Turkmenbaszy
Turkmenbaszy (turkm. Türkmenbaşy, dawniej Krasnowodzk, Krasnowodsk, Красноводск) – miasto portowe nad Zatoką Türkmenbaşy (Morze Kaspijskie), w zachodnim Turkmenistanie w wilajecie balkańskim. Położone jest na wysokości 27 m p.p.m. Według spisu ludności z 2005 roku, Turkmenbaszy liczył 68 tys. mieszkańców.
 Port w Turkmenbaszy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wilajet | |
| Wysokość |
–27 m n.p.m. |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
745000 |
| Tablice rejestracyjne |
BN |
Położenie na mapie Turkmenistanu  | |
 40°01′N 52°58′E/40,016667 52,966667
| |
Historia
edytuj
Początki miasta sięgają 1717 roku, kiedy czerkieski książę, oficer w służbie rosyjskiej Aleksander Bekowicz-Czerkieski, założył nad zatoką stanicę wojskową, która miała służyć Rosjanom przy podboju chanatu chiwańskiego. Niepowodzenie jego wyprawy spowodowało, że miejsce to pozostało w zapomnieniu przez ponad półtora wieku. Ponownie stanicę wojskową założyli tutaj Rosjanie w 1869. Osada otrzymała wówczas nazwę Krasnowodzk, która była tłumaczeniem miejscowej nazwy Kyzył-Suw, czyli „czerwona woda”. Na jej rozwój miało wpływ przeniesienie tutaj końcowej stacji kolei transkaspijskiej po trzęsieniu ziemi w 1895. W 1896 roku osada Krasnowodzk otrzymała prawa miejskie.
Nazwa miasta została zmieniona w 1993 na cześć prezydenta Turkmenistanu Saparmyrata Nyýazowa, który począł tytułować się Türkmenbaşy (Turkmenbaszy), czyli „przywódcą Turkmenów”. Obecnie ludność miasta stanowią głównie Rosjanie, Azerowie, Turkmeni i Ormianie.
Miasto rozwinęło się jako ważny port nadkaspijski oraz końcowa stacja kolejowa kolei transkaspijskiej. Dochodzi tutaj również Kanał Karakumski. Turkmenbaszy ma połączenie promowe z Baku. Miasto posiada lotnisko, Port Lotniczy Turkmenbaszy.
Przemysł i turystyka
edytujW pobliżu miasta znajdują się złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. W Turkmenbaszy znajduje się największa turkmeńska rafineria ropy naftowej. Rozwinął się tutaj również przemysł stoczniowy, materiałów budowlanych, chemiczny, maszynowy i spożywczy.
12 km na zachód od miasta planowana jest budowa nowej strefy turystycznej Awaza, pod którą kamień węgielny położył prezydent Saparmyrat Nyýazow pragnący kolejnego upamiętnienia swojego kultu. Jego następca Gurbanguly Berdimuhamedow oświadczył w 2007, że na 16 km linii brzegowej ma powstać 60 nowoczesnych hoteli[1][2]. Ten gigantyczny projekt został sparodiowany w grze komputerowej Battlefield: Bad Company (Serdaristan i postać prezydenta Zavomira Serdara).
Obóz polski
edytujW roku 1942, w czasie II wojny światowej, przez Krasnowodzk ewakuowały się z ZSRR do Pahlevi w Iranie oddziały Armii Polskiej gen. Władysława Andersa oraz towarzysząca im ludność cywilna[3]. Znajdował się tu polski cmentarz, gdzie pochowano 81 polskich żołnierzy i junaków[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Richard Orange, Awaza, Turkmenistan: the most ill-conceived resort ever built? 10-06-2011, telegraph.co.uk (ang.) [dostęp 2013-07-20].
- ↑ Avaza: architectural and construction innovations. turkmenistan.gov.tm. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-17)]., 18-06-2013 (ang.) [dostęp 2013-07-20].
- ↑ W.Anders: Bez ostatniego rozdziału, Londyn 1959, s. 138–140.
- ↑ Żołnierze Armii Polskiej zmarli w ZSRR w okresie IX 1941 r. do IX 1942 r.