Yehiel De-Nur
Yehiel De-Nur lub Dinur[a], właśc. Jechiel Fajner (ur. 16 maja 1909 w Sosnowcu, zm. 17 lipca 2001 w Tel Awiwie) – żydowski pisarz, więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz.
Yehiel De-Nur podczas procesu Adolfa Eichmanna Jerozolima, 1961 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Dziedzina sztuki |
Życiorys
edytujPodczas II wojny światowej De-Nur przez dwa lata był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. W 1945 roku zamieszkał w Izraelu, gdzie został pisarzem-historykiem, pisząc kilka prac po hebrajsku pod pseudonimem „Ka-Tzetnik 135633” (czasami: „K. Tzetnik”). Ka-Tzetnik znaczy „Kacetnik” (od niemieckiego Konzentrationslager – obóz koncentracyjny). 135633 to numer, który wytatuowano na przedramieniu De-Nura w obozie koncentracyjnym.
Jego prace dokumentują nazistowskie okrucieństwo. Pod pseudonimem pisał do momentu ujawnienia jego tożsamości podczas procesu Adolfa Eichmanna w 1961 roku. Zmarł w 2001 roku na raka.
Najsłynniejszą książką 135633 jest Dom lalek[1] (1956), opisujący oddziały rozkoszy (niem. Freudenabteilung), nazistowski układ – żydowskie kobiety zmuszane do świadczenia usług seksualnych w obozach koncentracyjnych. Sugerował, że bohaterką książki jest jego młodsza siostra, której nie udało się przeżyć Holocaustu. W innej z książek, Piepel, w której naziści seksualnie wykorzystują młodych chłopców, sugerował podobnie, że bohaterem opisanych wydarzeń był jego brat, zmarły w obozie koncentracyjnym[2]. Dwadzieścia lat później wokalista Ian Curtis nazwał swój zespół Joy Division, nawiązując do wydarzeń opisanych w książce.
W 1976 roku Dinur został poddany eksperymentalnej psychoterapii przy użyciu LSD, którą zastosował dr Jan Bastiaans. Powodem były powracające koszmary i depresja. Wizje doświadczone podczas terapii stały się kanwą książki Shivitti[3].
Twórczość
edytuj- Atrocity
- Dom lalek (ang. House of Dolls)
- Star Eternal
- Shivitti: A Vision
- Piepel
Uwagi
edytuj- ↑ „De-Nur” w języku hebrajskim oznacza „w ogniu”
Przypisy
edytuj- ↑ Dinur Yehiel (pseud. Ka-tzetnik): Dom Lalek. przekł. (z angielskiego) Andrzej Horodeński. Warszawa: „Orbita” Spółka Wydawniczo-Poligraficzna, 1992, s. 285. ISBN 83-7034-080-6.
- ↑ Welcome sandrawilliams.org - Hostmonster.com [online], sandrawilliams.org [dostęp 2024-04-26] .
- ↑ The Bastiaans Method of Drug-Assisted Therapy.
Linki zewnętrzne
edytuj- Project Nizkor: Proces Adolfa Eichmanna, zeznanie Yehiela Dinura. nizkor.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-03)].
- ISNI: 0000000117483975
- VIAF: 76212445
- LCCN: n50062220, nr96008428
- GND: 105117358
- NDL: 00435611
- BnF: 12147465t
- SUDOC: 02995990X
- SBN: CFIV019319
- BNE: XX1416383
- NTA: 070048533
- Open Library: OL170111A
- PLWABN: 9810687095005606
- NUKAT: n93125006
- J9U: 987007263487905171, 987007414743005171
- LNB: 000341593
- NSK: 000395262
- CONOR: 171571811