Wodnicha kropkowana
Wodnicha kropkowana (Hygrophorus pustulatus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
wodnicha kropkowana |
| Nazwa systematyczna | |
| Hygrophorus pustulatus (Pers.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Uppsala): 325 (1838) | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Persoon nadając mu nazwę Agaricus pustulatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Hygrophorus[1].
Synonimów naukowych ma kilkanaście. Niektóre z nich[2]:
- Agaricus pustulatus Pers. 1801
- Hygrophorus pustulatus (Pers.) Fr. 1838, subsp. pustulatus
- Hygrophorus tephroleucus (Pers.) Fr. 1838, var. tephroleucus
- Hygrophorus tephroleucus (Pers.) Fr.
- Limacium pustulatum (Pers.) P. Kumm.
- Limacium tephroleucum (Pers.) P. Kumm.
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r., przez B. Gumińską w 1997 r. gatunek ten opisywany był jako wodnicha punktowana[3].
Morfologia
edytujŚrednica 2–5 cm, kształt początkowo dzwonkowaty, później rozpostarty, czasami z niewielkim garbkiem lub wklęsły na środku. Starsze owocniki mają nieregularnie pozaginany brzeg. Powierzchnia o barwie od szarej do szarobrązowej, u młodych owocników nieco lepka, u starszych sucha. Charakterystyczną cechą jest nakropienie powierzchni delikatnymi czarniawymi łuseczkami i włókienkami[4].
Rzadkie, białawe i nieco łukowato zbiegające na trzon. Są dość grube, różnej długości, czasami u trzonu tworzą anastomozy[4].
Wysokość od 4 do 8 cm, grubość 0,5–1 cm, początkowo walcowaty i pełny, później pusty w środku i rozszerzający się ku górze. Powierzchnia sucha i pokryta charakterystycznymi ziarenkami barwy oliwkowej, brunatnej lub czarniawej. Pod mikroskopem można zaobserwować, że są to pęczki włosków o średnicy 5–8 µm[4].
Miękki, biały, nie zmieniający barwy po uszkodzeniu. Smak łagodny, brak wyraźnego zapachu[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały. Zarodniki eliptyczne, gładkie, nieamyloidalne, o rozmiarach 7–9 × 4–5 μm[5].
Występowanie i siedlisko
edytujWystępuje w Ameryce Północnej, Środkowej i w Europie[6]. W Polsce gatunek niezbyt częsty, częściej spotykany w górach, rzadziej na niżu[4].
Rośnie na ziemi w lasach iglastych i mieszanych, szczególnie pod świerkami i sosnami, obserwowany był także pod jodłami. Owocniki wytwarza od września do października[3].
Znaczenie
edytujGatunki podobne
edytuj- wodnicha pachnąca (Hygrophorus agathosmus), jest też szara, ale nie ma na trzonie i kapeluszu ziarenkowatych łatek[7],
- wodnicha oliwkowobiała (Hygrophorus olivaceoalbus) jest śluzowato-mazista i ma trzon z zygzakowatym wzorem, na kapeluszu brak ziarenek[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e B. Gumińska, Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae), Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, 1997, ISBN 83-7052-949-6
- ↑ MushroomExpert. [dostęp 2014-01-03]. (ang.).
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
- ↑ a b Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.