Wikipedia

Komenda Rejonu Uzupełnień Kielce

Komenda Rejonu Uzupełnień Kielce (KRU Kielce) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Komenda Rejonu Uzupełnień Kielce
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Kielce
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1918

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Kielce
PKU 4 pp Leg.
PKU Kielce[1]

Komendanci
Pierwszy

mjr Kazimierz Dziekanowski

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Kielce

Podległość

OKU Kielce
DOGen. „Kielce”
DOK X

Skład

PKU typ III

Komendy rejonów uzupełnień OK X

Historia komendy

edytuj

W 1917 na terenie Kielc funkcjonował Główny Urząd Zaciągu[3]. Rozkazem kierownika MSWojsk. nr 144 z 27 listopada 1918 w sprawie organizacji władz zaciągowych powołano do życia między innymi Powiatową Komendę Uzupełnień w Kielcach dla Okręgu Wojskowego V obejmującego powiaty: kielecki, jędrzejowski, miechowski, pińczowski i stopnicki[4]. Z chwilą wejścia w życie rozkazu i sformowania nowego PKU, Główny Urząd Zaciągu do Wojska Polskiego zobowiązany był przekazać całość dokumentacji tej PKU na obszarze której się znajdował[5]. Bezpośrednią kontrolę nad PKU sprawowała Okręgowa Komendy Uzupełnień w Kielcach[5].

We wrześniu 1919 roku, na podstawie rozkazu Ministerstwa Spraw Wojskowych z 7 lipca 1919 roku, w Okręgu Generalnym „Kielce” przeprowadzono reorganizację służby poborowej polegającą na likwidacji Okręgowej Komendy Uzupełnień w Kielcach oraz utworzeniu ośmiu pułkowych komend uzupełnień w miejsce dotychczasowych czterech. W ramach tej reorganizacji PKU Kielce została przemianowana na Powiatową Komendę Uzupełnień 4 pp Leg. w Kielcach, która obejmowała swoją właściwością powiaty: kielecki, pińczowski i stopnicki[6].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[7], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[8]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[9][10]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[11].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[9]. W skład PKU Kielce wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[9]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[12][13][14].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[15].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Kielce normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[16]

Z dniem 1 października 1927 roku powiat iłżecki został wyłączony z okręgu poborowego PKU Kielce i podporządkowany nowo powstałej PKU Wierzbnik. Od tego dnia PKU Kielce administrowała jedynie powiatem kieleckim[17][18]. W grudniu 1930 roku PKU posiadała skład osobowy typ III[16].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[19].

19 marca 1932 roku ogłoszono nadanie Krzyża Niepodległości st. sierż. Władysławowi Posłusznemu z PKU Kielce[20][21].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Kielce została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Kielce przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[22], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[23]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Kielce normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[24].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr X, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiat kielecki[2].

Obsada personalna

edytuj

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Kielce, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[37][38]
  • I referent
  • II referent
    • kpt. kanc. Piotr Hłuszanin (21 VI[42] – 17 X 1923[43] → PKU Lida)
    • kpt. piech. Stanisław II Moniuszko (17 X 1923[44] – IV 1924[45] → 27 pp)
    • por. piech. Piotr Ilgiewicz (1 VII 1924[46] – II 1926 → referent)
  • referent – urzędnik wojsk. XI rangi Adam Olszewski
  • oficer instrukcyjny
  • oficer ewidencyjny na powiat iłżecki – por. kanc. Władysław Stanisław Włodyga (od 21 VI 1923[42])
  • oficer ewidencyjny na powiat kielecki
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[52][53][54][55][56]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • kpt. piech. Józef II Piotrowski (II 1926 – 31 III 1928[57] → stan spoczynku)
    • kpt. adm. (gosp.) Józef Turczyński (IV 1928[58] – XII 1929 → kierownik II referatu PKU Święciany)
    • mjr art. Wacław Racięcki (XII 1929[59] – IX 1930 → komendant)
    • kpt. piech. Józef Henryk Kozłowski[a] (VIII 1931[61] – 30 IX 1933[62] → stan spoczynku)
    • kpt. piech. Władysław Broszczakowski[b] (X 1933 – VII 1935 → dyspozycja dowódcy OK X)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. kanc. Stefan Mikołaj Sheybal (od II 1926)
    • kpt. adm. (gosp.) Michał Pękala (do IV 1928[67] → kierownik II referatu PKU Sanok)
    • kpt. piech. Antoni Pawlikowski (IV 1928[68] – VIII 1929[69] → dyspozycja dowódcy OK X)
    • por. piech. Zygmunt Cieśliński (był w 1932, do VI 1938 → kierownik II referatu)
  • referent
    • por. piech. Piotr Ilgiewicz (II 1926 – ? → PKU Puławy)
    • kpt. adm. (gosp.) Józef Turczyński (do IV 1928 → kierownik I referatu)
    • kpt. piech. mgr Kazimierz Tabędzki (XI 1928[70] – III 1930[71] → praktyka sądowa w WSO nr VI)
    • por. piech. Zygmunt Cieśliński (od XII 1929[72])
    • por. piech. Jan Tokarz (III 1930[73] – †27 II 1931[74])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[36][c]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Mikołaj Kosiński[d] → w niemieckiej niewoli
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Zygmunt Cieśliński[e] †1940 Charków[86]

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Kpt. piech. Józef Henryk Kozłowski (ur. 14 września 1887) był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Z dniem 1 lutego 1925 roku został przemianowany na oficera zawodowego w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 lipca 1919 roku i 9,5 lokatą w korpusie oficerów piechoty[60].
  2. ↑ Kpt. piech. Władysław Stefan Broszczakowski ur. 27 stycznia 1895 roku był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)[63]. Z dniem 1 maja 1933 roku został przydzielony z 4 pp Leg. w Kielcach do PKU Kielce celem odbycia praktyki poborowej[64]. Po przeniesieniu kapitana Józefa Henryka Kozłowskiego w stan spoczynku (30 września 1933 roku) objął obowiązki kierownika I referatu i zastępcy komendanta PKU Kielce. W lipcu 1935 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X[65]. W 1938 roku, będąc już w stanie spoczynku, został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[66]. Zmarł w 1966 roku. Został pochowany na Cmentarzu Starym w Kielcach.
  3. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[75].
  4. ↑ Kpt. adm. (piech.) Mikołaj Kosiński ur. 23 grudnia 1894 roku w Żydaczowie. Był odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie) i Srebrnym Krzyżem Zasługi[76]. W sierpniu 1932 roku został przeniesiony z 24 pp w Łucku do PKU Płońsk na stanowisko kierownika II referatu poborowego[77]. W czerwcu 1935 roku nadal pełnił służbę w PKU Płońsk[78]. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu IV E, a następnie Oflagu VI B Dössel[79].
  5. ↑ Kpt. adm. (piech.) Zygmunt Jan Antoni Cieśliński (ur. 15 kwietnia 1894[80]) we wsi Głuchy, w powiecie biłgorajskim, w rodzinie Franciszka i Marii z Witwickich. W latach 1914–1917 służył w armii rosyjskiej. Jako oficer rezerwy zatrzymany w służbie czynnej został przydzielony z 45 pp do Powiatowej Komendy Uzupełnień Dubno na stanowisko oficera ewidencyjnego na powiat dubieński. Z dniem 1 grudnia 1924 został przesunięty na stanowisko II referenta PKU Dubno[81]. W lutym 1926, w związku z wprowadzeniem nowej organizacji pokojowej służby poborowej, został zatwierdzony na stanowisku kierownika II referatu poborowego PKU Dubno[82]. W grudniu 1929 został przeniesiony do PKU Kielce na stanowisko referenta[72]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 73. lokatą w korpusie administracji[83] (w marcu 1939 zajmował 118. lokatę[84]). Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (4 listopada 1933[85]) i Srebrnym Krzyżem Zasługi[84].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 39.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Szandrocho 2011 ↓, s. 42.
  4. ↑ Szandrocho 2011 ↓, s. 44, 46.
  5. ↑ a b Szandrocho 2011 ↓, s. 47.
  6. ↑ Jarno 2003 ↓, s. 51–53.
  7. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  8. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  9. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  10. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  11. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  13. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  14. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  16. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  17. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 28 z 14 października 1927 roku, poz. 350.
  18. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  19. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 marca 1932 roku, s. 201.
  21. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
  22. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  23. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  24. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  25. ↑ Jarno 2003 ↓, s. 52.
  26. ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 59 z 6 lipca 1920 roku.
  27. ↑ a b Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 20 z 18 lutego 1921 roku.
  28. ↑ a b Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 29 z 10 marca 1921 roku.
  29. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 20 lipca 1923 roku, s. 478.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 66.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 102.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 399.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 29.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 92.
  36. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 849.
  37. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1466, 1563, 1571.
  38. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1335.
  39. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 125 z 28 listopada 1924 roku, s. 705.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 130 z 16 grudnia 1924 roku, s. 727.
  42. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 3 lipca 1923 roku, s. 444.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 listopada 1923 roku, s. 734.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 listopada 1923 roku, s. 733.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 8 kwietnia 1924 roku, s. 193.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 29 kwietnia 1924 roku, s. 245.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 8 marca 1925 roku, s. 135.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 8 marca 1925 roku, s. 137.
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 9.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 6 lutego 1925 roku, s. 59.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 4.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 20.
  53. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 116, 131, 155, 823.
  54. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 515.
  55. ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 42, 45, 108.
  56. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 44, 106.
  57. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 21.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 175.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 400.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 26 lutego 1925 roku, s. 93.
  61. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 234.
  62. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 118.
  63. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 49, 539.
  64. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 83.
  65. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 91.
  66. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 53.
  67. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 164.
  68. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 158.
  69. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 255.
  70. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 355.
  71. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 115.
  72. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929, s. 383.
  73. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
  74. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 131.
  75. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  76. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 292.
  77. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  78. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 39.
  79. ↑ Straty ↓.
  80. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 262, sprostowano imiona i datę urodzenia por. Jana Cieślińskiego z „Jan ur. 15 maja 1892” na „Zygmunt Jan Antoni ur. 15 kwietnia 1894”.
  81. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 7 listopada 1924, s. 665.
  82. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926, s. 9.
  83. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 449.
  84. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 309.
  85. ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
  86. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 71.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Komenda_Rejonu_Uzupełnień_Kielce&oldid=74440652”