Wojna chińsko-japońska (1894–1895)
Wojna chińsko-japońska (1894–1895), w Chinach nazywana wojną jiawu, upr: 甲午战争; trad. 甲午戰爭 (jiǎwǔ zhànzhēng)[a]), a w Japonii wojną Japonia–Qing (日清戦争; nisshin-sensō)[b][1][2] – wojna podjęta przez Japonię w celu uzyskania koncesji terytorialnych i gospodarczych od Chin.
Mapa bitew podczas pierwszej wojny chińsko-japońskiej | |||
Czas |
1 sierpnia 1894 – 17 kwietnia 1895 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Przyczyna |
japońskie roszczenia terytorialne | ||
Wynik |
zwycięstwo Japończyków | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
|
Historia
edytujW drugiej połowie XIX wieku, po otwarciu się Japonii na świat i modernizacji na wzór zachodni, co nastąpiło w wyniku obalenia siogunatu i restauracji Meiji, kraj ten przystąpił do realizowania agresywnej polityki zewnętrznej, polegającej na budowaniu imperium w swoim otoczeniu. Jednym z pierwszych etapów była agresja wobec Chin, a jednym z pierwszych kroków na tej drodze była ekspedycja mająca na celu podporządkowanie Półwyspu Koreańskiego. Pierwszym starciem była potyczka morska pomiędzy flotą japońską a chińskimi transportowcami wiozącymi ludzi i sprzęt do wsparcia oporu króla Korei. Po zakończonej klęską próbie obrony Pjongjangu, armia dynastii Qing musiała wycofać się z półwyspu, a wojna przeniosła się do samych Chin.
W listopadzie 1894 roku Japończycy zajęli miasta Dalian i Lüshunkou, leżące na półwyspie Liaodong. W ciągu kilku dni dokonali masakry ponad 18 tys. mieszkańców Lüshun. Rząd Qing nie miał innego wyjścia, jak prosić o pokój.
Wojna zakończyła się podpisaniem w Shimonoseki w kwietniu 1895 roku traktatu pokojowego. Chiny zobowiązały się do zapłaty 200 mln taeli srebra (co odpowiada 7640 tonom czystego srebra) tytułem odszkodowań wojennych oraz oddania Japonii: półwyspu Liaodong, Tajwanu i Peskadorów (Wyspy Rybackie).
Wkrótce potem pod wpływem nacisków Imperium Rosyjskiego, Japończycy musieli zwrócić Liaodong Chinom za rekompensatę 30 mln taeli srebra.
W Chinach wojna jiawu jest uważana za najgorsze z poniżeń w tzw. stuleciu upokorzeń. W oczach Chińczyków klęska z ręki Japończyków przewyższa bowiem porażki, jakie poniosły Chiny w czasie wojen opiumowych z ręki zachodnich mocarstw. Dzieje się tak dlatego, że Chiny zwykły uważać Japonię za swego „ucznia” czy też „młodszego brata”, który zawdzięcza im cywilizację[3].
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ 甲午 jiǎwǔ → słowo w języku chińskim określające rok 1894 według cyklu sześćdziesięcioletniego.
- ↑ 清 shin → słowo w języku japońskim oznaczające chińską dynastię Qing (nazywana również dynastią mandżurską), panującą w latach 1644–1912.
Przypisy
edytuj- ↑ 中日辞典. Beijing, Tokyo: Shogakukan, 2001, s. 656. ISBN 4-09-515601-5.
- ↑ 日中辞典. Beijing, Tokyo: Shogakukan, 2001, s. 1438. ISBN 4-09-515651-1.
- ↑ Peter Hays Gries, China’s New Nationalism, University of California Press, 2004, ISBN 0-520-23297-6.
Bibliografia
edytuj- Ewa Pałasz-Rutkowska , Katarzyna Starecka , Japonia, Warszawa: „Trio”, 2004, s. 61-63, ISBN 83-88542-84-2, OCLC 749335839 .
- Jolanta Tubielewicz, Historia Japonii, Wrocław 1984, s. 371-374, ISBN 83-04-01486-6.