Wittstock/Dosse

Wittstock/Dosse (powszechnie stosowana jest również forma skrócona Wittstock) – miasto w północno-wschodniej części Niemiec w kraju związkowym Brandenburgia, w powiecie Ostprignitz-Ruppin.

Wittstock/Dosse

Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Brandenburgia
Burmistrz	Jörg Gehrmann
Powierzchnia	420,25 km²
Wysokość	65 m n.p.m.
Populacja (31 grudnia 2020) • liczba ludności • gęstość	14 007 33 os./km²
Nr kierunkowy	03394, 033923, 033964, 033966, 033967
Kod pocztowy	16909
Tablice rejestracyjne	OPR, WK, KY, NP
Podział miasta	18 dzielnic
Położenie na mapie Niemiec Wittstock/Dosse
Położenie na mapie Brandenburgii Wittstock/Dosse
53°10′N 12°29′E
Strona internetowa

Geografia

Wittstock leży nad rzeką Dosse (Doszą) w historycznym regionie Prignitz, niecałe 100 kilometrów na północny zachód od Berlina, około 105 kilometrów na południe od Rostocku i 170 kilometrów na południowy wschód od Hamburga. Miasto powiatowe Neuruppin jest oddalone o 35 kilometrów.

Nazwa

Urzędowa forma nazwy jest dwuczłonowa, przy czym drugi wyraz zapisywany po ukośniku; potocznie nazwę miasta skraca się do samego Wittstock.

W średniowieczu nazwa miasta pojawia się w formie Wiztok (1271), Witzstock (1284), Witstock (1441). Etymologia ludowa wywodziła ją z dolnoniemieckiego witt „biały” + stock „kłącze”, w rzeczywistości nazwa ta ma pochodzenie słowiańskie, od połabskiego vysoka „wysoka”. W języku polskim notowana jako Wysoka.

Historia

Panorama miasta na rycinie z XVII wieku

Jest to dawna średniowieczna osada słowiańska Wysoka, wzmiankowana po raz pierwszy w dokumentach w 946. W 1248 miejscowość otrzymała prawa miejskie, a w 1251 pieczęć miejską. W miejscu dawnego grodu słowiańskiego powstał średniowieczny zamek biskupi i od 1271 do 1548 miasto było rezydencją biskupią, w herbie miasta do dziś jest zawarta postać biskupa. W 1409 miasto nawiedziło trzęsienie ziemi, a w 1495 i 1716 pożary.

W czasie wojny trzydziestoletniej w 1636 stoczona została tu bitwa, w której Szwecja zwyciężyła połączone siły cesarsko-saskie. Od 1701 miasto znajdowało się w składzie Królestwa Prus, a od 1871 w granicach Cesarstwa Niemieckiego.

Od kwietnia do lipca 1933 w podmiejskiej osadzie Alt-Daber (obecnie w granicach miasta) mieścił się obóz koncentracyjny KZ Alt-Daber, jeden ze starszych niemieckich obozów koncentracyjnych. Po likwidacji obozu jego więźniów osadzono w obozie koncentracyjnym Oranienburg. W ostatnich tygodniach II wojny światowej – 23 kwietnia 1945 – w lesie w dzisiejszej północnej części miasta Niemcy zorganizowali tymczasowy obóz koncentracyjny dla 16 tysięcy więźniów ewakuowanych w marszu śmierci z obozu Sachsenhausen. Większość więźniów opuściła obóz 29 kwietnia, natomiast więźniowie pozostawieni w obozowym szpitalu zostali wyzwoleni 1 maja przez wkraczającą Armię Czerwoną. Dziś w miejscu dawnego obozu znajdują się muzeum oraz pomnik upamiętniający ofiary.

Po II wojnie światowej miasto weszło w skład radzieckiej strefy okupacyjnej, a od 1949 do 1990 należało do NRD i było miastem powiatowym w okręgu Poczdam. Do 1994 w mieście był ulokowany garnizon Zachodniej Grupy Wojsk ZSRR. W wyniku reform administracyjnych z lat 1993 i 2003 włączono w teren miasta znaczną liczbę okolicznych wsi co czyni Wittstock obecnie szóstym największym powierzchniowo miastem w Niemczech. Jednocześnie w 1993 roku miasto straciło status miasta powiatowego na rzecz Neuruppin w nowo powstałym powiecie Ostprignitz-Ruppin.

Zabytki

Zabytki Starego Miasta:

• Rynek z ratuszem
• Zamek biskupi
• Kościół Mariacki
• Kościół Ducha Świętego
• Muzeum Wojny Trzydziestoletniej
• Mury miejskie
• Brama Gröpertor
• Beginaż

• 
  Ratusz
• 
  Kościół Mariacki
• 
  Kościół Ducha Świętego
• 
  Zamek biskupi
• 
  Mury miejskie
• 
  Brama Gröpertor
• 
  Widok na Stare Miasto z wieży kościoła Mariackiego

Demografia

Wykres zmian populacji miasta w granicach z 2013 r. od 1875 r.

Rok Populacja 1875 15 434 1890 15 366 1910 14 873 1925 15 045 1939 16 538 1946 19 901 1950 20 700 1964 17 717

Rok Populacja 1971 17 912 1981 19 022 1985 19 903 1989 20 447 1995 20 164 2000 17 985 2005 16 363 2010 15 235

Rok Populacja 2015 14 380 2016 14 291 2017 14 283 2018 14 198 2019 14 131 2020 14 007

Stan ludności według danych Urzędu Miasta z 31 grudnia 2010 roku wynosił 15 259 mieszkańców, z czego 10 047 mieszkańców było zameldowanych na terenie pierwotnego obszaru miejskiego (bez włączonych miejscowości).

Stan ludności według danych Urzędu Miasta z 31 grudnia 2020 roku wynosił 14 300 mieszkańców, z czego 9 527 mieszkańców było zameldowanych na terenie pierwotnego obszaru miejskiego (bez włączonych miejscowości).

Gospodarka

Niegdyś duży ośrodek przemysłu odzieżowego, ostatnia tego typu fabryka została zlikwidowana w 1997. Obecnie działają w Wittstock przede wszystkim małe przedsiębiorstwa usługowe i drobny przemysł. W pobliżu miasta istnieje duży zakład produkcji m.in. płyt wiórowych Kronotex, będący częścią szwajcarskiego koncernu Swiss Krono Group, a także farma fotowoltaiczna na części terenu dawnego lotniska wojskowego.

Transport

Stacja kolejowa

W sąsiedztwie miasta przebiegają autostrada A24 łącząca Berlin z Hamburgiem oraz odchodząca stąd autostrada A19 w kierunku na Rostock.

W mieście znajduje się stacja kolejowa Wittstock (Dosse), przystanek regionalnych połączeń pomiędzy Berlinem a Wittenberge.

Sport

W mieście siedzibę ma klub żużlowy MSC Wölfe Wittstock występujący w niemieckiej Bundeslidze, a w latach 2020-21 w II lidze polskiej. Mieści się tu stadion Heidering Wittstock.

Osoby urodzone w Wittstock/Dosse

• Hans Erich Kalischer – ekonomista

Współpraca

• Szlezwik-Holsztyn: Uetersen
• Szwecja: Höganäs