN 978-83-11-13571-0.
- Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutina do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.
- Michał Fiszer. Rozgromienie Frontu generała Dmitrija Pawłowa. „Technika Wojskowa. Historia”. 3, 2011. Warszawa: Magnum-X Sp. z o. o.
- Robert Forczyk, Howard Gerrard: Moskwa 1941. Pierwsza porażka Hitlera. Kraków: 2008. ISBN 978-83-7396-709-0.
- Andriej Grieczko: Siły zbrojne państwa radzieckiego. Warszawa: MON, 1975.
- Mikołaj Plikus (kier.): 50 lat Armii Radzieckiej. Mała kronika. Warszawa: 1968.
- G. Kołtunow, B. Sołowjow: Bitwa pod Kurskiem. Warszawa: 1971.
- Tadeusz Sawicki: Front wschodni a powstanie warszawskie. Warszawa: 1989.
- Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Fryderyk Zbiniewicz: Armia Radziecka w wojnie z hitlerowskimi Niemcami 1941-1945. Warszawa: 1988. ISBN 83-11-07489-5.