Polonik

Ruchome i nieruchome obiekty historyczne polskiego dziedzictwa narodowego

Polonik (z łac. polonicum, polonica) – dokument piśmienniczy (druk, rękopis), przedmiot (dzieło sztuki, pamiątka narodowa lub historyczna) lub miejsce (cmentarz)[1] pochodzenia polskiego, bądź tematycznie związane z Polską, które znajduje się w kraju lub za granicą.

Strona tytułowa dzieła Officina ferraria Walentego Roździeńskiego, edycja z 1612 roku

Termin stosuje się najczęściej w zawężonym znaczeniu w praktyce bibliotecznej. Polska Bibliografia Narodowa mianem polonicum zagraniczne określa publikacje spełniające przynajmniej jedno z trzech kryteriów: językiem publikacji jest język polski, treść powiązana jest z Polską lub autor jest z pochodzenia Polakiem[2]. Rejestrowane są one w osobnej części Bibliografii Narodowej[3].

W szerszym znaczeniu polonikami określa się całość przedmiotów mających związek z szeroko pojętą kulturą materialną bądź duchową narodu polskiego. Termin używany jest także w muzeach na określenie zabytkowych artefaktów związanych z polską kulturą.

Analogiczne określenia stosuje się dla określenia spuścizny kulturowej innych narodów: judaika[4], bohemica, hispanica, rossica, itp.

Poloniki za granicą

edytuj

W wyniku wojen jakie odbywały się na terenie Polski, poza jej granicami znalazło się wiele poloników zrabowanych przez najeźdźców bądź stworzonych przez polskich uchodźców politycznych i emigrantów. Chociaż wiele ze skarbów polskiej kultury uległo bezpowrotnemu zniszczeniu, to w zagranicznych archiwach i bibliotekach zachowały się cenne świadectwa kultury polskiej. Za prace nad ich zebraniem odpowiedzialne jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[5]. Efektem działalności ministerstwa jest uruchomiony w 2017 roku portal Polonika[6], który rejestruje obiekty polskiego dziedzictwa narodowego za granicą[7].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Wielka Encyklopedia Powszechna PWN”, tom 8, Warszawa 1966, s. 837.
  2. Jarosław Pacek, polonika zagraniczne – Słownik Terminologiczny z Zakresu Bibliografii i Katalogowania [online], sternik.bn.org.pl, 22 października 2010 [dostęp 2018-12-19] (pol.).
  3. „Polonica zagraniczne” – Biblioteka Narodowa [online], bn.org.pl [dostęp 2018-12-19].
  4. Judaika. muzeum.com.pl, 2007-04-27. [dostęp 2019-02-04].
  5. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [online], barcelona.msz.gov.pl [dostęp 2018-12-19].
  6. portal Polonika
  7. Ruszył nowy portal internetowy MKiDN – Polonika MKiDN – Wydarzenia 2017 [online] [dostęp 2018-12-19] (pol.).