Wikipedia

Złoty Świt (Grecja)

grecka partia polityczna

Ludowy Związek Złoty Świt, Złoty Świt[1] (gr. Χρυσή Αυγή [xriˈsi avˈʝi], Chrisi Awgi) – grecka skrajnie prawicowa[2] partia i organizacja powszechnie uznawana za neonazistowską[3][4], kierowana przez Nikolaosa Michaloliakosa, zarejestrowana jako partia polityczna w 1993 roku. Symbolem partii jest meander.

Złoty Świt
Ilustracja
Państwo

 Grecja

Skrót

ΧΑ

Lider

Nikolaos Michaloliakos

Data założenia

1 listopada 1993

Adres siedziby

Ateny

Ideologia polityczna

neonazizm, neofaszyzm

Poglądy gospodarcze

trzecia droga

Liczba członków

brak danych

Członkostwo
międzynarodowe

Europejski Front Narodowy

Młodzieżówka

Front Młodzieży

Barwy

     czarny

Obecni posłowie
0/300
Obecni eurodeputowani
0/21
Strona internetowa

Historia

edytuj

Złoty Świt został założony przez Nikolaosa Michaloliakosa (matematyka i byłego komandosa). W 1980 roku Michaloliakos rozpoczął wydawanie nacjonalistycznego czasopisma pod tytułem „Złoty Świt”. W styczniu 1985 roku powstał nieoficjalny „Ruch Ludowy – Złoty Świt”. 1 listopada 1993 roku organizacja została zarejestrowana jako partia polityczna[5]. Partia uczestniczyła w demonstracjach antymacedońskich w 1993[6]. Kilku członków Złotego Świtu uczestniczyło po stronie serbskiej w wojnie w Bośni[7]. W 1994 Złoty Świt wziął udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego, zdobywając 7264 głosy (0,11%)[8]. W wyborach parlamentarnych w 1996 roku Złoty Świt otrzymał 4487 głosów (0,07%). W 1997 roku partia zorganizowała pierwszą demonstrację w rocznicę śmierci greckich lotników w konflikcie o wyspy Imia. W 2005 roku Złoty Świt został współzałożycielem „Sojuszu Patriotycznego” – koalicji greckich partii nacjonalistycznych. W 2007 partia wznowiła samodzielną działalność.

W wyborach parlamentarnych, w maju 2012 partia uzyskała 21 miejsc na 300 w jednoizbowym parlamencie, najlepszy wynik wyborczy osiągając w tych obwodach wyborczych, w których mieszczą się koszary policyjnych sił szybkiego reagowania i specjalnych[9] (6,97% poparcia). Praktycznie partia powtórzyła ten wynik w kolejnych wyborach w czerwcu tego roku (6,92% poparcia i 18 mandatów). W obu wyborach w 2015 roku partia otrzymywała ok. 6% poparcia. W wyborach parlamentarnych w lipcu 2019 nie przekroczyła progu wyborczego, uzyskując 2,93%, czyli o 0,07 punkta procentowego poniżej progu. Partyjne media ZŚ przedstawiają ten wynik jako planowe fałszerstwo[10][11].

Ideologia

edytuj

Złoty Świt określa się jako ruch narodowo-rewolucyjny. Partia za ideał państwa uważa starożytną Spartę. W sprawach ekonomicznych Złoty Świt występuje przeciwko komunizmowi i kapitalizmowi, opowiadając się za trzecią drogą. Partia postuluje całkowite powstrzymanie napływu imigrantów do Grecji i niezwłoczne usunięcie ponad 90% spośród już obecnych[12]. Początkowo Złoty Świt odwoływał się do starożytnych wierzeń greckich, obecnie partia akceptuje prawosławie jako „narodową religię” Greków[13].

Działalność

edytuj

Nie przebierając w słowach i pogróżkach, partia atakuje „zdrajców Grecji”, co ma mieć związek z niewłaściwą polityką gospodarczą, zagraniczną i przestępstwami gospodarczymi. Politycznie i przemocą fizyczną występuje przeciw imigrantom – zorganizowaną przemoc dotychczas kierowano głównie przeciw przybyszom niebiałej rasy. Organizuje demonstracje upamiętniające wydarzenia z historii Grecji. W szczególności, od 1996, 31 stycznia partia organizuje demonstrację w rocznicę śmierci greckich żołnierzy w konflikcie granicznym z Turcją, o wyspy Imia przyznane Grecji traktatem w Lozannie, obecnie odrzuconym, w części morskiej, przez Turcję[14]. Wydaje dwutygodnik „Złoty Świt”, kwartalnik o tej samej nazwie i emituje internetowy program radiowy. Propaguje w nich m.in. hasła „Tylko dla Greków”[15]. Partia aktywnie współpracuje z polskim Narodowym Odrodzeniem Polski, rumuńską Noua Dreapta, włoską Nową Siłą i niemiecką NPD.[potrzebny przypis]

Kontrowersje

edytuj

Partia reprezentuje poglądy neofaszystowskie. Członkowie organizacji oskarżani są także o udział w licznych starciach z grupami lewicowymi i pogromy dokonywane na imigrantach. Lider partii Nikolaos Michaloliakos był więziony w latach 80. za nielegalne posiadanie broni i materiałów wybuchowych[16].

 
Flaga używana przez partię, przedstawiająca grecki meander[17].

W ostatniej minucie przygotowań do konferencji prasowej, w wieczór wyborów 6 maja 2012, członkowie ruchu wymusili na dziennikarzach powstanie z miejsc, na moment wejścia przewodniczącego partii. Uczynili to słowami: „Wszyscy powstać! Będzie mówić wódz!” Przewodniczący partii powtórzył następnie, że przedstawiciele prasy winni przywyknąć do powstawania z miejsc na jego powitanie. Środowisko dziennikarskie wydało oświadczenie wskazujące na zastraszanie dziennikarzy przez kierownictwo i konkretnych członków partii Złoty Świt[18][19]. Okoliczności i dokumentację video publikowały kanały TV[20]. Ilias Kasidiaris, rzecznik prasowy partii Złoty Świt, od maja 2012 także jej poseł, wyjaśnił tę sytuację następująco: Powstań... tak, to jest konkretny wojskowy rozkaz, a dziennikarze muszą nauczyć się posłuszeństwa. Poinformował, że wyniki wyborów sfałszowano, by ukryć bardzo wysokie poparcie dla jego partii[21]. W innym wywiadzie Kasidiaris wyjaśnił: W przyszłości będziemy wymagać, by dziennikarze wykonywali także pady i skłony, jak w wojsku[22]. Na stronie internetowej partii pisemnie grożono śmiercią dziennikarce, uprzednio publikującej nieprzychylny tej partii artykuł w ogólnokrajowym dzienniku[23][24]. W wywiadzie, udzielonym telewizji Alfa 9 maja 2012[25], rzecznik prasowy partii, wraz z innym posłem zaprzeczają, by ich poglądy były nazistowskie czy faszystowskie. Rzecznik zaprzecza, by osoby z nożami, uchwycone kamerami w trakcie pogromów kolorowej ludności Aten, należały do ich organizacji. Podkreślają swój grecki patriotyzm i nacjonalizm. Podają, iż etycznie utożsamiają swą obecną rolę z walką bojowników greckiego ruchu oporu, z okresu II wojny światowej. Podkreślają problem wielomilionowej, nielegalnej imigracji, „osób nigdy nie zaproszonych”, z których część dokonuje następnie legalizacji pobytu, reszta na taką okazję cierpliwie czeka. Żądają ochrony granic państwa przy pomocy wojskowych sił specjalnych, a nie tylko straży granicznej oraz założenia gęstych pól minowych, przeciw nielegalnym imigrantom.

Rzecznik prasowy partii wiązany jest z dokonanym przez 5 osób zasztyletowaniem wykładowcy akademickiego; przed mającą odbyć się rozprawą chroni go teraz immunitet poselski[26]. Grecka i zagraniczna prasa publikuje informacje o Stylianosie Wlamakisie, zamieszczającym na portalu Facebook swe uśmiechnięte fotografie z terenu KL Dachau. Uśmiechnięty także przy piecu krematoryjnym, z komentarzem do zdjęcia: „Ten piec piekł dobry chleb”. Wlamakis kandydował w wyborach parlamentarnych, z listy partii Złoty Świt, na Krecie[27][28].

Jeden z nowych posłów tej partii, Jorgos Jermenis, przychylnie wyrażał się o praktykowanym w starożytnej Sparcie zrzucaniu ze skały niemowląt[29], a przewodniczący partii wielokrotnie informował, że gdy Złoty Świt dojdzie do władzy, nie będzie okazywać litości[30].

Na początku czerwca 2012, dwóch nowo wybranych posłów Złotego Świtu zostało zatrzymanych przez policję pod zarzutem udziału w pobiciu imigranta z Pakistanu, z zarzutem udziału w napadzie zatrzymano też córkę lidera partii Nikolaosa Michaloliakosa[31].

Aresztowania działaczy i próba delegalizacji

edytuj

21 września 2013, lewicowy raper i działacz związkowy Pawlos Fissas został zamordowany w zorganizowanej akcji około 30 członków Złotego Świtu i w obecności licznych postronnych świadków[32]. Prowadzone śledztwo potwierdziło stały kontakt grupy sprawców, w tym samego mordercy, z kilkoma członkami najwyższego kierownictwa partii, w tym z jej przywódcą, w godzinach bezpośrednio poprzedzających mord.

W dniach po przestępstwie i przy fali powszechnego wzburzenia przeciw „Złotemu Świtowi” przeprowadzono rozległe czystki w strukturach siłowych Grecji, w formie zawieszenia w obowiązkach osób znanych z sympatii wobec faszystów, jeśli uprzednio nie nastąpiła rezygnacja ze stanowiska, na wniosek zainteresowanego. 27 września taką rezygnację złożył m.in. szef greckiego kontrwywiadu. 28 września 2013 rano, z polecenia sądu najwyższego aresztowano 19 osób ścisłego kierownictwa partii, w tym przewodniczącego Nikolaosa Michaloliakosa i trwały poszukiwania kolejnych. Stało się tak w wyniku połączenia ponad 30 trwających już poprzednich śledztw i pod zarzutem organizacji lub osobistego dokonywania 900 ciężkich pobić i zranień, w tym 5 morderstw, z zarzutem tworzenia rozległej, kryminalnej organizacji przestępczej o strukturze typu wojskowego, jednocześnie zajmującej się klasycznymi działaniami gangsterskimi, w szczególności wymuszeniami haraczy. Po przeprowadzonych rewizjach, w tym w biurach partii w parlamencie, osobom z kierownictwa postawiono też zarzuty nielegalnego posiadania broni. Po złożeniu przez poszkodowanych nowych setek zawiadomień o przestępstwie, do zarzutów dołączono serię zastraszeń (przykład gróźb „poderżnięcia gardła”), nawet wobec posłów parlamentu Grecji[33]. W myśl Artykułu 187 greckiego Kodeksu Karnego, zatrzymanym grożą kary od 10 lat więzienia do dożywocia[34].

1 listopada 2013 w Neo Iraklio zorganizowano zamach na osoby wychodzące z biur Złotego Świtu. Strzałami z broni automatycznej zabito dwóch, a ciężko ranny został trzeci z członków organizacji[35]. Zamach wiązany jest z odwetem za zamordowanie Pawlosa Fisasa. Odpowiedzialność za to zabójstwo wzięła anarchistyczna organizacja partyzantki miejskiej Ludowi Bojownicy[36].

Ponowny wzrost popularności (2014)

edytuj

Mimo blokady, redukującej do prawnego minimum dostęp partii do mediów, przy rosnącej popularności faszystów i po ich sukcesie w eurowyborach[37][38] – delegalizacja partii stała się trudna do przeprowadzenia. Z więzień zwalniani byli kolejni działacze, wróciła praktyka publicznych rękoczynów wobec niepożądanych przez partię dziennikarzy – przy bierności obecnych obok funkcjonariuszy policji[39]. Przewodniczącemu Partii więzienie zamieniono na areszt domowy[40]

Uznanie za organizację przestępczą

edytuj

7 października 2020 roku Sąd Najwyższy orzekł, że Złoty Świt działał jako organizacja przestępcza, systematycznie atakując emigrantów i polityków lewicowych. Sąd zapowiedział także wyroki dla 68 oskarżonych, w tym kierownictwa politycznego partii. Nikolaos Michaloliakos i sześciu innych prominentnych członków i byłych posłów, oskarżonych o prowadzenie organizacji przestępczej, zostało uznanych za winnych[41]. Sympatyk partii Georgios Roupakias został uznany za winnego zabójstwa lewicowego rapera Pawlosa Fyssasa, a 15 innych zostało skazanych za spisek w tej sprawie[42]. 14 października 2020 r. Nikolaos Michaloliakos został skazany na 13 lat więzienia[43].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Nie stworzyli rządu, w parlamencie partia neonazistowska. „Szok i wstyd”. Co dalej z Grecją? tokfm.pl.
  2. ↑ J. Leszkowicz-Baczyński, Wpływ prawicowych ideologii jako źródło spadku zaufania społecznego w Polsce, [w:] Przegląd Polityczny, 63-81, 2017, s. 63
  3. ↑ Mazower warns Greece is underestimating threat of Golden Dawn | Comment | ekathimerini.com [online], ekathimerini.com [dostęp 2017-11-15] (ang.).
  4. ↑ Chalk, Peter (2003), „Non-Military Security in the Wider Middle East”, Studies in Conflict & Terrorism 26 (3): 197–214, doi:10.1080/10576100390211428, Reflecting these perceptions has been a growing sub-culture of support for neo-Nazi hate groups such as Troiseme Voie in France, Golden Dawn in Greece, Combat 18 (C18) in the United Kingdom...
  5. ↑ Το κλούβιο «αβγό του φι διού» (The rotten „egg of the snake”) „To Vima” 11/9/2005.
  6. ↑ Eleftherotypia, 27/9/1998.
  7. ↑ Michas, Takis; Unholy Alliance, Texas A&M University Press: Eastern European Studies (College Station, Tex.) s. 22.
  8. ↑ Χρυσή Αυγή: Η Άρια φυλή της Ελλάδας.
  9. ↑ Informacja Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, przytoczona przez agencję informacyjną Newsbeast.gr, 11 maja 2012 – w obwodach wyborczych, w których głosowały jednostki policyjne i specjalne „Złoty Świt” uzyskiwał od 12,4 do 23,6% wszystkich oddanych głosów.
  10. ↑ „Jakim sposobem negatywny wynik ZŚ znany był kierownictwu Nowej Demokracji, jeszcze przed pierwszymi exit pools?”.
  11. ↑ Wniosek ZS o ponowne przeliczenie głosów w całym państwie.
  12. ↑ Wywiad. ert.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-11)]. przewodniczącego N. Michaloliakosa, udzielony telewizji publicznej NET, 6 czerwca 2012.
  13. ↑ Η Νεα Ακροδεξια.
  14. ↑ W starciu o wysepki Imia poległa załoga greckiego śmigłowca, prawdopodobnie zestrzelona z bardzo małej odległości, przez zajmujące zachodnią z wysp tureckie komando. Grecy nie zareagowali dalej militarnie, choć w basenie Morza Egejskiego posiadali w tamtych dniach bardzo dużą przewagę wojskową. Okoliczność, która w miarę ujawniania danych, stała się przedmiotem ostrej krytyki nie tylko ze strony Złotego Świtu. Link do analitycznego programu SkaiTV, zawierającego wypowiedzi uczestników wydarzeń i opinie analityków wojskowych [1].
  15. ↑ Radio Antepithesh. radio-antepithesh.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-06)]..
  16. ↑ Γράφει ο IΟΣ, „Eleftherotypia” 07/02/1998.
  17. ↑ Renee Maltezoureuters: Greece: Secretive far-right party taps into Greeks’ anger, fear. The Vancouver Sun. (ang.).
  18. ↑ serwis informacyjny newsbeast, 7 maja 2012, 14:49.
  19. ↑ Oświadczenie Stowarzyszenia Wydawców Ateńskiej Prasy, z dnia 8 maja 2012, przytaczające próby zastraszania konkretnych osób, grożenie śmiercią, grożenie przez kierownictwo Złotego Świtu całemu środowisku strona stowarzyszenia, zawierająca oświadczenie Informacja na stronie internetowej ogólnokrajowego kanału SkaiTV.
  20. ↑ Przykład wiadomości Skai TV, wyd. z 8 maja 2012, 21:00, scenę wydawania rozkazu powstania na wejście „wodza” odtworzono kilkakrotnie, jako tło do przytaczanych komentarzy, mediów greckich i światowych, poczynając od 40 sekundy w migawce „Złoty Świt grozi demokracji”. (archiwum SkaiTV, Grecja).
  21. ↑ Nagranie wideo z tego wywiadu, prezentowane przez ogólnokrajowy kanał TV Alfa, 8 maja 2012.
  22. ↑ Cytat za internetową agencją informacyjną Newsbeast.gr.
  23. ↑ euractiv.com – „Neo-Nazi Greek party threatens journalist”. euractiv.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-12)]. – w opublikowanym na stronie internetowej „Złotego Świtu” artykule, stanowiącym odpowiedź na nieprzychylny artykuł w „Kathimerini”, użyto powiedzenia „Kommt Zeit, kommt Rat, kommt Attentat!”, oznaczającego ostrzeżenie przed śmiercią. Zastraszana Xena Kunalaki jest Greczynką, wychowaną w RFN.
  24. ↑ Newsbeast.gr – Η Χρυσή Αυγή απείλησε δημοσιογράφο στα γερμανικά – grożenie dziennikarce śmiercią, fragment greckiego serwisu wiadomości.
  25. ↑ Nagranie wywiad z 9 maja 2012 21:00 dla kanału TV Alfa [2], na stronie agencji Newsbeast.gr.
  26. ↑ Według informacji tegoż wydania „The Independent”, z materiałów śledztwa wynika użycie w przestępstwie samochodu oskarżonego.
  27. ↑ Przykład artykuł w NewsIt.gr z dn. 08.05.2012 19:35.
  28. ↑ Artykuł w internetowym wydaniu internetowego wydania „The Independent” z 8 maja 2012.
  29. ↑ Informacja z internetowego wydania „The Independent” z 8 maja 2012.
  30. ↑ Informację tę potwierdza m.in. wydanie „The Independent” z 8 maja 2012.
  31. ↑ Grecja: Posłowie skrajnej prawicy aresztowani.
  32. ↑ Perspektywa delegalizacji Złotego Świtu po zuchwałym zamordowaniu rapera. balkany.vdl.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]..
  33. ↑ Informacja w greckich mediach, z chwili, gdy liczba zatrzymanych wynosiła już 19 osób i ogłaszano dalsze nakazy.
  34. ↑ Informacje o grożących wyrokach zdaniem głównych greckich serwerów prasowych.
  35. ↑ Two Golden Dawn members killed in drive-by shooting outside Athens office. „The Guardian”, 2013-11-02. [dostęp 2013-11-02]. 
  36. ↑ Ludowi Bojownicy – Komunikat po egzekucji 2 faszystów ze Złotego Świtu | GRECJA W OGNIU | Nieregularne informacje o sytuacji w kryzysowej Grecji [online], grecjawogniu.info [dostęp 2017-02-14] (pol.).
  37. ↑ Porównaj: głosów w drugiej turze. W pierwszej, preselekcyjnej turze eurowyborów, na kandydatów ZŚ padło jeszcze więcej głosów, czego strona MSW nie przytacza.
  38. ↑ Nieprzychylny faszystom, ogólnogrecki dziennik „Kathimerini” zauważa, że to ZŚ jest cichym małym wygranym eurowyborów 2014. [3].
  39. ↑ Porównaj: Relacja prezesa Stowarzyszenia Fotoreporterów Grecji (Ε.Φ.Ε.), składającego zawiadomienie o przestępstwie.
  40. ↑ Porównaj: informacje w mediach.
  41. ↑ Neo-Nazi Golden Dawn is a Criminal Organization, Greek Court Rules. greece.greekreporter.com. [dostęp 2020-10-07].
  42. ↑ Greece Golden Dawn: Neo-Nazi leaders guilty of running crime gang. bbc.com. [dostęp 2020-10-07].
  43. ↑ Greek neo-Nazi chief sentenced to 13 years in prison. www.aljazeera.com. [dostęp 2020-10-14].

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Złoty Świt – strona oficjalna. xrisiavgi.com.
  • Oficjalna strona Frontu Młodzieży Złotego Świtu
  • Artykuł w ogólnokrajowym dzienniku „To Wima”, ustami samych członków organizacji, opisujący przemoc, panującą także wewnątrz organizacji [4], cytowany, jako znaczący, także przez główne, on-line wydania greckich wiadomości (przykład Newsbeast)
  • Wypowiedź Nikolaosa Michaloliakosa, przewodniczącego partii Złoty Świt, w głównym kanale informacyjnym NET, greckiej telewizji publicznej ERT, 29 kwietnia 2012, czyli na 6 dni przed wyborami parlamentarnymi, wyjaśniająca, że „tak zwana republika”, to „ideologiczny i polityczny terror” oraz „bankructwa, nielegalna imigracja i skandale”. Złoty Świt proponuje społeczeństwu ustrój wolny od tych wad. „Republika” i „demokracja” to w języku greckim to samo słowo, nie wiadomo więc precyzyjnie co przewodniczący ma na myśli – tylko Grecję, jako państwo, czy też formę ustrojową w ogólności.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Złoty_Świt_(Grecja)&oldid=74922936”