Wydawca

Wydawca – osoba bądź instytucja (ta druga zwana również wydawnictwem), za której pieniądze przygotowywane, opracowywane, a następnie drukowane jest czasopismo, książka lub publikowana podobna rzecz, np. komercyjny portal internetowy.

Wydawca realizuje zwykle politykę wydawniczą, plasując się w określonym segmencie rynku, zarówno ze względu na skalę prowadzonych przedsięwzięć, jak i prezentowaną tematykę, a nawet może narzucać swój stosunek do przedstawianych treści.

Odpowiednikiem wydawcy w kinematografii jest producent filmowy.

Definicje ustawowe

Jednostka redakcyjna	Definicja
art. 8 Prawa prasowego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1914)	Wydawcą może być osoba prawna, fizyczna lub inna jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej. W szczególności wydawcą może być organ państwowy, przedsiębiorstwo państwowe, organizacja polityczna, związek zawodowy, organizacja spółdzielcza, samorządowa i inna organizacja społeczna oraz kościół i inny związek wyznaniowy.
art. 15 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1062, ze zm.)	Domniemywa się, że producentem lub wydawcą jest osoba, której nazwisko lub nazwę uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których utwór utrwalono albo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.
art. 2 Ustawy z dnia 7 listopada 1996 r. o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 545)	Przez określenie „wydawca” należy rozumieć osobę prawną, jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej oraz osobę fizyczną, która prowadzi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej działalność polegającą na publikowaniu dzieł; domniemywa się, że wydawcą jest osoba, której nazwę lub nazwisko uwidoczniono w tym charakterze na egzemplarzach publikacji.

Zadania wydawcy

Bezpośrednia działalność wydawcy może ograniczać się jedynie do spraw finansowo-prawnych, jak np.:

• nadzór finansowy
• wybór dzieł, określanie ich przydatności dla możliwości dalszego funkcjonowania wydawcy na rynku i kierowanie ich do realizacji, a w przypadku realizowania jakiejś misji podejmowanie decyzji co do wydawania dzieł niedochodowych
• obrót prawami wydawniczymi.

Szeregiem innych czynności wydawca może zajmować się osobiście lub zlecać je podwykonawcom. Są to np.:

• rozpoznanie rynku
• określanie lub nawet kreowanie potrzeb odbiorców
• stwarzanie warunków ułatwiających autorowi tworzenie dzieła
• nadzór redakcyjny (merytoryczny) oraz techniczny nad procesem powstawania publikacji, ilustracji oraz tekstów.
• reklama i promocja własnych produktów (oraz ich autorów).

Lista największych polskich wydawnictw

Kolejność według przychodów za rok 2011, źródło: „Rzeczpospolita” z 10 maja 2012.

Lp.	Nazwa	Miasto	Przychody ze sprzedaży książek w 2011 r. w mln zł	Wydane tytuły w 2011
1.	Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne	Warszawa	226,6	1673
2.	Wydawnictwo Nowa Era	Warszawa	198,9	938
3.	Wolters Kluwer Polska	Warszawa	181,3	454
4.	Wydawnictwo Naukowe PWN	Warszawa	130,7	2086
5.	Weltbild Polska	Warszawa	112	460
6.	Grupa Edukacyjna MAC	Warszawa	100,7	700
7.	Pearson Central Europe	Warszawa	93,3	617
8.	Reader’s Digest	Warszawa	82,7	43
9.	Wiedza i Praktyka	Warszawa	68,7	97
10.	Olesiejuk	Warszawa	66,3	1158
11.	C.H. Beck	Warszawa	56,3	450
12.	Lexis Nexis	Warszawa	47,0	293
13.	Macmillan Publishers	Warszawa	34,7	110
14.	Egmont Polska	Warszawa	34,1	579
15.	Hachette Livre Polska	Warszawa	33,8	91
16.	Forum (wydawnictwo)	Warszawa	32,9	7
17.	Grupa Wydawnicza Helion	Gliwice	31,8	404
18.	Prószyński Media	Warszawa	30,3	195
19.	Dom Wydawniczy Rebis	Poznań	23,9	281
20.	Wydawnictwo Albatros	Warszawa	21,8	218
21.	Wydawnictwo WAM	Kraków	21,5	358
22.	Gruner+Jahr Polska	Warszawa	21,4	276
23.	Raabe	Warszawa	19,1	8
24.	Czarna Owca	Warszawa	18,6	88
25.	Bellona	Warszawa	17,9	249
26.	Nasza Księgarnia	Warszawa	17,9	183
27.	Muza	Warszawa	15,6	171
28.	Wydawnictwo Wilga	Warszawa	14,1	312
29.	Wydawnictwo Buchmann	Warszawa	13,5	163
30.	ODDK	Warszawa	12,4	220
31.	Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha	Poznań	11,5	192

Według danych „Rzeczpospolitej”:

• nakład książek w Polsce w 2011 wyniósł 134,8 mln zł (3% mniej niż w 2010)
• 2,65 mld zł – wartość rynku książek w Polsce w 2012 (2,6 mld w 2007, 2,91 mld w 2008, 2,86 mld w 2009, 2,94 mld w 2010, 2,7 mld w 2011)
• 24920 – liczba wydanych tytułów w 2011 (w tym 12180 pierwszych wydań)
• 5410 – średni nakład jednego wydania w 2011

Wydawnictwa katolickie w Polsce

Ważny segment rynku książki w Polsce stanowią wydawnictwa katolickie, których istnieje ponad 100.