Witold Hupert
Witold Hupert (ur. 24 października 1871 w Złoczowie, zm. 1939) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, historyk wojskowości.
 pułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 października 1871 |
|---|---|
| Data śmierci |
1939 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
Krakowska Legia Oficerska, |
| Stanowiska |
dowódca Krakowskiej Legii Oficerskiej, |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujUrodził się 24 października 1871 w Złoczowie[1].
Jesienią 1894 rozpoczął zawodową służbę w cesarskiej i królewskiej Armii. Został wcielony do 2 Galicyjskiego Pułku Ułanów w Tarnowie[2]. W 1898 został przeniesiony do 13 Galicyjskiego Pułku Ułanów w Złoczowie[3], w 1905 do 8 Galicyjskiego Pułku Ułanów w Tarnopolu[4], a trzy lata później do 12 Węgierskiego Pułku Ułanów w Székesfehérvár[5][6]. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów kawalerii: porucznika ze starszeństwem z 1 września 1894[7], nadporucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1898[8] i rotmistrza ze starszeństwem z 1908[9].
Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości dekretem Naczelnego Wodza Wojsk Polskich Józefa Piłsudskiego z 27 stycznia 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego wraz z zatwierdzeniem posiadanego stopnia majora[10]. W tym stopniu po wybuchu wojny polsko-ukraińskiej pełniąc stanowisko dowódcy krakowskiej Legii Oficerskiej został przydzielony do grupy odsieczy Przemyśla (działania w dniach 9–12 listopada 1918), później dowodząc jednostką dokonał ataku na Gródek Jagielloński, 19 listopada 1918 wyruszył z wojskami polskimi do obrony Lwowa[11][12][13][14]. Z rozkazu gen. Bolesława Roji dnia 24 listopada 1918 jako dowódca Legii Oficerskiej otrzymał zadanie doraźnego wkroczenia do Lwowa przeciw motłochowi na placu Kleparskim, a następnie jednostka była zobowiązana do patrolowania i warty w lwowskiej dzielnicy żydowskiej[15]. 25 listopada 1918 został mianowany podpułkownikiem w strukturze Grupy Operacyjnej gen. Roji oraz otrzymał wówczas od niego najgorętsze uznanie i podziękowanie w imieniu służby żołnierza polskiego za służbistość i gorliwe pojmowanie obowiązków[16][17]. 6 grudnia 1918 wraz z krakowską Legią Oficerską został skierowany do wzmocnienia Dublan, jednak po drodze toczył walki w rejonie Zboisk, zaatakowany przez nieprzyjaciela od strony Laszek Murowanych[18]. Rozkazem gen. Rozwadowskiego z 17 grudnia 1918 został mianowany w Przemyślu dowódcą grupy operacyjnej nazwanej swoim nazwiskiem, działającej w rejonie rzeki Wiar, skąd następnie improwizowana jednostka powróciła do miasta[19]. Od stycznia 1919 brał udział w walkach podczas wojny polsko-czechosłowackiej w rejonie rzeki Olzy[20]. Pełnił wówczas funkcję dowódcy II batalionu 16 pułku piechoty[21].
Reprezentując Towarzystwo Wiedzy Wojskowej w kwietniu 1920 uczestniczył w naradzie historyków w Warszawie w sprawie organizacji nauki historycznej w Polsce (wraz z nim dr Marian Kukiel)[22]. Podczas trwającej wojny polsko-bolszewickiej w stopniu podpułkownika sprawował stanowisko dowódcy 76 pułku piechoty od 24 maja do 26 lipca 1920 (w tym czasie jednostka stacjonowała na linii demarkacyjnej tocząc utarczki z Litwinami, brała udział w obronie Wilna, a także 16 lipca 1920 w bitwie pod Klepaczami, zakończonej odwrotem[23]. Później został mianowany pułkownikiem, w 1923 jako oficer przeniesiony w stan spoczynku pozostawał w Rezerwie Oficerów Sztabowych Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I[24]. Jako emerytowany pułkownik zamieszkiwał w Warszawie[25][26]. W 1934 był w dyspozycji dowódcy OK I i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[27].
Publikacje
edytuj- Powstanie Kościuszki 1794 r. (1919)
- Historia wojenna polska w zarysie (1919)
- Historia wojenna polska w zarysie. T. 1. Do roku 1795 (1921)
- Historia wojenna porozbiorowa (1921)
- Podstawowe pojęcia historii wojennej (1921)
- Wojny XIX wieku w wyborze. T. 1 (1923)
- Wojny XIX wieku w wyborze. T. 2 (1923)
- Operacje wojny światowej w wyborze (1924)[28]
- Zajęcie Małopolski wschodniej i Wołynia w roku 1919 (1928)[29]
- Walka o Lwów (od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919 roku) (1933)
Odznaczenia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Tuliński 2020 ↓, s. 175.
- ↑ Schematismus 1895 ↓, s. 673.
- ↑ Schematismus 1899 ↓, s. 734.
- ↑ Schematismus 1906 ↓, s. 778.
- ↑ Schematismus 1909 ↓, s. 818.
- ↑ Schematismus 1911 ↓, s. 830.
- ↑ Schematismus 1895 ↓, s. 591.
- ↑ Schematismus 1899 ↓, s. 632.
- ↑ Schematismus 1909 ↓, s. 708.
- ↑ 417. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 304, Nr 12 z 4 lutego 1919.
- ↑ Bolesław Roja: Legendy i fakty. Warszawa: 1931, s. 116-117, 174.
- ↑ Witold Hupert: Relacja ppułk. Huperta, dowódcy Krakowskiej Legji Oficer. w akcji w Przemyślu i Lwowie o przebiegu ataku w Przemyślu. W: Bolesław Roja: Legendy i fakty. Warszawa: 1931, s. 334-336.
- ↑ Witold Hupert: Walka o Lwów (od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919 roku). Warszawa: 1933, s. 54, 74, 75, 77, 82, 91, 97.
- ↑ Zdzisław Strzelecki. Obrona Lwowa. „Rocznik Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia”. 12, s. 155, 1986–1993.
- ↑ Bolesław Roja: Legendy i fakty. Warszawa: 1931, s. 212, 214.
- ↑ Bolesław Roja: Legendy i fakty. Warszawa: 1931, s. 315.
- ↑ Witold Hupert: Walka o Lwów (od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919 roku). Warszawa: 1933, s. 98.
- ↑ Witold Hupert: Walka o Lwów (od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919 roku). Warszawa: 1933, s. 110.
- ↑ Witold Hupert: Walka o Lwów (od 1 listopada 1918 do 1 maja 1919 roku). Warszawa: 1933, s. 133-134.
- ↑ Floran Beren. w. „Dziennik Polski”, s. 7, Nr 85 z 26 marca 1939.
- ↑ a b Pamiętnik Historyczny Bojowników o Niepodległość Śląska Zaolzańskiego. Cieszyn: 1938, s. 59.
- ↑ Narady historyków. „Kurier Warszawski”, s. 1-2, Nr 101 z 12 kwietnia 1920.
- ↑ Zarys historji wojennej 76-go lidzkiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, s. 22-28.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1578.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1408.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 884.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 323, 844.
- ↑ Operacje wojny światowej. „Myśl Niepodległa”, s. 803-805, Nr 740 z 20 grudnia 1924.
- ↑ Stanisław Zdziarski. Z walk o ziemie czerwieńskie. „Kurier Warszawski”, s. 5, Nr 76 z 16 marca 1928.
Bibliografia
edytuj- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1899. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1898. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1906. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1905. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1909. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1909. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1911. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1910. (niem.).
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Arkadiusz Tuliński. Oficerowie Biura Historycznego i Wojskowego Biura Historycznego w latach 1922–1939 (część 2). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (272), s. 161-199, 2020. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne. ISSN 1640-6281.
Linki zewnętrzne
edytuj- Publikacje Witolda Huperta w bibliotece Polona