Zofia Rączka

Zofia Rączka (ur. 9 lipca 1927 w Lesznie, k. Kutna, zm. 22 października 2010 w Żywcu) – polska archiwistka i regionalistka.

Zofia Rączka

Zofia Rączka (2010)
Data i miejsce urodzenia	9 lipca 1927 Leszno
Data i miejsce śmierci	22 października 2010 Żywiec
Miejsce spoczynku	Żywiec, cmentarz parafialny w Zabłociu
Zawód, zajęcie	archiwistka
Odznaczenia

Życiorys

Urodziła się w 1927 w Lesznie koło Kutna, jako córka Leona Rączki i Genowefy Pawlus. Szkołę podstawową kończyła w Kutnie. Podczas okupacji pracowała, jako robotnica rolna i kontynuowała naukę w tajnych kompletach (w 1939 zdała egzamin wstępny do gimnazjum w Łęczycy). W 1946 ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. M. Kopernika w Żywcu. W tym samym roku podjęła pracę nauczycielki (od maja 1946 do 31 sierpnia 1947). Studiowała (1947–1951) historię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po studiach pracowała w służbie archiwalnej 35 lat w Będzinie i w Żywcu 25 lat, do 1986 r.

Działalność w Towarzystwie Miłośników Ziemi Żywieckiej (TMZŻ) rozpoczęła w 1960. W TMZŻ pełniła funkcję sekretarza oraz członka kolegium redakcyjnego „Karty Groni” Od 1990 była redaktorem naczelnym. W latach 1965–1973 była członkiem prezydium MRN w Żywcu oraz członkiem komisji kultury. Uczestniczyła w pracach Społecznego Komitetu Odbudowy Parku i Zamku Żywieckiego, była członkiem Rady Muzealnej.

Także działała w Akcji Katolickiej, w parafii pw. św. Floriana w Żywcu. Rejestrowała polonika w archiwach Paryża, Brukseli, Madrytu. Charakteryzowała ją pasja badawcza i duża wiedza o regionie oraz pasja malarska (malarstwo nieprofesjonalne), a także poezja.

Należała do ludzi skromnych, nie narzucających się, ale chętnie udzielała pomocy merytorycznej – zwłaszcza w sprawach historii, kultury, tradycji regionu żywieckiego. Publikowała m.in. w takich pismach, jak: „Karta Groni”, „Gronie”, „Archeion”, „Zaranie Śląskie”, „Małopolskie Studia Historyczne”, „Gazeta Żywiecka” czy „Nad Sołą i Koszarawą”. Członek Honorowy TMZŻ.

Zmarła 22 października 2010 w Żywcu. Została pochowana na cmentarzu parafii św. Floriana mieszczącym się na Zabłociu.

Jej imieniem nazwano rondo na skrzyżowaniu ulic Armii Krajowej, Browarnej i Wyzwolenia w Żywcu.

Publikacje

• Przewodnik po kościołach żywieckich, Żywiec 1992
• Przewodnik po zamku i parku żywieckim, Żywiec 1997
• Żywiec. Rys historyczny od powstania miasta do 1918, Żywiec 1997
• Archiwa dóbr ziemskich Żywiecczyzny, Żywiec 1998
• Kiedy maluję, Żywiec 2000
• Po której orbicie krążysz, Żywiec 2002
• Habsburgowie żywieccy i ich siedziba w Żywcu, Żywiec 2003
• Żywiec. Rys historyczny okres międzywojenny 1918-1939, Żywiec 2005
• Żywiec. Rys historyczny. Zabłocie od powstania osady do 1950 roku, Żywiec 2005
• Żywiec. Rys historyczny od powstania miasta do 1939 r. (wznowienie uzup.), Żywiec 2010

Bibliografia

• Życiorysy na Żywiecczyźnie pisane (praca zbiorowa), tom 1. s. 286/287, Żywiec 2004
• Zbiory i strona internetowa Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej (TMZŻ)
• „Nad Sołą i Koszarawą”, Rok II, Nr 6(13), 15 marca 1999
• „Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej 1934-2014” (praca zbiorowa), s. 224–230, s. 299–302, TMZŻ, Żywiec 2014, ISBN 978-83-938114-3-4.

Linki zewnętrzne

• Galeria tematyczna – Z.Rączka
• strona internetowa TMZŻ