Złotnik (województwo lubuskie)
Złotnik (niem. Reinswalde) – wieś w zachodniej Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie i gminie Żary, najstarsza osada łużycka na ziemi żarskiej.
| wieś | |
 Złotnik o zachodzie słońca | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
68-200[2] |
| Tablice rejestracyjne |
FZA |
| SIMC |
0918117 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Żary  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu żarskiego  | |
 51°41′35″N 15°12′07″E/51,693056 15,201944[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego. Drogi są asfaltowe lub brukowane, domy murowane, wzniesione w większości przed wojną, zelektryfikowane; wieś posiada wodociąg, brak kanalizacji. Osada sąsiaduje z Lubomyślem i Bieniowem. Wieś nie należy do tranzytowych. Główna droga kończy swój bieg w okolicy torów kolejowych. Istnieje także droga gruntowa do wsi Olszyniec. Wieś stanowi sołectwo.
Historia
edytujW swej historii Złotnik wiele razy zmieniał przynależność państwową oraz nazwę. Niemiecka brzmiała: Reinswalde, polskie to: Złotnicko oraz obecna Złotnik. W Złotniku pod koniec drugiej wojny światowej stacjonowała osławiona 36 Dywizja Grenadierów SS Dirlewanger'a[3], która w brutalny sposób brała udział w dławieniu Powstania Warszawskiego oraz Słowackiego powstania narodowego. W czasie natarcia Armii Czerwonej na pobliskie Żary trwały zażarte walki o Złotnik. We wsi, bronił się 207 pułk artylerii przeciwlotniczej. Trwająca kilka dni bitwa była jedną z bardziej krwawych w tym rejonie. Pułkownik Kozłow wydał rozkaz utrzymania Złotnika za wszelką cenę. Niemcy atakowali czołgami, piechotą i lotnictwem. Po uzyskaniu wsparcia oddziały radzieckie w walkach poważnie uszkodziły niemieckie zgrupowania w rejonie Złotnika i Bieniowa. Kozłow zginął podczas odpierania jednego z ataków nieprzyjaciela. W odwecie za śmierć swojego dowódcy patrol radziecki dokonał egzekucji czterech żołnierzy SS w okolicy drogi do Bieniowa. Złotnik został całkowicie zdobyty 17 lutego 1945 roku, w dzień po zdobyciu Żar. W 2002 mieszkańcy obchodzili 700-lecie wsi, a w 2007 roku, 50-lecie parafii.
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[4]:
- ruina kościoła, gotyckiego wzniesionego w XIV-XV wieku
- spichlerz, dawny dwór sołtysi, gotycko-renesansowy z 1534 roku, XVIII wieku
inne zabytki:
- ogrodzenie murowano-kamienne z XV-XVI wieku
- kościół z XIX wieku nawiązujący w swojej formie do średniowiecznej architektury; jednonawowy, murowany, z prostokątnym prezbiterium i wieżą
- cmentarz przyparafialny podzielony na dwie części: polską założona po 1945 r.
- cmentarz niemiecki z przełomu XVIII i XIX wieku, który został zdewastowany po 1945 r., znajduje się w kierunku północno-wschodnim.
Komunikacja
edytujPrzez Złotnik przebiega także linia kolejowa nr 275 relacji Wrocław-Żary. Sporadyczną aczkolwiek bardzo ważną dla mieszkańców Złotnika i Lubomyśla komunikację autobusową w kierunku Żar obsługuje dwóch przewoźników. Pierwszy z nich to PKS Żary; realizuje połączenia przez cały tydzień. Drugi to MZK Żagań, który uruchamia swoje autobusy w kierunku Złotnika od poniedziałku do piątku. Dniem bez jakiegokolwiek połączenia z Żarami jest sobota. W odległości 4 km w kierunku północno-wschodnim znajduje się stacja kolejowa w Bieniowie. Ze stacji odjeżdżają pociągi w kierunku Görlitz, Węglińca, Zielonej Góry oraz Żagania. Komunikację kolejową obsługuje spółka Przewozy Regionalne. Komunikacja kolejowa obsługiwana jest codziennie.
Edukacja
edytujWe wsi znajduje się szkoła podstawowa imienia Jana Pawła II do której uczęszczają dzieci ze Złotnika, Lubomyśla oraz Kadłubii.
Kultura
edytuj- We wsi działają zespoły: folklorystyczne "Sołoniec" i "Dolina Nowego Sołońca" (zał. w 1984 r.). Od 2004 r. a także Oddział Górali Czadeckich Związku Podhalan
- Zespół śpiewaczy Chabry[5]
Ludzie i zwyczaje
edytujWiększość starszych mieszkańców Złotnika została tutaj po II wojnie światowej przymusowo przesiedlona ze wschodnich terenów II RP, które zostały zagarnięte przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. W mowie codziennej można z łatwością usłyszeć częste pomijanie litery "Ł" i zastępowanie jej literą "L", co jest charakterystyczne dla dialektu północnokresowego. Do Złotnika zostały przesiedlone całe rodziny liczące nawet kilkadziesiąt osób.
Ciekawostki
edytuj- W 1936 r. Ekspres "Latający Ślązak" z Berlina do Bytomia na trasie Jasień – Bieniów – Złotnik – Żagań (Gassen-Benau-Reinswalde-Sagan) osiągał prędkość ok. 160 km/h. Dla porównania w 2005 r. tzw. prędkość handlowa na trasie Bieniów Żary wynosi ok. 40 km/h[6].
- 12 listopada 2014 roku Złotnik wygrał konkurs na "Najpiękniejszą Wieś Lubuską"[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 162019
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1637 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Walki w okolicach Nowogrodu Bobrzańskiego [dostęp 2009-01-12]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 138. [dostęp 2013-03-15].
- ↑ http://www.youtube.com/watch?v=jVUlKjBjkJI [dostęp 2009-09-01]
- ↑ Kolej w Bieniowie. bieniow.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-13)]. [dostęp 2009-01-12]
- ↑ Gmina Żary. gminazary.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-29)]. [dostęp 2014-11-17]
Bibliografia
edytuj- Zabytki (Złotnik, gm. Żary). Oficjalny portal informacyjny wsi Złotnik w gminie Żary. [dostęp 2011-10-29].
Linki zewnętrzne
edytuj- Więcej zdjęć Złotnika i najbliższej okolicy. panoramio.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-11)]. na Panoramio-Photo