Witold Wegner
Witold Wegner (ur. 6 sierpnia 1894 w Kaliszanach[1], zm. 14 lipca 1920 w Holszanach) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, powstaniec wielkopolski i uczestnik wojny polsko-bolszewickiej.
| |
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 sierpnia 1894 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 lipca 1920 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca 159 Pułku Piechoty Wielkopolskiej |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujPochodził z rodziny rolniczej o tradycjach patriotycznych: Józefa Wegnera i Katarzyny ze Słomińskich. Uczył się najpierw w ewangelickiej szkole elementarnej, potem w gimnazjum w Wągrowcu[1] i w końcu w gimnazjum humanistycznym w Międzyrzeczu. Kolejny etap jego edukacji – naukę zawodu aptekarza w Poznaniu przerwał wybuch I wojny światowej[1]. Zmobilizowany do armii pruskiej służył w różnych jednostkach taborów na froncie wschodnim, a w 1918 r. trafił także na front zachodni. Pod koniec wojny przebywał na kursie aspirantów oficerskich[1], 13 września 1918 r. mianowany został podporucznikiem i wyznaczony na dowódcę plutonu.
Wybuch powstania wielkopolskiego zastał go u rodziny w Buku, gdzie mieszkali jego dziadkowie i tymczasowo matka[1]. W grudniu 1918 r. został zaangażowany przez Kazimierza Zenktelera do tworzenia oddziałów powstańczych, a 5 stycznia 1919 r. mianowano go komendantem Buku i dowódcą kompanii bukowskiej. Brał udział w walkach o Zbąszyń, Wolsztyn, pod Wielkim Grójcem i w bitwie o Kopanicę. 1 kwietnia 1919 awansowany został na stopień porucznika.
Po zakończeniu powstania wielkopolskiego uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Zawsze dbał o swoich żołnierzy i był wśród nich bardzo popularny. 4 lipca 1920, jako podporucznik i dowódca II batalionu 159 Pułku Piechoty Wielkopolskiej został ranny w czasie bitwy nad Dołhem, dostał się do bolszewickiej niewoli i został zamordowany[2]. Oficjalnie został uznany za zmarłego 14 lipca 1920 w miejscowości Holszany[3].
Według innej wersji latem 1920 w trakcie odwrotu próbował przedostać się w cywilnym ubraniu do linii polskich. Niestety został schwytany przez Rosjan i 10 sierpnia 1920 rozstrzelany w Wilnie. W 1929 został oficjalnie uznany za zmarłego. W 1937 pośmiertnie awansowany na stopień kapitana[1].
Był odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy i odznaką pamiątkową 74 pp. Rodziny nie założył.
Upamiętnienie
edytujJest patronem ulicy w Buku. Na budynku mieszczącego się tam przedszkola jest jego wizerunek w formie płaskorzeźby.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Andrzej Kowalczyk: Buk. Zarys dziejów miasta. Poznań: Kantor Wydawniczy SAWW, 1989, s. 91-92. ISBN 83-85066-00-4.
- ↑ Bożejko 1929 ↓, s. 16, 32.
- ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 953.
Bibliografia
edytuj- Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934.
- Antoni Paweł Bożejko: Zarys historji wojennej 74-go górnośląskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Zdzisław Kościański, Eligiusz Tomkowiak, Bukowianie w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919, Poznań-Buk, Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, 2008, ISBN 978-83-927042-1-8.