Wzór McMillana

równanie używane w fizyce nadprzewodników

Wzór McMillana – wzór pozwalający oszacować temperaturę krytyczną przejścia substancji w stan nadprzewodnictwa w przypadku silnego sprzężenia elektron-fonon. Wzór ten ma postać

gdzie:

temperatura Debye’a,
– parametr charakteryzujący sprzężenie elektron-fonon,
– parametr charakteryzujący kulombowskie odpychanie elektronów w parach Coopera.

Dla typowych materiałów wartość wynosi ok. 0,13. Wzór pozostaje słuszny dla wartości rzędu 1. Dla bardzo silnych sprzężeń może dawać tylko bardzo przybliżone wyniki[1].

W poniższej tabeli zestawione są wartości temperatury krytycznej temperatury Debeye’a oraz sprzężenia elektron-fonon dla niektórych pierwiastków wykazujących nadprzewodnictwo[2].

Pierwiastek [K] [K]
Al 1,16 428 0,38
Zn 0,85 309 0,38
Sn 3,72 200 0,60
V 5,30 399 0,60
Pb 7,19 105 1,12
Hg 4,16 72 1,00
Nb 9,22 277 0,82

Dla małych wartości parametru (ok. 0,3) ma zastosowanie teoria BCS, z której wynika prosta zależność temperatury krytycznej od w postaci[1]:

Wielkość różni się od klasycznego odpychania μ uwzględnieniem logarytmicznej redukcji oddziaływania kulombowskiego zachodzącego między parami elektronów w obecności innych elektronów. Ekranowanie zachodzi, ponieważ oddziaływanie kulombowskie rozchodzi się szybciej, niż oddziaływanie za pośrednictwem fononu:

gdzie:

częstość Fermiego,
– częstość odcięcia dla fononów,
– miara prędkości rozchodzenia się oddziaływań[2].

Wzór McMillana pozwolił porównać efektywność oddziaływania prowadzącego do powstania par elektronów w różnych materiałach nadprzewodzących. Dodatkowo wykazano silny wpływ struktury krystalicznej na oddziaływanie elektron-fonon[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b M. Cyrot, D. Pavuna: Wstęp do nadprzewodnictwa. Nadprzewodniki wysokotemperaturowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-11937-3.
  2. a b c Jan Stankowski, Borysław Czyżak: Nadprzewodnictwo. Warszawa: WNT, 1999. ISBN 83-204-2225-6.