Wikipedia

Zygmunt Bartmański

oficer Wojska Polskiego

Zygmunt Bartmański (ur. 16 kwietnia 1876 w Przemyślu, zm. 18 lub 19 maja 1919 pod Drohobyczem) – major kawalerii Wojska Polskiego.

Zygmunt Bartmański
major kawalerii major kawalerii
Data i miejsce urodzenia

16 kwietnia 1876
Przemyśl

Data i miejsce śmierci

18 lub 19 maja 1919
pod Drohobyczem

Przebieg służby
Lata służby

1897–1919

Siły zbrojne

c. k. Obrona Krajowa
Wojsko Polskie

Jednostki

9 Pułk Ułanów

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska

Odznaczenia
Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy
Nagrobek Zygmunta Bartmańskiego

Życiorys

edytuj

Jesienią 1897 rozpoczął zawodową służbę w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej. Pełnił ją w Pułku Ułanów Obrony Krajowej Nr 3 w Samborze, a od 1901 w Rzeszowie. W 1912 został przeniesiony do Pułku Ułanów Obrony Krajowej Nr 6 w Wels. W jego szeregach walczył podczas I wojny światowej, m.in. na froncie włoskim[1]. W czasie służby w c. k. Obronie Krajowej awansował na kolejne stopnie: kadeta (1 września 1897), podporucznika (1 listopada 1898), porucznika (1 listopada 1902) i rotmistrza (1 maja 1912)[2][3][4][5][6][7].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej, trwającej od listopada 1918[1]. W stopniu majora został dowódcą 9 pułku ułanów[1]. Poległ 18 lub 19 maja 1919 pod Drohobyczem, trafiony kulą nieprzyjaciela w czasie, gdy żołnierze jego pułku zdobywali miasto[8][9]. Został uroczyście pochowany przez swoich żołnierzy już po zajęciu miasta[10].

Rozkaz dzienny gen. Józefa Hallera z 26 maja 1919 zawierał następujący fragment (dosłowny cytat): Nie mogę wyróżniać Waszych czynów bohaterskich, bo musiałbym zasługi wszystkich podnosić. Dziękuję Wam, oficerowie i żołnierze. Tym, którzy swoje życie bohatersko złożyli na ołtarzu ojczyzny, cześć i chwała! Pamięć o dzielnym dowódcy 8 pułku ułanów, maj. Strońskim i dowódcy batalionu maj. Bartmańskim, oraz poległych oficerach i żołnierzach nigdy nie zaginie[a]. 30 października 1919 w uznaniu nadzwyczajnych zasług dla dobra Ojczyzny położonych i okupionych bohaterską śmiercią na froncie został pośmiertnie mianowany podpułkownikiem[11].

W 1904 i 1910 został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Myśliwych w Rzeszowie[12].

Został pochowany na cmentarzu Głównym w Przemyślu[13].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Cytat zawiera błąd merytoryczny, gdyż zgodnie z powyższym tekstem mjr Emil Stroński miał być dowódcą 8 pułku ułanów, zaś major Bartmański dowódcą batalionu. Jest to zapewne omyłka redakcyjna, jako że na kolejnej stronie tego wydania „Gazety Lwowskiej” krótki biogram Zygmunta Bartmańskiego zawiera prawidłowy opis sprawowania przez niego stanowiska dowódcy 9 Pułku Ułanów. Por. Rozkaz dzienny gen. Hallera. „Gazeta Lwowska”. Nr 124, s. 2, 31 maja 1919. 

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Kronika. † Zygmunt Bartmański. „Gazeta Lwowska”. Nr 124, s. 4, 31 maja 1919. 
  2. ↑ Schematismus 1898 ↓, s. 413, 443.
  3. ↑ Schematismus 1902 ↓, s. 547, 583.
  4. ↑ Schematismus 1912 ↓, s. 405, 425.
  5. ↑ Schematismus 1913 ↓, s. 377, 402.
  6. ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 125.
  7. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 405, 435.
  8. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 30, tu 18 maja.
  9. ↑ Tatara 1930 ↓, s. 8, 30.
  10. ↑ Tatara 1930 ↓, s. 8.
  11. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 96 z 9 grudnia 1919 roku, s. 2543.
  12. ↑ Towarzystwo Myśliwych w Rzeszowie w pięćdziesiątą rocznicę powstania 1880-1930. Rzeszów: 1930, s. 23, 24.
  13. ↑ Zygmunt Bartmański. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 2023-04-19].
  14. ↑ Kronika. Odznaczenie przemyślan. „Echo Przemyskie”. Nr 88, s. 5, 2 października 1916. 
  15. ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 435.

Bibliografia

edytuj
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1898. Wiedeń: styczeń 1898. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1902. Wiedeń: styczeń 1902. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1912. Wiedeń: styczeń 1912. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1913. Wiedeń: styczeń 1913. (niem.).
  • Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916.
  • Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
  • Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934.
  • Jan Tatara, Zarys historji wojennej 9-go pułku ułanów, Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Zygmunt_Bartmański&oldid=74786663”