Żłobik koralowy

Żłobik koralowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	storczykowate
Podrodzina	epidendronowe
Rodzaj	żłobik
Gatunek	żłobik koralowy
	Nazwa systematyczna
	Corallorhiza trifida Chatelain; 1760. Spec. Inaug. Corallorh. 8
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żłobik koralowy, ż. koralowaty (Corallorhiza trifida Chatelain) – gatunek rośliny należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae).

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w stanie dzikim w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce roślina dawniej dość pospolita, obecnie rzadka i narażona na wyginięcie. Częściej występuje w Sudetach i Karpatach, poza górami większe jego skupienia znajdują się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i na Pojezierzu Mazurskim^[3].

Kwiaty

Pokrój

Owoce

Morfologia

Pokrój: Wysokość 8–30 cm. Roślina myko-heterotroficzna, bezzieleniowa i bez korzeni. Posiada natomiast koralowato rozgałęzione kłącze (stąd właśnie gatunkowa nazwa rośliny).
Liście: 2-4 silnie zredukowane, mające postać bezzieleniowych łusek.
Kwiaty: Niepozorne, białe z żółto brązowym nalotem, górny zewnętrzny płatek długości do 0,6 cm. Warżka wydłużona, z dwiema bocznymi zatokami, biała z czerwonymi plamkami, silnie odgięta do tyłu, ze słabo odznaczająca się workowata ostrogą. Kwiaty wyrastają po kilka na skręconych szypułkach. Przysadki krótsze od nieskręconej zalążni.
Owoc: Torebka zawierająca liczne, bardzo drobne nasiona.

Biologia i ekologia

Rozwój: Bylina, geofit. Kwitnie w maju i czerwcu. Jest rośliną bezzieleniową, niezbędne do życia związki organiczne czerpie dzięki symbiozie z pewnymi gatunkami grzybów^[3].
Siedlisko: Cieniste lasy bukowe, sosnowe, świerkowe i jodłowe, a także torfowiska.
Fitosocjologia: Gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Vaccinio-Piceion i Ass. Sphagno girgensohnii-Picetum^[4].
Genetyka: Liczba chromosomów 2n=36.

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta ścisłą ochroną gatunkową w Polsce na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin^[5]. W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski (2006) umieszczona w grupie gatunków zagrożonych wyginięciem (kategoria zagrożenia V)^[6]. W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię VU (narażony)^[7]. Według klasyfikacji Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody gatunek zagrożony (kategoria zagrożenia VU)^[3]. Zagrożony jest głównie poprzez wyrąb lasów i ich gospodarcze użytkowanie. Część jego stanowisk jest chroniona w parkach narodowych i rezerwatach przyrody.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-08-05] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409
↑ Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bibliografia

Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-08-05] (ang.).

[A-3] Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.

[4] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[rozp2014-5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409

[6] Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[7] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]