Wikipedia

Heisei

era w historii Japonii (1989–2019)

Heisei (jap. 平成時代 Heisei-jidai) – era w historii Japonii, trwająca od 8 stycznia 1989 roku do 30 kwietnia 2019 roku.

Cesarz Akihito (era Heisei) 1990

Zgodnie z tradycją, wstępujący na tron cesarz wybiera nazwę dla okresu swojego panowania. Cesarz Akihito wybrał nazwę „Heisei”, co jest tłumaczone w uproszczeniu jako „pokój wszędzie”. Nazwa została zaczerpnięta z dwóch klasycznych ksiąg chińskich, poświęconych historii i filozofii: „Zapisków historyka” i „Księgi dokumentów”[1].

W sierpniu 2016 roku, w telewizyjnym przemówieniu do narodu, cesarz Akihito wyraził obawy, że jego zaawansowany wiek pewnego dnia uniemożliwi mu wypełnianie oficjalnych obowiązków. W czerwcu 2017 roku japoński parlament uchwalił ustawę zezwalającą synowi Akihito, Naruhito, na objęcie tronu[2]. W związku z abdykacją cesarza Akihito, końcem ery Heisei był dzień ustąpienia cesarza z tronu – 30 kwietnia 2019[3].

Ważne wydarzenia

edytuj
 
Obraz ceremonii sukcesji japońskich regaliów cesarskich podczas intronizacji księcia Akihito na tron (Kancelaria Premiera, 1989)

Pierwszy rok panowania Akihito był jednym z najszybciej rozwijających się dla japońskiej gospodarki[4]. Po podpisaniu Porozumienia Plaza w 1985 roku jen znacznie zyskał na wartości, a Bank Japonii utrzymał niskie stopy procentowe[5].

Z kolei lata 90. w Japonii były okresem stagnacji w całym społeczeństwie, wywołanym pęknięciem „bańki spekulacyjnej”[6]. Następnie Japonia doświadczyła tak zwanej „straconej dekady”, która w rzeczywistości składała się z ponad dekady deflacji cen i znacznej stagnacji PKB, ponieważ japońskie banki walczyły o pozbycie się niespłaconych kredytów, a firmy w innych sektorach przeszły restrukturyzację[7][8].

 
Logo z popularnego w latach 90. anime Bishoujo Senshi Sailor Moon

Jednak lata 90. były także erą „boomu anime”, kiedy to konwenty animacji i anime stały się coraz bardziej popularne, a kilka medialnych serii anime zyskało światową popularność[9].

W 1995 południową część prefektury Hyōgo nawiedziło silne trzęsienie ziemi[10]. W tym samym roku sekta Najwyższej Prawdy przeprowadziła atak gazem sarin w tokijskim metrze[11].

11 grudnia 1997 roku w Kioto 192 strony przyjęły Protokół z Kioto, międzynarodowy traktat regulujący emisje gazów cieplarnianych[12].

 
Ceremonia otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Nagano 1998 (w górnym rogu zdjęca widać cesarza i cesarzową Japonii)

W 1998 roku Japonia była gospodarzem Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Nagano[13].

W erze Heisei Japonia powróciła na mapę świata jako potęga militarna. W 1991 roku zobowiązała się do wsparcia wojny w Zatoce Perskiej kwotą 10 mld USD, ale art. 9 konstytucji uniemożliwił jej udział w samej wojnie. Jednak po wojnie, od 26 kwietnia do października 1991 roku, sześć trałowców Morskich Sił Samoobrony zostało rozmieszczonych w celu usunięcia 34 min w Zatoce Perskiej, aby poprawić bezpieczeństwo statków[14][15].

Po rozpoczęciu drugiej inwazji na Irak w 2003 roku premier Junichiro Koizumi zatwierdził rozmieszczenie jednostki Sił Samoobrony, która została rozmieszczona w celu wsparcia odbudowy Iraku. Była to pierwsza operacja wojskowa poza granicami kraju od czasów II wojny światowej (z wyłączeniem misji wspieranych przez ONZ)[16][17].

 
Żołnierze Japońskich Sił Samoobrony w Iraku

W 2002 Japonia była współgospodarzem Mistrzostw Świata FIFA 2002 wraz z Koreą Południową, po raz pierwszy impreza odbyła się w Azji i po raz pierwszy była współorganizowana przez więcej niż jeden kraj[18].

23 października 2004 roku trzęsienie ziemi nawiedziło prefekturę Niigata[19].

W listopadzie 2005 sonda kosmiczna JAXA Hayabusa wylądowała na asteroidzie i zebrała próbkę gruntu z jej powierzchni. 13 czerwca 2010 roku sonda powróciła na ziemię[20][21].

Populacja Japonii osiągnęła szczytowy poziom 128 milionów w 2008 roku. Była to największa populacja w jej historii. Od tego czasu populacja zmniejszyła się z powodu spadku wskaźnika urodzeń[22].

W lipcu 2010 roku w Dżibuti w Somalii powstała pierwsza po wojnie zagraniczna baza Japońskich Sił Samoobrony[23]. W grudniu tego samego roku japoński program obronny narodowej zmienił politykę obronną z koncentracji na byłym Związku Radzieckim na koncentrację na Chinach[24].

 
Miasto Miyako, prefektura Iwate (20 marca 2011), duży prom zakotwiczony w głębi lądu otoczony zniszczonymi domami po trzęsieniu ziemi o sile 9,0 w skali Richtera i następującym po nim tsunami, które nawiedziło Japonię 11 marca 2011 roku

W 2011 roku japońska gospodarka spadła na trzecie miejsce na świecie pod względem nominalnego PKB[25]. 11 marca trzęsienie ziemi i tsunami nawiedziły zachodnią Japonię, zabijając ponad 15 000 osób. Tsunami zniszczyło również elektrownię jądrową Fukushima, a Japonia oceniła skalę tej katastrofy jako kategorię 7 w skali INES, co oznacza najpoważniejszy wypadek[26][27]. W tym samym miesiącu Tokyo Skytree o wysokości 634 metrów stał się najwyższym wieżowcem na świecie[28].

18 września 2015 po raz pierwszy na mocy konstytucji z 1947 roku, parlament przyjął ustawę wojskową, zezwalającą Siłom Samoobrony na obronę sojuszników w zbiorowej samoobronie[29].

 
Uroczystość abdykacji Jego Wysokości Cesarza Akihito (30 kwietnia 2019)

7 kwietnia 2018 roku Japonia utworzyła swoją pierwszą brygadę piechoty morskiej od czasów II wojny światowej[30]. W tym samym roku w zachodniej Japonii wystąpiły niezwykle obfite opady deszczu, które spowodowały śmierć wielu osób w Hiroszimie i Okayamie[31]. Po czym trzęsienie ziemi nawiedziło Hokkaido, zabijając 44 osoby i powodując przerwy w dostawie prądu w całym regionie[32].

30 kwietnia 2019 roku cesarz Akihito abdykował na rzecz swojego syna Naruhito po ponad 30 latach na tronie, tym samym kończąc erę Heisei[3].

Nobliści

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Heisei Period 平成時代. Wa-pedia.com, 2014. [dostęp 2016-08-09]. (ang.).
  2. ↑ Japanese emperor's abdication set for April 30, 2019. english.kyodonews.net. [dostęp 2017-12-01].
  3. ↑ a b Tomohiro Osaki: Japan sets date for Emperor Akihito’s abdication as April 30, 2019. Japan Times, 2017. [dostęp 2018-01-30]. (ang.).
  4. ↑ あのころ日本は（1989年） 空前の「バブル景気」に. nikkei.com. [dostęp 2018-07-16].
  5. ↑ Matthew Bishop: Essential Economics: An A to Z Guide. John Wiley & Sons, 2009-05-27, s. 244. ISBN 978-1-57660-351-2. [dostęp 2025-01-22]. (ang.).
  6. ↑ 財務省財務局６０年史. mof.go.jp. [dostęp 2012-04-21].
  7. ↑ Wywiad z Hiroshi Kaneko o japońskiej gospodarce. polska-azja.pl. [dostęp 2011-01-22].
  8. ↑ Richard Warner: Princes of the Yen: Japan's Central Bankers and the Transformation of the Economy. M.E. Sharpe, 2003, s. 362. ISBN 0-7656-1048-5. [dostęp 2025-01-22]. (ang.).
  9. ↑ Gilles Poitras: Anime Essentials: Every Thing a Fan Needs to Know. Stone Bridge Press, 2001, s. 73. ISBN 978-1-880656-53-2. [dostęp 2025-01-22]. (ang.).
  10. ↑ 1995年兵庫県南部地震25周年特集. jstage.jst.go.jp. [dostęp 2021-03-30].
  11. ↑ Atak Aum Shinrikyo w Tokio. "Tylko" 12 ofiar śmiertelnych to cud. wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2011-03-02].
  12. ↑ Protokół z Kioto - ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Które państwa go nie podpisały. tvn24.pl. [dostęp 2011-08-20].
  13. ↑ Olimpiada w Nagano. archiwum.rp.pl. [dostęp 2025-01-22].
  14. ↑ Lawrence Freedman, Efraim Karsh: The Gulf Conflict, 1990-1991: Diplomacy and War in the New World Order. Princeton University Press, 1993, s. 504. ISBN 0-691-03772-8. [dostęp 2025-01-22]. (ang.).
  15. ↑ Two Decades of International Cooperation: A Look Back on 20 Years of JSDF Activities Abroad. mod.go.jp. [dostęp 2018-03-27].
  16. ↑ Japonia-Irak: Za wcześnie na decyzję w sprawie wycofania wojsk. money.pl. [dostęp 2006-02-16].
  17. ↑ イラク派兵 海外マスコミの反響. jcp.or.jp. [dostęp 2003-12-11].
  18. ↑ Historia Mistrzostw Świata w piłce nożnej - Korea Południowa i Japonia 2002. polskieradio.pl. [dostęp 2018-05-31].
  19. ↑ Najtragiczniejsze trzęsienia ziemi w Japonii. gazetaprawna.pl. [dostęp 2011-03-11].
  20. ↑ Japońska sonda kosmiczna kończy swoją misję. wprost.pl. [dostęp 2010-05-29].
  21. ↑ Japońska sonda Hayabusa wróciła z kosmosu na Ziemię. rmf24.pl. [dostęp 2010-06-13].
  22. ↑ Dramatyczna prognoza. Japończyków będzie mniej o prawie 40 milionów. tvn24.pl. [dostęp 2017-04-10].
  23. ↑ The Overseas Dispatch of Japan’s Self-Defense Forces and U.S. War Preparations 自衛隊海外派遣と米国の戦争準備. apjjf.org. [dostęp 2014-07-18].
  24. ↑ Japan Announces Defense Policy to Counter China. nytimes.com. [dostęp 2010-12-16].
  25. ↑ Chiny wyprzedziły Japonię. Dogonią Stany?. money.pl. [dostęp 2011-02-14].
  26. ↑ Tragiczny dzień Japonii. tvn24.pl. [dostęp 2012-04-04].
  27. ↑ Eksperci PAA – Fukushima to nie drugi Czarnobyl. archiwum.rcb.gov.pl. [dostęp 2011-04-15].
  28. ↑ Najwyższa wieża na świecie. bryla.pl. [dostęp 2011-03-02].
  29. ↑ Japonia przyjęła "ustawę wojenną". Od teraz może użyć armii poza granicami. tvn24.pl. [dostęp 2015-09-18].
  30. ↑ Elitarna brygada powołana. Chiński dziennik pisze o "japońskim militaryzmie". tvn24.pl. [dostęp 2018-04-09].
  31. ↑ Rekordowe ulewy w Japonii. W kilka dni spadła 4 miesięczna norma!. dobrapogoda24.pl. [dostęp 2018-07-11].
  32. ↑ Japonia po trzęsieniu ziemi. Kolejni zabici, 660 osób rannych. tvn24.pl. [dostęp 2018-09-10].
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Heisei&oldid=75875880”