Stanisław Kuszelewski
Stanisław Ludwik Kuszelewski (ur. 10 września 1894 w Jaworowie, woj. lwowskie[1], zm. między 4 a 7 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – major piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[3].
major piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
10 września 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
między 4 a 7 kwietnia 1940 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
komendant RU |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Franciszka i Franciszki z Lorków[1]. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.
Członek organizacji sokolich. Uczestnik wojny 1920[4]. W 1920 był dowódcą batalionu marszowego w Obozie Ćwiczebnym 6 Armii[5]. W trakcie wojny awansował na podporucznika i porucznika. 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w Dowództwie 6 Armii[6].
W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. 24 marca 1921 został przeniesiony z Dowództwa 6 Armii do 48 pułku piechoty z jednoczesnym odkomenderowaniem do grupy szkolnej 6 Armii[7][8]. W 1923 w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 245 lokatą w korpusie oficerów piechoty służył w 48 pułku piechoty[9][10]. W 1924 dowodził 7 kompanią w III batalionie 48 pp[11]. 16 lutego 1925 przystąpił do egzaminu sprawdzającego[12]. 3 maja 1925[13] awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 69 lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. W 1928 był dowódcą II batalionu 24 pułku piechoty[15]. Od 15 grudnia 1928 do końca stycznia 1929 był wykładowcą kursu i kierownikiem ćwiczeń aplikacyjnych dla oficerów rezerwy garnizonu Łuck[16]. W marcu 1932 został przeniesiony z 24 do 31 pułku piechoty na stanowisko kwatermistrza[17][18]. W sierpniu 1935 został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kielce na stanowisko komendanta[19]. Ostatni przydział przed wojną to komendant Rejonu Uzupełnień Lida[2][20].
Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Według stanu na 7 grudnia 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku[2]. Między 3 a 5 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa bez numeru poz. 92 nr akt 46[21] z 2 kwietnia 1940[2]. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji z dnia 15.04.1943 pod numerem 125. Przy szczątkach Stanisława Kuszelewskiego znaleziono książeczkę oszczędnościową PKO[22]. Figuruje na liście AM-169-125 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-5-0122 jako Stanisław Kuszelski[23]. Nazwisko Kuszelewskiego znajduje się na liście ofiar (pod nr 122) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 93, w Nowym Kurierze Warszawskim nr 94 z 1943. W Archiwum Robla (pakiet 0469-02) znajdują się notatki znalezione przy szczątkach podpułkownika Stefana Stolarza, w którym Kuszelewski (bez imienia) został wymieniony pod datą 07.12.1939.
Był żonaty, miał jedno dziecko[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[24]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Walecznych[25]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986[26]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 330 .
- ↑ a b c d e f УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 443.
- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, 1991, s. 149 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, nr 34), 8 września 1920, s. 809 .
- ↑ Tuliński 2020 ↓, s. 800.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920, s. 776.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.2, nr 14), 9 kwietnia 1921, s. 721 .
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 156, 727.
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1923, s. 260 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 240, 354 .
- ↑ Czterdziesty osmy p.p. strzelców kresowych, Stanisławów, 1924, s. 8.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.6, nr 6), 18 stycznia 1925, s. 5 .
- ↑ Awanse trzeciomajowe, „Polska Zbrojna” (R.6, nr 120), 2 maja 1926, s. 3 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.7, nr 18), 3 maja 1926, s. 125 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1928, s. 40, 179 .
- ↑ Ćwiczenia aplikacyjne dla oficerów rezerwy, „Przegląd Wołyński” (R. 5, nr 52), 23 grudnia 1928, s. 7 .
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 233.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 29, 561.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
- ↑ Stepan Rybka , Rocznik oficerski 1939, 2006, s. 20 .
- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, 1991, s. 603 .
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 169.
- ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1923, s. 248, 451 .
- ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości..
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r.. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.