Zygmunt Pawlaczyk
Zygmunt Pawlaczyk (ur. 19 kwietnia 1928 w Skalmierzycach, zm. 9 maja 1987 w Warszawie) – pilot wojskowy od 1951 r., od 1955 r. pilot Polskich Linii Lotniczych LOT (PLL LOT), ofiara katastrofy lotniczej w Lesie Kabackim.
| Data i miejsce urodzenia |
19 kwietnia 1928 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 maja 1987 |
| Przyczyna śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Narodowość | |
| Stanowisko | |
| Pracodawca | |
| Małżeństwo |
Alina Pawlaczyk |
| Dzieci |
Jacek Pawlaczyk |
| Odznaczenia | |
| |
Był pilotem i dowódcą załogi samolotu pasażerskiego Ił-62M SP-LBG „Tadeusz Kościuszko” PLL LOT w locie nr LO 5055, podczas którego - w trakcie podchodzenia do awaryjnego lądowania - nastąpiła największa katastrofa w historii polskiego lotnictwa[1][2].
Życiorys
edytujMłodość
edytujDo 1949 r. mieszkał wraz z rodzicami w Jarocinie[3]. W czasie okupacji w 1942 r. został przymusowo skierowany do pracy w fabryce mebli „Thönet” w Jarocinie[4]. Po wojnie wraz z kolegami brał udział w akcji znoszenia broni z wojskowych transportów niemieckich. W okresie późniejszym nadal pracował w fabryce mebli, a wieczorowo ukończył szkołę podstawową i trzyletnią zawodową w Jarocinie[4]. W czasie wolnym wspólnie z kolegami organizował odczyty, pogadanki, zawody sportowe i amatorskie przedstawienia[4].
Służba wojskowa i kariera pilota
edytujW 1949 r. został powołany do służby wojskowej we Wrocławiu, a następnie oddelegowany do szkoły samochodowej w Warszawie, którą ukończył w 1951 r. z pierwszą lokatą[4]. Następnie został skierowany do Jeleniej Góry, gdzie pełnił służbę jako kierowca w sztabie jednostki. Stamtąd został skierowany na kurs pilota wojskowego, który ukończył z wynikiem bardzo dobrym[4]. Na początku lat 50. XX wieku uzyskał uprawnienia na dwupłatowe samoloty Po-2[5]. W 1955 r. podjął pracę w PLL LOT, a po ukończeniu kolejnego kursu został pilotem cywilnym. Brał udział w akcji opylania lasów w Bułgarii w 1956 r., za co otrzymał odznakę Przodownika Pracy[4].
Szczeble uprawnień lotniczych[5]:
- 1956 – licencja pilota sportowego na wszystkie samoloty wielosilnikowe
- 1957 – uprawnienia na samoloty serii Li-2
- 1958 – uprawnienia na samoloty serii Ił-14
- 1960 – licencja nawigatora lotniczego I klasy i mechanika pokładowego
- 1963 – uprawnienia do dowodzenia samolotem Ił-14 i uprawnienia radiotelegrafisty w służbie lotniczej
- 1966 – uprawnienia na samoloty serii Ił-18
- 1975 – uprawnienia na samoloty serii Ił-62
- 1978 – uprawnienia do dowodzenia samolotem Ił-62
Wylatał ogółem 19 745 godzin, w tym na samolotach Ił-62 5542 godziny, jako dowódca samolotu Ił-62 i Ił-62M od 11 maja 1978 wylatał 3725 godzin[6]. W powietrzu pokonał ponad 10 mln km[7].
Katastrofa lotnicza
edytuj
Kapitan Pawlaczyk był dowódcą załogi samolotu „Tadeusz Kościuszko”, który rozbił się podczas katastrofy w Lesie Kabackim 9 maja 1987[6]. Komisja badająca przyczyny katastrofy oceniła, że pomimo skrajnie skomplikowanej sytuacji w jakiej znajdowała się załoga samolotu jej działanie było racjonalne i nakierowane na ratowanie życia pasażerów[8], a decyzje podejmowane przez Zygmunta Pawlaczyka w warunkach ekstremalnie trudnych były prawidłowe i nie miały związku przyczynowego z zaistniałą katastrofą[5][9]. Kapitan Pawlaczyk poniósł śmierć w tej katastrofie.
Ostatnie zarejestrowane słowa - przypisywane kapitanowi Pawlaczykowi - „Cześć, giniemy” stały się symbolem tej katastrofy. Słowa te są również tytułem książki Jarosława Reszki Cześć, giniemy![2], traktującej o największych katastrofach w Polsce w XX wieku. Imieniem kapitana Zygmunta Pawlaczyka nazwana jest ulica oraz skwer na warszawskim Ursynowie (Natolin)[10][11].
Pozostawił żonę Alinę i syna Jacka, który był pracownikiem PLL LOT[5]. Na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie znajduje się symboliczna mogiła Zygmunta Pawlaczyka, który faktycznie został pochowany w grobie rodzinnym na Starych Powązkach[12] (kwatera 251-6-5)[13].
Nagrody i odznaczenia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie)
- Odznaka I Stopnia z Trzema Diamentami Zasłużony Pracownik PLL LOT[12] (pośmiertnie)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Aleksander Grobicki: Niezwykłe katastrofy. Warszawa: Wydawnictwa "Alfa", 1990. ISBN 83-7001-256-6.
- ↑ a b Jarosław Reszka: Cześć, giniemy. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Agencji Prasowej, 2001. ISBN 83-911242-3-1.
- ↑ W nocie wspomnieniowej podano nazwę miejscowości Jaresin, w rzeczywistości chodzi o Jarocin
- ↑ a b c d e f Witold Kozłowski. Zygmunt Pawlaczyk – Wspomnienie. „Gazeta Wyborcza”, 24 września 1998. Warszawa: Agora S.A.. ISSN 0860-908X.
- ↑ a b c d Marek Sarjusz-Wolski: Cisza po życiu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Iskry, 1989. ISBN 83-207-1200-9.
- ↑ a b SP-LBG nie doleciał. „Skrzydlata Polska”. 22/1987, 31 maja 1987. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SIMP. ISSN 0137-866X.
- ↑ Katarzyna Jaroszyńsk: Walczył do samego końca – Życie Warszawy. [dostęp 2009-03-18]. (pol.).
- ↑ Komunikat specjalnej komisji rządowej powołanej do zbadania przyczyn katastrofy samolotu PLL LOT. „Skrzydlata Polska”. 21/1987, 26 lipca 1987. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SIMP. ISSN 0137-866X.
- ↑ Oświadczenie Prokuratury Wojewódzkiej w Warszawie w sprawie katastrofy lotniczej zaistniałej w dniu 9 maja 1987 roku w Warszawie
- ↑ Dzielnica Ursynów m.st. Warszawy – Pawlaczyk Zygmunt. [dostęp 2009-03-18]. (pol.).
- ↑ Agnieszka Pająk-Czech: Skwer kpt. Zygmunta Pawlaczyka do likwidacji?. haloursynow.pl, 2014-01-14. [dostęp 2017-05-15].
- ↑ a b Pogrzeb załogi samolotu SP-LBG i pracowników PLL LOT. „Skrzydlata Polska”. 23/1987, 7 czerwca 1987. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SIMP. ISSN 0137-866X.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MICHAŁ SIERPIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10].