Zachodnioeuropejski Egzarchat Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego
Zachodnioeuropejski Egzarchat Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego – egzarchat podległy Patriarchatowi Moskiewskiemu obejmujący obszar Europy zachodniej. Został powołany przez patriarchę moskiewskiego i całej Rusi 21 kwietnia 1921. Funkcjonował do 1990. W 2018 r. został ustanowiony powtórnie.
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Paryż |
| Data powołania |
21 kwietnia 1921; |
| Data zamknięcia |
1990 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Sobór | |
| Metropolita |
metropolita korsuński i zachodnioeuropejski, patriarszy egzarcha Europy Zachodniej Antoni (Siewriuk) |
| Sufragan |
biskup bogorodzki Ambroży (Munteanu) |
| Dane statystyczne (2019) | |
| Liczba diecezji |
5 |
Położenie na mapie Francji  | |
Położenie na mapie Île-de-France  | |
Położenie na mapie Paryża  | |
 48°50′27,9″N 2°17′58,3″E/48,841083 2,299528
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytuj.jpg)
Egzarchat został powołany dla prowadzenia opieki nad parafiami prawosławnymi w Europie Zachodniej. Początkowo jego zwierzchnikiem był wikariusz metropolity petersburskiego z tytułem zarządzającego parafiami rosyjskimi w Europie Zachodniej. Pierwszym pełniącym tę funkcję był metropolita Eulogiusz (Gieorgijewski), powołany 30 stycznia 1922 przez patriarchę Tichona. Katedrą egzarchatu był paryski sobór św. Aleksandra Newskiego.
W 1931 większość hierarchów egzarchatu na czele z metropolitą Eulogiuszem przeszła pod jurysdykcję patriarchy Konstantynopola tworząc Zachodnioeuropejski Egzarchat Parafii Rosyjskich, by zaprotestować przeciw postępowaniu Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego względem władz radzieckich. Kwestia poparcia Cerkwi dla białej emigracji i ruchów antybolszewickich była również tematem polemik prowadzonych przez przedstawicieli egzarchatu z Kościołem Prawosławnym poza granicami Rosji. Zwolennicy apolityczności struktur cerkiewnych związani z egzarchatem zyskali miano „eulogian”. Po II wojnie światowej siedziba egzarchatu najpierw znajdowała się w Paryżu, a następnie w Londynie.
W 1945 metropolita Eulogiusz zdecydował się na powrót pod jurysdykcję patriarchy Moskwy i został przyjęty. Decyzji tej nie przyjęła jednak do wiadomości większość kleru i wiernych egzarchatu, który postanowili pozostać w dotychczasowej jurysdykcji. Ten rozłam w środowiskach rosyjskiej emigracji, pogłębiający jeszcze dotychczasowe spory, przetrwał do końca istnienia egzarchatu. W 1990 sobór biskupów Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, podjął decyzję o reorganizacji zagranicznych eparchii i egzarchatów Kościoła, likwidując egzarchat zachodnioeuropejski[1].
W 2018 r. egzarchat zachodnioeuropejski został erygowany ponownie. Siedzibą egzarchy ponownie został Paryż, a na urząd został powołany biskup Jan (Roszczin). W jurysdykcji egzarchy znalazły się parafie Patriarchatu Moskiewskiego na terytorium Francji, Szwajcarii, Włoch, Holandii, Belgii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Portugalii, Hiszpanii, Andory, Monako, Luksemburga i Liechtensteinu[2].
Egzarchowie zachodnioeuropejscy
edytuj| Hierarcha | Lata sprawowania obowiązków | Uwagi |
| Eulogiusz (Gieorgijewski) | 1922–1930 | odszedł pod jurysdykcję patriarchy Konstantynopola |
| Eleuteriusz (Bogojawleński) | 1930–1940 | równolegle metropolita wileński i litewski; zrezygnował z urzędu z powodu złego stanu zdrowia[3] |
| Eulogiusz (Gieorgijewski) | 1945–1946 | wrócił pod jurysdykcję patriarchy Moskwy |
| Serafin (Łukianow) | 1946–1949 | |
| Focjusz (Topiro) | 1950–1951 | równocześnie metropolita wileński |
| Borys (Wik) | 1951–1954 | równocześnie metropolita Berlina i całych Niemiec, locum tenens |
| Mikołaj (Jeriomin) | 1954–1963 | równocześnie biskup korsuński |
| Antoni (Bloom) | 1963–1974 | równocześnie metropolita suroski, do 1966 locum tenens |
| Nikodem (Rotow) | 1974–1978 | równocześnie metropolita leningradzki i nowogrodzki |
| Filaret (Wachromiejew) | 1978–1984 | równocześnie metropolita miński i słucki |
| Włodzimierz (Sabodan) | 1984–1990 | równocześnie metropolita rostowski i nowoczerkaski |
| Jan (Roszczin) | 2018–2019 | |
| Antoni (Siewriuk) | od 2019 |
Podział administracyjny
edytujW skład egzarchatu wchodziły w różnych okresach następujące eparchie: suroska, brukselsko-belgijska, zuryska, haska i niderlandzka, chersoneska, berlińska i niemiecka.
Od 28 grudnia 2018 r. w skład reaktywowanego egzarchatu wchodzą następujące administratury:[4]
- Eparchia brukselska (Belgia, Luksemburg)
- Eparchia chersoneska (Francja, Szwajcaria, Liechtenstein, Monako)
- Eparchia haska (Holandia)
- Eparchia hiszpańsko-portugalska (Hiszpania, Portugalia, Andora)
- Eparchia suroska (Wielka Brytania, Irlandia)
- Patriarsze parafie we Włoszech (Włochy, Malta, San Marino)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Православная энциклопедия
- ↑ Учреждены Патриаршие экзархаты в Западной Европе и Юго-Восточной Азии [online], Патриархия.ru [dostęp 2018-12-29] (ros.).
- ↑ Biografia w serwisie prawosławia rosyjskiego. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Патриарший экзархат Западной Европы. patriarchia.ru. [dostęp 2019-04-26]. (ros.).
Bibliografia
edytuj- Владислав Цыпин. ИСТОРИЯ РУССКОЙ ПРАВОСЛАВНОЙ ЦЕРКВИ. klikovo.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-21)].
- Histoire de l'Église orthodoxe en Europe occidentale au 20ème siècle, Paris, Dialogue entre orthodoxes, 2005, ISBN 83-89396-16-5