Jan Tatara
Jan Tatara (ur. 30 listopada 1897 w Wieliczce, zm. 24 października 1930 pod Drobinem) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 podpułkownik dyplomowany kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
30 listopada 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 października 1930 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1930 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca szwadronu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujJan Tatara urodził się 30 listopada 1897 roku w Wieliczce. Jako uczeń gimnazjum związał się z ruchem strzeleckim. Z chwilą wybuchu I wojny światowej przerwał studia rolnicze i wstąpił do 2 pułku piechoty Legionów Polskich. Został ciężko ranny w czasie kampanii karpackiej. Po zakończeniu leczenia i rekonwalescencji został przydzielony do 5 szwadronu ułanów porucznika Józefa Dunin-Borkowskiego. Awansował na podoficera[1].
Od 1918 roku walczył w szeregach 9 pułku ułanów na froncie ukraińskim i wołyńskim. Jako dowódca 3 szwadronu wyróżnił się w walkach pod Kilikijowem[2] i Żółtańcami[1]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 98. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku - kawalerii)[3]. Po zakończeniu działań wojennych pozostał w służbie czynnej, w macierzystym pułku. W 1923 roku pełnił obowiązki komendanta kadry szwadronu zapasowego 9 pułku ułanów w Stanisławowie, a w następnym roku dowódcy szwadronu zapasowego 9 pułku ułanów[4][5][6].
1 grudnia 1924 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 24. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[7]. 2 listopada 1927 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1927–1929[8]. 23 sierpnia 1929 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Oddziału II Sztabu Głównego na stanowisko szefa Ekspozytury Nr 3 Oddziału II SG. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 5. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[9]. 29 stycznia 1930 roku został przeniesiony do Oddziału II Sztabu Głównego w Warszawie na stanowisko pełniącego obowiązki szefa wydziału[10].
Zmarł w piątek 24 października 1930 roku około godz. 7.30 pod Drobinem w następstwie obrażeń ciała doznanych w wypadku drogowym na szosie gdańskiej. Sprawcą wypadku był porucznik rezerwy i radca ministerialny Stanisław Zaćwilichowski, który kierując samochodem nie dostosował prędkości jazdy do warunków panujących na drodze (mgła). Porucznik Zaćwilichowski zmarł tego samego dnia o godz. 17.40 w Szpitalu Ujazdowskim w następstwie obrażeń ciała doznanych w wypadku drogowym. Trzeci uczestnik wypadku, szofer Zawistowski doznał jedynie ogólnych potłuczeń. Obaj oficerowie jechali do Grudziądza, gdzie mieli złożyć zeznania w charakterze świadków, w procesie o szpiegostwo przed Wojskowym Sądem Okręgowym Nr VIII. Proces został przeprowadzony bez ich udziału, a oskarżony o szpiegostwo Bronisław Fude został skazany na 11 lat ciężkiego więzienia, pozbawienie praw obywatelskich na okres 10 lat i grzywnę w wysokości 50 tys. zł. Pułkownik Tatara został pochowany we wtorek 28 października 1930 roku na Cmentarzu Obrońców Lwowa. W imieniu pracowników Ekspozytury Oddziału II Sztabu Głównego pożegnał go kapitan Jan Żychoń. Pułkownik Tatara osierocił żonę i córkę[11]. W miejscu wypadku w maju 1932 odsłonięto pomnik ku pamięci ppłk. Tatary i por. Zaćwilichowskiego[12]. Podczas uroczystości Jan Karczewski odczytywał list od byłego premiera Kazimierza Bartla[13].
Podpułkownik Tatara był autorem wydanego w 1929 roku, w Warszawie, Zarysu historji wojennej 9-go Pułku Ułanów.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3358
- Krzyż Niepodległości (pośmiertnie, 6 czerwca 1931)[14]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 8 listopada 1930)[15]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[16]
- Odznaka za Rany i Kontuzje[17]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Śp. ppłk dypl. Jan Tatara, „Panteon Polski” nr 73, listopad 1930, s. 15-16.
- ↑ „Polska Zbrojna” (R.10, nr 293), Warszawa , 25 października 1930, s. 3.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 160.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 252, 916.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 617, 679.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 559, 600.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 736.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 329, 340.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 58, 71.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29 stycznia 1930 roku, s. 34.
- ↑ Straszna katastrofa samochodowa pod Płońskiem, „Gazeta Bydgoska” nr 249 z 26 października 1930 roku, s. 2. Sensacyjna rozprawa sądowa o szpiegostwo w Grudziądzu, „Gazeta Bydgoska” nr 250 z 28 października 1930 roku, s. 2. Straszna katastrofa samochodowa pod Drobinem, „Ilustrowany Kurier Codzienny” nr 290, 26 października 1930 roku, s. 6. Katastrofa samochodowa, „Kurier Warszawski” nr 292 z 24 października 1930 roku, wydanie wieczorne, s. 13. Zgon por. Stanisława Zaćwilichowskiego, „Kurier Warszawski” nr 293 z 25 października 1930 roku, wydanie poranne, s. 2. Pogrzeb Zasłużonych Synów Ojczyzny, „Polska Zbrojna” nr 296 z 28 października 1930 roku, s. 3. Pogrzeb ś.p. ppłk. dypl. Jana Tatary, „Polska Zbrojna” nr 299 z 31 października 1930 roku, s. 4.
- ↑ Na podstawie fotografii [1]
- ↑ Zbiory NAC on-line [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2018-04-10] (pol.).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 352 „za zasługi na polu bezpieczeństwa Państwa”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Na podstawie fotografii [2].
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.