Wikipedia

Zmiana na tronie cesarskim Japonii (2019)

Abdykacja Akihito
(Przekierowano z Zmiana na tronie cesarskim Japonii 2019)

Intronizacja cesarza Japonii (jap. 即位の礼 Sokui-no-rei, lub 即位礼 Sokuirei[1][3]) – intronizacja cesarza Japonii.

Cesarska Chryzantema
Takamikura, Tron Cesarski[1]
Zrekonstruowany tron (takamikura) z VIII w. ustawiony w odbudowanym pawilonie Daigoku-den należącym do kompleksu dawnego pałacu Heijō[2] w Nara (ze względu na brak zapisów z okresu Nara, model tronu powstał w oparciu o inne materiały historyczne oraz konstrukcję tronu w Pałacu Cesarskim w Kioto, który pochodzi z ery Taishō)
Tron w pawilonie Shishin-den Pałacu Cesarskiego w Kioto
Daijōsai, cesarz Akihito w stroju do ceremonii ofiarowania ryżu (1990)
Cesarz Meiji udaje się do chramu Ise
Intronizacja cesarza Taishō, Pałac Cesarski w Kioto (1915)
Makieta, plan rozmieszczenia pawilonów w do ceremonii Daijōsai w listopadzie 2019 r.
Daijōkyū do Ceremonii Dziękczynienia Daijōsai, 2019

Decyzja cesarza Akihito o abdykacji

edytuj

8 sierpnia 2016 roku cesarz Japonii wygłosił telewizyjne przemówienie, w którym podkreślił swój zaawansowany wiek i problemy ze zdrowiem[a][4]. Oświadczenie zostało odebrane jako wyrażenie zamiaru abdykacji[5].

Po 16 miesiącach negocjacji Dworu Cesarskiego, Agencji Dworu Cesarskiego (宮内庁 Kunai-chō)[b] i Urzędu Premiera (総理府 Sōri-fu) parlament Japonii w czerwcu 2017 roku przyjął specjalną ustawę umożliwiającą abdykację, a w dniu 1 grudnia 2017 roku Rada Dworu Cesarskiego (皇室会議 Kōshitsu-kaigi)[c] uzgodniła datę abdykacji na 30 kwietnia 2019 roku oraz datę przekazania regaliów cesarskich księciu Naruhito na 1 maja 2019 roku[6][7].

Wstęp

edytuj

Procedura intronizacji cesarza Japonii składa się z bardzo wielu ceremonii, rytuałów i wydarzeń towarzyszących o różnorodnym charakterze i jest głęboko osadzona w pradawnej tradycji wywodzącej się z mitologii. Cesarze Japonii są bowiem uznawani za potomków bogini słońca Amaterasu (także zapis: Ama-terasu-ō-mikami)[8].

W przypadku cesarza Akihito odbyło się 29 ceremonii intronizacyjnych, rozłożonych w czasie od 7 stycznia 1989 do 6 grudnia 1990 roku[9]. Część rytuałów jest niedostępna dla publiczności, a i tak większość Japończyków ma trudności ze zrozumieniem ich znaczenia. Ponadto istnieją także spory dotyczące rozdziału ról państwa i rodziny cesarskiej, w tym podziału kosztów[10].

Z powyższych powodów dla uproszczenia formułuje się dla wiadomości ogólnej znaczne skróty bogatego programu licznych ceremonii, wyróżniając jedynie trzy główne rytuały procedury intronizacyjnej:

  • przekazanie regaliów cesarskich i pieczęci państwowych (ceremonia Kenji-to-Shokei-no-Gi, maj)[11][1];
  • intronizację właściwą (Sokui-no-rei), w tym ceremonię proklamacji wstąpienia na tron (ceremonia Sokuirei-Seiden-no-Gi, październik)[9][1];
  • ofiarowanie nowego ryżu cesarskim przodkom oraz bogom nieba i ziemi (obrzędy Daijōsai, listopad)[9][1].

Abdykacja cesarza Akihito

edytuj

Ceremonię intronizacji nowego cesarza (dotychczasowego następcy tronu księcia Naruhito) w 2019 roku poprzedziły rytuały związane z abdykacją jego ojca, cesarza Akihito.

Program procedury abdykacyjnej obejmował 10 ceremonii organizowanych w okresie od 12 marca do 30 kwietnia 2019 roku. Przed właściwą abdykacją wysłannicy cesarza udali się do chramu shintō w Ise z misją przekazania informacji o abdykacji oraz złożenia ofiar w mauzoleach cesarza Jimmu (w Kashihara, w prefekturze Nara) i czterech ostatnich cesarzy. Wizytę tamże złożył następnie abdykujący cesarz Akihito.

Zasadnicza ceremonia abdykacji (Taiirei-Seiden-no-Gi)[1], miała miejsce w dniu 30 kwietnia, w sali Matsu-no-Ma głównego budynku kompleksu pałacowego, po raz pierwszy w systemie państwa opartym na konstytucji[12]. Poprzednia bowiem taka ceremonia miała miejsce 202 lata wcześniej, gdy w 1817 roku abdykował cesarz Kōkaku.

Po abdykacji cesarz Akihito posiada tytuł 上皇陛下 (Jōkō Heika), po angielsku „His Majesty the Emperor Emeritus”, a cesarzowa Michiko – 上皇后陛下 (Jōkōgō Heika) „Her Majesty the Empress Emerita”[13].

Z momentem abdykacji cesarza Akihito, czyli z dniem 30 kwietnia 2019 roku, skończyła się era Heisei, która trwała 30 lat, od 8 stycznia 1989 roku. W dniu 1 maja 2019 roku rozpoczęła się nowa era o nazwie Reiwa. Jej nazwa została podana do publicznej wiadomości przez rząd Japonii w dniu 1 kwietnia 2019 roku[14].

Intronizacja cesarza Naruhito

edytuj

Długi proces intronizacyjny składa się z 32 ceremonii o różnym charakterze. Odbywają się one kolejno od 1 maja do połowy listopada 2019 roku[15].

Przekazanie regaliów cesarskich

edytuj

Starszy syn cesarza Akihito, Naruhito, został 126. cesarzem w dniu 1 maja 2019 roku (ceremonia przekazania regaliów: Kenji-to-Shokei-no-Gi)[1]. Jest to część najprostsza procedury intronizacyjnej i ma miejsce natychmiast po śmierci lub abdykacji poprzedniego władcy.

Wstępującemu na tron przekazywane są cesarskie regalia, dwa z trzech świętych skarbów Japonii. Są to: replika miecza Kusanagi-no-tsurugi (oryginał jest rzekomo złożony i czczony w chramie Atsuta w Nagoi) oraz klejnot, naszyjnik z kamiennych korali, o nazwie Yasakani-no-magatama[d]. Przekazuje się także dwie pieczęcie: cesarza i państwa.

Regalia cesarskie (Sanshu-no-jingi) są symbolami prawowitości władzy cesarza, trzema boskimi symbolami japońskiego tronu cesarskiego i najświętszymi obiektami shintō[1]. Zwierciadło jest przechowywane w Naikū, Wewnętrznym Sanktuarium chramu Ise, miecz – w chramie Atsuta w Nagoi[e], a klejnot – w Pałacu Cesarskim w Tokio[16].

Te święte przedmioty pierwotnie przekazała bogini słońca, Amaterasu-ōmikami, swojemu wnukowi o imieniu Ninigi, kiedy po raz pierwszy zstąpił on na ziemię i stał się założycielem cesarskiej dynastii. On z kolei przekazał je swojemu wnukowi, pierwszemu cesarzowi Jimmu.

Najważniejszym z tych trzech skarbów jest zwierciadło Yata-no-kagami, które jest przechowywane w chramie Ise jako go-shintai, obiekt czci[1] i ucieleśnienie samej bogini słońca. Jest na stałe umieszczone w chramie i nie jest prezentowane cesarzowi podczas ceremonii intronizacji. Cesarscy posłańcy i kapłani są wysyłani do tego chramu, a także do grobowców czterech cesarzy, których rządy poprzedzały intronizowanego cesarza, aby poinformować ich o intronizacji nowego cesarza.

Intronizacja właściwa

edytuj

Ceremonia proklamowania intronizacji nowego cesarza Naruhito odbyła się 22 października 2019 w Pałacu Cesarskim w Tokio, w sali galowej, przeznaczonej do uroczystości dworskich, o nazwie Matsu-no-Ma, która znajduje się w głównym budynku o nazwie Seiden. Jest to uroczystość Sokuirei-Seiden-no-gi, część serii ceremonii akcesyjnych, zwanych razem Sokui-no-rei (ceremonie intronizacji).

Ta część ceremonialnych procedur jest traktowana jako właściwy rytuał intronizacji. Ostatni raz odbył się w tym samym miejscu w listopadzie 1990 roku dla obecnego suwerena, cesarza Akihito, i jego małżonki, cesarzowej Michiko (przebieg ceremonii pokazuje wideo podane poniżej w linkach zewnętrznych).

W środku sali Matsu-no-Ma ustawiana jest takamikura, niewielki ośmiokątny „pawilon” osłonięty kotarami i zwieńczony dużym, złotym feniksem oraz ośmioma mniejszymi na rogach baldachimu. W jego centralnej, podwyższonej części znajduje się tron cesarski. Obok jest ustawiona podobna, ale mniejsza konstrukcja o nazwie michōdai dla cesarzowej[9]. Świadkami wydarzenia są członkowie rodziny cesarskiej, przedstawiciele władz japońskich z premierem, przedstawiciele monarchii światowych oraz zaproszeni przywódcy państw, z którymi Japonia utrzymuje stosunki dyplomatyczne.

Po rozsunięciu zasłon pawilonu cesarz wygłasza mowę, ogłaszając swoją akcesję do tronu i wzywając swoich poddanych, aby pomagali mu w osiągnięciu wszystkich jego aspiracji. Premier odpowiada przemówieniem obiecującym wierność i oddanie, a następnie wznosi trzykrotnie okrzyk banzai.

Obrzędy Dziękczynienia

edytuj

Zgodnie z pradawną tradycją każdej jesieni odbywa się festiwal plonów Niinamesai[3] (lub Shinjōsai), w czasie którego cesarz składa ofiarę z nowego ryżu cesarskim przodkom oraz bogom nieba i ziemi (tenjin-chigi)[1]. Jest to ważny historycznie rytuał prowadzony przez kolejnych cesarzy, polegający m.in. na modlitwach o bogate zbiory ryżu oraz pokój, szczęście i dobrobyt w kraju. W roku, w którym nowy cesarz zostaje intronizowany, ceremonia ta zyskuje dodatkowe znaczenie i jest znana wówczas jako Daijōsai[17].

Obrzędy te są zaplanowane na 14 i 15 listopada 2019 roku. Odbędą się one w specjalnie ustawionych na czas ceremonii pawilonach (łącznie ok. 30 struktur na terenie o powierzchni ok. 8 tys. m²) na terenie Ogrodu Wschodniego kompleksu pałacowego w Tokio[18], w pradawnym stylu poprzedzającym chińskie wpływy kulturowe. Wszystkie sprzęty w ich wnętrzu są zachowane w czysto japońskiej formie[19][20][21].

Cesarz ubrany w go-saifuku biały, jedwabny strój ceremonialny kapłana shintō, otoczony kapłanami wykonuje rytuał, składając bogini Amaterasu ofiarę z ryżu, sake, prosa, ryby i innych pokarmów pochodzących z lądu i morza. Następnie sam je odrobinę świętego ryżu, jako akt boskiej komunii, który jednoczy go z Amaterasu-ōmikami, czyniąc go pośrednikiem między boginią a Japończykami.

Ten obrzęd ma status wydarzenia cesarskiego, a nie państwowego, ponieważ wiąże się ściśle z rodzimą religią shintō. Cesarz jest traktowany jako potomek bogini Amaterasu i dlatego rytuał ten nie może naruszać konstytucyjnej zasady oddzielenia religii i państwa[4][18].

Książę Akishino

edytuj

Ceremonia proklamacji (Rittai-no-Rei) księcia Akishino „cesarskim dziedzicem pierwszym w sukcesji do tronu” (皇嗣, kōshi)[1][3], przewidziana była na dzień 19 kwietnia 2020 roku. Przyznanie mu tego tytułu zamiast „następcy tronu” (皇太子, kōtaishi) wynika z tego, iż jest on bratem, a nie synem Naruhito[9][22][23].

Z powodu pandemii COVID-19 publiczne ogłoszenie księcia Akishino następcą tronu nie nastąpiło 19 kwietnia 2020 roku. Główna ceremonia o charakterze ograniczonym miała miejsce w sali Matsu-no-Ma w dniu 8 listopada 2020 roku[9][24].

Koszty

edytuj

Agencja Dworu Cesarskiego (Kunai-chō) w 2019 roku uprościła część obrzędów i ograniczyła wydatki m.in. poprzez pomniejszenie obiektów i pawilonów konstruowanych tymczasowo do niezbędnych ceremonii, użycie tańszych materiałów oraz ograniczenie liczby gości zaproszonych na oficjalne bankiety. W zasadniczych rytuałach towarzyszyli tylko dwaj męscy członkowie cesarskiej rodziny: książę Akishino, drugi syn cesarza i książę Hitachi, młodszy brat cesarza[18].

Zmiana daty święta narodowego

edytuj

Wraz ze zmianą osoby cesarza święto narodowe obchodzone z okazji dnia jego urodzin przenosi się na dzień urodzin następcy. W związku z abdykacją cesarza Akihito w dniu 30 kwietnia 2019 roku święto przeniesiono od 2020 roku na 23 lutego, dzień urodzin nowego cesarza Naruhito.

Ze względu na ceremonie abdykacji cesarza Akihito (30 kwietnia) i intronizacji nowego cesarza (1 maja i 10 listopada), dni 1 maja i 10 listopada były świętami narodowymi w 2019 roku. Ponadto, dni 30 kwietnia i 2 maja stały się świętami, ponieważ wypadają pomiędzy świętami narodowymi, co z mocy prawa zamienia je również w święta narodowe[25].

Galeria

edytuj
  •  
    Cesarzowa Kōjun, intronizacja 1928
  •  
    Przedmioty używane w trakcie intronizacji: łuk, strzały w kołczanie, miecz, włócznia, tarcze
  •  
    Cesarskie proporce ceremonialne
  •  
    Intronizacja cesarza Shōwa, 1928
  •  
    Cesarzowa Michiko w stroju o nazwie jūni-hitoe, intronizacja 1990
  •  
    Rodzina cesarska, 2013
  •  
    Kareta, 2009
  •  
    Kōkyo Seiden, budynek na terenie kompleksu pałacowego w Tokio, miejsce ceremonii intronizacji
  •  
    Agencja Dworu Cesarskiego, budynek główny na terenie kompleksu pałacowego w Tokio
  •  
    Premier Shinzō Abe wyjaśnia dziennikarzom znaczenie nazwy nowej ery cesarskiej,
    1 kwietnia 2019

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Cesarz m.in. przeszedł operacje prostaty (2003) i serca (2012).
  2. ↑ Agencja Dworu Cesarskiego podlega premierowi i zgodnie ze swoim specjalnym statusem zajmuje się sprawami rodziny cesarskiej i organizuje wszystkie czynności cesarza, określone w art. 7 Konstytucji Japonii. Utrzymuje obie pieczęcie państwowe.
  3. ↑ Rada Dworu Cesarskiego składa się z dziesięciu członków: przedstawicieli rodziny cesarskiej (2 osoby), szefów obu izb parlamentu i ich zastępców (4), premiera (1), szefa Agencji Dworu Cesarskiego (1) prezesa i jeszcze jednego sędziego Sądu Najwyższego (2). Jest też dziesięciu członków rezerwowych.
  4. ↑ Japonia nie ma korony w swoich regaliach.
  5. ↑ Miecz przekazywany cesarzowi w trakcie intronizacji, w kasecie owiniętej ozdobnym materiałem (w czasie ceremonii Kenji-to-Shokei-no-Gi) jest repliką przechowywaną w chramie Kashiko-dokoro (Sanktuarium Cesarskim), znajdującym się na terenie Pałacu Cesarskiego w Tokio.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j k Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 174, 350, 793, 941, 1359, 1440, 1456, 1643, 1704, 1720. ISBN 4-7674-2015-6.
  2. ↑ Heijo Palace. japan-guide.com, 2019. [dostęp 2019-03-13]. (ang.).
  3. ↑ a b c 新明解国語辞典 (sł. jap.-jap). Tokyo: Sanseido Co., Ltd., 2018, s. 488, 870, 1140-1141,. ISBN 978-4-385-13107-8.
  4. ↑ a b Basic plan for Japan's imperial succession rites in 2019 approved by gov't. Kyodo News, 3 kwietnia 2018. [dostęp 2019-03-25]. (ang.).
  5. ↑ Message from His Majesty The Emperor. Agencja Dworu Cesarskiego, 8 sierpnia 2016. [dostęp 2019-03-24]. (ang.).
  6. ↑ The Emperor’s Abdication: Sixteen Months of Muted Conflict. Japan Forward (za Sankei Shimbun), 9 grudnia 2017. [dostęp 2019-03-24]. (ang.).
  7. ↑ Emperor Akihito to Abdicate on April 30, 2019. japan-forward.com, 1 grudnia 2017. [dostęp 2019-03-24]. (ang.).
  8. ↑ Sokyo Ono: Shinto: The Kami Way. Tokyo: Charles E. Tuttle Company, 1992, s. 4. ISBN 4-8053-0189-9.
  9. ↑ a b c d e f Enthronement and Ceremonies. The Imperial Household Agency. [dostęp 2019-03-08]. (ang.).
  10. ↑ Eiichi Miyashiro: Meaning of Imperial Succession Ceremonies. Foreign Press Center, Asahi Shimbun, 29 maja 2018. [dostęp 2019-03-20]. (ang.).
  11. ↑ State does not plan to have female members of Imperial family attend key enthronement ceremony. Japan Times, 17 marca 2018. [dostęp 2019-03-20]. (ang.).
  12. ↑ The Japan News: Outline set for ceremonies around Japanese Emperor’s abdication. Asia News Network, 18 stycznia 2019. [dostęp 2019-03-22]. (ang.).
  13. ↑ English Titles and Basic words relating to the Imperial Succession. Agencja Dworu Cesarskiego, 25 lutego 2019. [dostęp 2019-03-17]. (ang. • jap.).
  14. ↑ Eri Sugiura: Japan unveils dawn of the 'Reiwa' era. Nikkei Inc., 1 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-01]. (ang.).
  15. ↑ Ceremonies and Rites related to the Accession to the Throne (Schedule). Agencja Dworu Cesarskiego, 25 lutego 2019. [dostęp 2019-03-20]. (ang.).
  16. ↑ The Imperial Regalia. japan-guide.com, 2019. [dostęp 2019-03-09]. (ang.).
  17. ↑ Basic Terms of Shinto. Tokyo: Kokugakuin University, 1985, s. 1, 6.
  18. ↑ a b c 今次の大嘗宮の設営方針について. Agencja Dworu Cesarskiego, grudzień 2018. [dostęp 2019-03-26]. (jap.).
  19. ↑ Akiko Tada, Ayako Nakada: Key ceremony hall for new emperor to be scaled back. The Asahi Shimbun, 2018. [dostęp 2019-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)]. (ang.).
  20. ↑ Enthronement proclamation ceremony set for Oct. 22, 2019. The Asahi Shimbun, 2018. [dostęp 2019-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-01)]. (ang.).
  21. ↑ Akiko Tada, Ayako Nakada: Key ceremony hall for new emperor to be scaled back. The Asahi Shimbun, 20 grudnia 2018. [dostęp 2019-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)]. (ang.).
  22. ↑ In effort to curb costs, Imperial agency looks to scale down some facilities for Daijosai ceremony. The Japan Times, 2018. [dostęp 2019-03-10]. (ang.).
  23. ↑ End of an Era: Events and Ceremonies Connected with Japan’s Imperial Accession. nippon.com, 18 stycznia 2019. [dostęp 2019-03-25]. (ang.).
  24. ↑ Crown Prince Akishino formally declared first in line to the throne. The Japan Times Ltd, 8 listopada 2020. [dostęp 2021-07-13]. (ang.).
  25. ↑ Public Holidays and Annual Events. japan-guide.com, 2019. [dostęp 2019-04-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Zmiana_na_tronie_cesarskim_Japonii_(2019)&oldid=73605779”