Ił-14

Ił-14
Ил-14
	; Ił-14 w polskim malowaniu rządowym przechowywany w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
	Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Konstruktor	Biuro konstrukcyjne Iljuszyna
Typ	Samolot pasażersko – transportowy
Konstrukcja	metalowa
Załoga	4 osoby
	Historia
Data oblotu	20 września 1950
Lata produkcji	1950–1960
	Dane techniczne
Napęd	2 × silniki gwiazdowe Szwecow ASz-82T
Moc	2 × 1397 kW (1900 KM)
	Wymiary
Rozpiętość	31,7 m
Długość	21,3 m
Wysokość	7,8 m
Powierzchnia nośna	100 m²
	Masa
Startowa	12850 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	430 km/h
Prędkość przelotowa	300 km/h
Zasięg	1000 km
Rozbieg	470 m
Dobieg	480 m
	Dane operacyjne
	Użytkownicy
	ZSRR NRD Czechosłowacja Polska
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ił-14 (ros. Ил-14) – radziecki śmigłowy samolot pasażersko-transportowy z 1950 r. zaprojektowany w biurze konstrukcyjnym Iljuszyna.

Historia

Ił-14 z polskimi znakami w zbiorach Pacific Coast Air Museum

Ił-14 to ulepszona wersja samolotu Ił-12 (następcy dwusilnikowych DC-3 i Li-2). Na przełomie 1949 i 1950 roku biuro konstrukcyjne Iljuszyna otrzymało zadanie polepszenia i unowocześnienia samolotu Ił-12. W nowym samolocie niezmieniony pozostał kadłub, usterzenie poziome oraz podwozie natomiast nowe były skrzydła (mniejsze o 3 m²), kształt usterzenia pionowego i silniki o większej mocy i mniejszym zużyciu paliwa. Zbiorniki paliwa przeniesiono z centropłata do części zewnętrznych skrzydeł. Początkowo produkowano 18-miejscową wersję Ił-14P, a w roku 1956 powstała wersja Ił-14M z przedłużonym o 1 metr kadłubem i większą liczbą miejsc pasażerskich. Produkowano także wersje transportowe (Ił-14G i Ił-14T) oraz desantową Ił-14D. Ogółem w latach 1954–1960 zbudowano 1112 sztuk, w tym 80 Ił-14P na licencji w NRD i 203 jako Avia AV-14 na licencji w Czechosłowacji. Samoloty Ił-14 używane były w komunikacji lotniczej ZSRR i państw bloku socjalistycznego (w tym w Polsce) do końca lat siedemdziesiątych. Lotnictwo wojskowe korzystało z wersji transportowej i desantowej. Samolot Ił-14 wykazywał bardzo dobre własności w lotach polarnych w Arktyce i na Antarktydzie.

Ił-14 w lotnictwie polskim

W Polsce Ił-14 pojawił się w 1955 roku, Polskie Linie Lotnicze LOT zakupiły 6 samolotów w wersji Ił-14P mogące przewozić 14 pasażerów. Miały one następujące znaki rejestracyjne:

SP-LNA
SP-LNB
SP-LNC
SP-LND
SP-LNE
SP-LNF

Kolejne sześć samolotów LOT zakupił w Niemieckiej Repubublice Demokratycznej (NRD) w 1957 roku. Maszyny mogły przewozić 26 pasażerów i miały następujące znaki:

SP-LNG
SP-LNH
SP-LNI
SP-LNK
SP-LNL
SP-LNM

W Czechosłowacji zakupiono pasażersko-towarową Avię AV-14P, która otrzymała oznaczenia SP-LNN. W latach 1957 i 1958 samoloty produkcji radzieckiej poddano modernizacji w NRD, zwiększając we wszystkich samolotach liczbę miejsc do 26. Latem 1964 i 1965 roku wypożyczono z NRD trzy iły przystosowane do przewozu truskawek. Polskie owoce eksportowano m.in. do krajów skandynawskich^[1]. Iły obsługiwały zagraniczne połączenia LOT-u do 1961 roku, kiedy to wprowadzono Iły-18, które wyparły samoloty Ił-14 na linie krajowe. Zrezygnowano tu z obecności stewardesy na pokładzie, załoga składała się tylko z dwóch pilotów i radiotelegrafisty. Na początku lat 60. we wszystkich używanych maszynach zwiększono liczbę miejsc dla pasażerów do 32. Po dekadzie latania z powodu ograniczeń eksploatacyjnych zmniejszono liczbę pasażerów do 28. Ił-14 używany był przez linię lotniczą do lipca 1972 roku. Jeden z LOT-owskich samolotów uległ rozbiciu 14 czerwca 1957 roku podczas podchodzenia do lądowania na lotnisku w Moskwie podczas burzy. Zginęło pięciu pasażerów i czterech członków załogi. W 1968 r. samoloty SP-LNB i SP-LNE zostały przerobione na samoloty aerofotogrametryczne użytkowane następnie przez Przedsiębiorstwo Usług Lotniczych Aeropol. W 1970 r. SP-LNG został przejęty przez Zarząd Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych. Równolegle do cywilnego przewoźnika również wojska lotnicze zakupiły około 20 samolotów. Ił-14 wykorzystywany był do zadań transportowych, kurierskich, do szkolenia spadochroniarzy oraz jako latająca salonka dla członków rządu.

Wersje

Silnik ASz-82FN eksponowany w MLP w Krakowie

Czechosłowacka Avia 14, 1957 r.

Ił-14P – podstawowa wersja produkowana od roku 1950 (także w NRD), 18 miejsc pasażerskich
Ił-14M – wersja z przedłużonym o 1 metr kadłubem, produkowana od 1956 r., 24, a potem 28 lub 32 miejsca pasażerskie
Ił-14G – wersja transportowa
Ił-14T – wersja transportowa
Ił-14D – wersja desantowa
Ił-14S – salonka
Avia AV-14 – oznaczenie Ił-14P produkowanego na licencji w Czechosłowacji
Avia 14 Super – 42-miejscowa wersja produkowana w Czechosłowacji
Ił-14FG – wersja fotogrametryczna (do wykonywania fotografii) z przedłużonym przeszklonym dziobem produkowana w Czechosłowacji

Opis techniczny

Wolnonośny dolnopłat konstrukcji metalowej, kryty blachą. Podwozie samolotu z kołem przednim, chowane w locie. Usterzenie klasyczne. 2 silniki tłokowe w układzie podwójnej gwiazdy ASz-82 o mocy 1900 KM. Śmigła czterołopatowe.

Przypisy

↑ TomaszT. Smolicz TomaszT., Lima, Oskar – : opowiadania lotnicze., Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1985, s. 9-16, ISBN 83-08-01407-0, OCLC 499850226 [dostęp 2022-05-11] .

Bibliografia

Benedykt Kempski: Samolot transportowy Ił-14. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony, 1982. ISBN 83-11-06936-0.

Linki zewnętrzne

Sylwetki samolotu na stronie Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

[1] TomaszT. Smolicz TomaszT., Lima, Oskar – : opowiadania lotnicze., Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1985, s. 9-16, ISBN 83-08-01407-0, OCLC 499850226 [dostęp 2022-05-11] .

[1]