Woświn
Woświn (niem. Wotschwien See)[2] – jezioro na Pojezierzu Ińskim, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, w gminie Węgorzyno, w dorzeczu Uklei. Jezioro znajduje się na obszarze pomiędzy miastami Węgorzyno i Dobra.
 Widok z Oświna | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
78,9 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
767,5 – 809,7 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
24,6 km[1] |
| Objętość |
75 840,8 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa czystości wody |
II (w roku 2000) |
| Rzeki zasilające | |
| Rzeki wypływające | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie gminy Węgorzyno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łobeskiego  | |
 53°32′30″N 15°24′26″E/53,541667 15,407222
| |
 Uproszczona mapka Regi z jej dopływami z naniesionym jeziorem Woświn | |
Morfometria
edytujJedno z największych jezior na Pojezierzu Ińskim i największe jezioro w dorzeczu Regi. Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 767,5 ha[3] do 809,7 ha[4][5]. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 78,5 m n.p.m.[3] lub 78,9 m n.p.m.[4] Średnia głębokość jeziora wynosi 9,4 m[4], natomiast głębokość maksymalna 28,1 m[4]. Akwen osiąga długość ok. 9,5 km i szerokość ok. 2 km[6]. Objętość wody w zbiorniku wynosi 75 840,8 tys. m³[4][5].
Powierzchnia najbliższej zlewni Woświna wynosi 31,8 km², a całkowitej zlewni – 56,3 km²[7].
Czystość wody
edytujW 2000 roku dokonano badań czystości wody Woświna, gdzie oceniono stan wód na II klasę czystości[3][5], a jezioro otrzymało II kategorię podatności na degradację biologiczną[5].
.jpg)
Jezioro znajduje się w Ińskim Parku Krajobrazowym. Woświn został objęty obszarem specjalnej ochrony ptaków Ostoja Ińska[8].
Łagodne wybrzeża sprawiają, że jest ono przyjazne dla kąpieli i rekreacji wodnej.
Administratorem wód i gruntów pod wodami tego jeziora jest Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, w imieniu którego działa Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie.
Uprawnienia Skarbu Państwa w zakresie rybactwa śródlądowego wód Woświna jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje wody Woświna wraz z odcinkiem Uklei od Woświna do jeziora Mielno, a także wody dopływu spod Wielenia do Woświna[9]. Gospodarzem wód jeziora jest spółka "Gospodarstwo Rybackie w Ińsku", która prowadzi gospodarkę rybacką na obwodzie rybackim i pobiera opłaty za połów ryb[10].
Na Woświnie obowiązywał zakaz używania jednostek pływających z napędem spalinowym[11]
Zgodnie z "Uchwałą Nr XXIX/173/2017 Rady Powiatu w Łobzie z dnia 24 lutego 2017 r. w sprawie zakazu używania jednostek pływających z napędem spalinowym na wodach jeziora Woświn"[12] dopuszcza się używanie jednostek pływających służących do amatorskiego połowu ryb napędzanych silnikami spalinowymi o mocy do 5 KM, z wyłączeniem skuterów wodnych, od 16 czerwca do 15 września w godzinach od 10 do 22.
Hydronimia
edytujW poszczególnych latach nazwa jeziora została zapisana jako: Woswin (1284)[13], Wotschwin-See (1780)[14], Wotschwin (1789[15], 1895[16]). Do końca II wojny światowej jezioro posiadało niemiecką nazwę Wothschwien-See[17]. W 1964 roku na polskiej mapie przedstawiono nazwę Woswin[18].
Nazwie Woświn przypisywano pochodzenie bałtyckie wskazując na litewskie ašvà (pol. kobyła) z dobrą etymologią indoeuropejską. Nazwę zaliczano do warstwy przedsłowiańskiej[19]. Próba etymologii słowiańskiej wskazuje na niepoświadczony apelatyw *osy, -ъve (pol. osa, osika (drzewo)) lub derywat *osъvina o znaczeniu 'lasek osikowy', co nasuwa tezę iż nazwę terenową ponowiono na nazwę jeziora[20].
Przypisy
edytuj- ↑ Pomiar odległości na mapie
- ↑ Jarosław Kociuba "Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach dawnego Księstwa Pomorskiego", Walkowska Wydawnictwo Szczecin 2012
- ↑ a b c Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 177. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ a b c d e według IRŚ za Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 177. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ a b c d IV.3. Jeziora. W: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w roku 2001. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, 2003-01-18, s. 105.
- ↑ Marek Lityński: Rega z dopływami. Warszawa: Wydawnictwo PTTK "Kraj", 2004, s. 29. ISBN 83-7005-472-2.
- ↑ Jacek Kubiak, Agnieszka Tórz. Water mass dynamics in the largest stratified lakes of Western Pomerania in relation to their trophic status. „Limnological Review”. 5, s. 130, 2005. Polskie Towarzystwo Limnologiczne. ISSN 1642-5952. (ang.). Za: Cz. 4 Zlewnie jezior województwa szczecińskiego. W: H. Czarnecka, J. Bialuk, J. Hołdakowska, Z. Marcinkowska: Ocena ilościowa i fizyko-chemiczna zasobów wodnych jezior województwa szczecińskiego. Warszawa: IMGW, 1989.
- ↑ Arkusz 1/8. Mapa PLB320008 Ostoja Ińska w skali 1:50 000. Ministerstwo Środowiska, 2006-04-14
- ↑ Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie - Rok 2006 [online], www.rzgw.szczecin.pl [dostęp 2017-09-02] (pol.).
- ↑ Ińskie Centrum Rybactwa :: Gospodarstwo Rybackie w Ińsku :: Zakład Przetwórstwa Rybnego [online], www.icr.com.pl [dostęp 2017-09-02].
- ↑ Uchwała Nr XVII/97/03 Rady Powiatu w Łobzie z dnia 29 grudnia 2003 r. ws. zakazu używania jednostek pływających z napędem spalinowym na Jeziorze Woświn (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2004 r. Nr 5, poz. 63)
- ↑ Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego [online], Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego [dostęp 2022-02-13] (pol.).
- ↑ Cod. No. 1300. W: Pommersches Urkundenbuch. T. 2. Abt. 2, 1278-1286. Stettin: Theodor von der Nahmer, 1885, s. 526.
- ↑ Schmettausche Karten von Pommern, 28 Blätter im Massstab 1:50 000. Köln-Graz-Wien 1963
- ↑ David Gilly: Karte des Herzogtums Vor- und Hinterpommern des Königlichen Preussen. Berlin: 1789.
- ↑ Wotschwin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 10.
- ↑ Silligsdorf :: German Maps (Topographische Karte 1:25,000) [online], contentdm.lib.byu.edu [dostęp 2017-09-02].
- ↑ Polskie mapy powojenne w skali 1:25 000, powiat łobeski s.5
- ↑ Ewa Rzetelska-Feleszko (red.): Polskie nazwy własne : encyklopedia. 1998. ISBN 83-85579-89-3.
- ↑ Zbigniew Babik: Najstarsza warstwa nazewnicza na ziemiach polskich w granicach wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny. Kraków: 2001, s. 620-621. ISBN 83-7052-597-0.
