Wikipedia

Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Kielcach

Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Państwowego w Kielcach (WUBP Kielce) – jednostka terenowa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, funkcjonująca na terenie województwa kieleckiego od czasu powstania tegoż województwa w 1945[1] do likwidacji MBP w 1954.

Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Kielcach
Ilustracja
Województwo kieleckie, teren działania WUBP w Kielcach
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1944

Rozformowanie

1954

Komendanci
Pierwszy

szef Hipolit Duljasz

Ostatni

p.o. szefa Stanisław Wałach

Organizacja
Dyslokacja

Kielce

Podległość

Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego

W 1953 roku, na terenie całego kraju, funkcjonowało: 17 WUBP, 2 MUBP na prawach wojewódzkich (w Warszawie i Łodzi), 14 MUBP, 10 UBP na miasto i powiat (Toruń, Będzin, Bielsko, Bytom, Częstochowa, Gliwice, Radom, Tarnów, Jelenia Góra, Wałbrzych), 265 PUBP, 1 UBP na Nową Hutę i placówki UBP na m.st. Warszawę: UBP Wawer i UBP Włochy[2].

Pierwszą (tymczasową) siedzibą urzędu był dawny pałac Radziwiłłów w Rytwianach, następnie zespół klasztorny św. Michała w Sandomierzu (obecnie Wyższe Seminarium Duchowne przy ul. Żeromskiego 6), wreszcie budynek przy ul. Seminaryjskiej 12 w Kielcach.

W maju 1945 r. funkcjonariusze WUPB z Kielc i z PUBP w Busku Zdroju oraz oddziałem Armii Czerwonej brali udział w bitwie w lesie koteckim z oddziałem Narodowych Sił Zbrojnych. W czasie walki poległo kilku funkcjonariuszy WUBP i PUBP, wśród nich byli: Tadeusz Banach, Roman Figura, Bolesław Kaczmarski, Jan Strzelec, Tadeusz Wachnicki, Michał Wójcik, Władysław Wójcik, Eugeniusz Paluch i Franciszek Załęcki[3][4].

Osobny artykuł: Potyczka pod Kotkami.

Kierownictwo (szefostwo)

edytuj

Kierownicy (szefowie):

Zastępcy kierownictwa (zastępcy szefa):

Wydziały i ich naczelnicy

edytuj

Wydział I (kontrwywiad)

edytuj

Naczelnicy Wydziału I:

Wydział IV (ochrona gospodarki)

edytuj

Naczelnicy Wydziału IV:

  • 1 września 1946: p.o. Romuald Głowacki (s. Stanisława, ur. 5 października 1918 w Białozórce koło Dubna, ob. Ukraina)
  • 1 listopada 1947: Romuald Głowacki

Wydział V (kontrola organizacji i kościoła)

edytuj

Zastępcy naczelnika Wydziału V:

Wydział VIII (komunikacja)

edytuj

Naczelnicy Wydziału VIII:

  • 1 sierpnia 1953: Teofil Mruklik (s. Jana, ur. 19 lipca 1911 w Radomsku)

Zastępcy naczelnika Wydziału VIII:

  • 1 stycznia 1952: Teofil Mruklik

Jednostki podległe

edytuj
 
Zabudowania poklasztorne norbertanek w Busku-Zdroju, dawniej siedziba PUBP w Busku
  • MUBP w Częstochowie – ul. Śląska 22; od 1948 ul. Parkowa 4/6 (następnie Starucha, obecnie ks. Popiełuszki)
  • PUBP w Busku – ul. 3 Maja (dawna siedziba Gestapo; róg ul. Batorego i ul. Mickiewicza), potem ul. Sądowa 7 (Zespół Poklasztorny Norbertanek)
  • PUBP w Częstochowie – ul. Waszyngtona 45, potem ul. Kilińskiego 10 (dawna siedziba Gestapo); od 1948 ul. Parkowa 4/6 (następnie Starucha, obecnie ks. Popiełuszki)
  • PUBP w Iłży
  • PUBP w Jędrzejowie – ul. Piłsudskiego 46
    • Kierownicy (szefowie):
      2 lutego 1946: Józef Pronobis (s., ur. 10 marca 1907 w Bodzechowie)
      1 września 1946: Stanisław Filipiak
  • PiMUBP w Kielcach – ul. Kapitulna 11; dawne więzienie – przy ul. Zamkowej 3; tajne miejsce pochówku ofiar UB – przy ul. Zagnańskiej
    • Kierownicy (szefowie):
      1 września 1952: Stanisław Krawczyk (s. Józefa, ur. 11 kwietnia 1915 w Częstochowie)
    • Zastępcy kierownika (zastępcy szefa):
      1 lutego 1952: Jan Górka (s. Michała, ur. 24 grudnia 1922 w Szczakowej)
  • PUBP w Końskich – ul. 1 Maja 44
  • PUBP w Kozienicach – ul. Kochanowskiego 6, obok znajdował się drewniany budynek aresztu tzw. „koza” (obecnie już nie istnieje – został rozebrany)
    • Kierownicy (szefowie):
      31 marca 1945: Stanisław Filipiak
      1 listopada 1954: Stanisław Bednarski (s. Jana, ur. 8 stycznia 1923 w Stokach Małych)
    • Zastępcy kierownika (zastępcy szefa):
      3 kwietnia 1945: Leopold Arendarski (s. Tomasza, ur. 5 stycznia 1924 w Kielcach)
      10 września 1952: Stanisław Bednarski (s. Jana, ur. 8 stycznia 1923 w Stokach Małych)
  • PUBP w Opatowie
  • PUBP w Ostrowcu Świętokrzyskim – ul. 3 Maja 9
    • Kierownicy (szefowie):
      9 lutego 1945: Józef Pronobis (s., ur. 10 marca 1907 w Bodzechowie)
      1 października 1954: Jan Górka (s. Michała, ur. 24 grudnia 1922 w Szczakowej)
    • Zastępcy kierownika (zastępcy szefa):
      2 kwietnia 1945: Stanisław Mozal
  • PUBP w Pińczowie – ul. 3 Maja 29
    • Kierownicy (szefowie):
      2 listopada 1945: Józef Pronobis (s., ur. 10 marca 1907 w Bodzechowie),
      1 lipca 1952: Stanisław Krawczyk (s. Józefa, ur. 11 kwietnia 1915 w Częstochowie)
    • Zastępcy kierownika (zastępcy szefa):
      1 października 1953: Stanisław Jeziorowski (s. Stanisława, ur. 25 października 1927 w Kolonii Kozienice)
  • PUBP w Radomiu
    • Kierownicy (szefowie):
      8 stycznia 1948: Stanisław Mozal
      1 października 1952: Eugeniusz Strzelczyński
    • Zastępcy kierownika (zastępcy szefa):
      1 września 1948: Teofil Mruklik (s. Jana, ur. 19 lipca 1911 w Radomsku)
      15 czerwca 1951: Marian Świder (s. Józefa, ur. 4 czerwca 1918 w Szewnie)
      1 września 1952: Józef Duda (s. Józefa, ur. 27 października 1927 w Mokrej)
      15 października 1953: Henryk Rokicki (s. Piotra, ur. 8 października 1926 w Bugaju k. Jędrzejowa)
 
Zamek w Sandomierzu, dawniej więzienie PUBP w Sandomierzu
  • PUBP w Sandomierzu – ul. Żeromskiego 5, więzienie na Zamku przy ul. Zamkowej
    • Kierownicy (szefowie):
      1 marca 1951: Stanisław Krawczyk (s. Józefa, ur. 11 kwietnia 1915 w Częstochowie)
    • Zastępcy kierownika (zastępcy szefa):
      1 lutego 1950: Stanisław Krawczyk
  • PUBP w Skarżysku-Kamiennej – ul. 1 Maja 54
  • PUBP w Starachowicach – ul. T. Krywki 18
  • PUBP we Włoszczowie – ul. Świeża 3, 12 i 18

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Kielecki WUBP de facto funkcjonował już od sierpnia 1944 r. jako jednostka terenowa Resortu Bezpieczeństwa Publicznego przy PKWN.
  2. ↑ Szwagrzyk 2005 ↓, s. 21.
  3. ↑ „Z archiwum IPN – Śladami Żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej”, TVP Polonia, rok produkcji: 2010.
  4. ↑ Andrzej Albert, Najnowsza historia Polski 1914-1993., Warszawa 1995, s. 12.

Linki zewnętrzne

edytuj

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Wojewódzki_Urząd_Bezpieczeństwa_Publicznego_w_Kielcach&oldid=74244369”