Wisłostrada

ciąg ulic w Warszawie, biegnący równolegle do rzeki Wisły

Wisłostrada – trasa szybkiego ruchu wzdłuż lewego brzegu Wisły w Warszawie[1].

Długość

ok. 22 km

Dzielnice

Wilanów,
Mokotów,
Śródmieście,
Żoliborz,
Bielany

Mapa
Mapa
Przebieg Wisłostrady w Warszawie
Zdjęcie
Wisłostrada (ul. Wybrzeże Gdańskie) widziana z wiaduktu mostu Śląsko-Dąbrowskiego
Wisłostrada (ul. Wybrzeże Gdańskie) widziana z wiaduktu mostu Śląsko-Dąbrowskiego
Wisłostrada (ul. Solec) na wysokości ul. Łazienkowskiej, widok w kierunku północnym
Wisłostrada (ul. Czerniakowska) na wysokości ul. Chełmskiej, widok w kierunku północnym

Trasa, w którą włączono istniejące ulice, powstała w latach 1972–1975[1]. Biegnie od ul. Pułkowej na północy do ul. Przyczółkowej na południu[1].

Decyzja o budowie trasy przyspieszonego ruchu wspólnym wysiłkiem mieszkańców miasta dla uczczenia 30-lecia Polski Ludowej zapadła w 1972 na plenarnych obradach Stołecznego Komitetu Frontu Jedności Narodu (SKFJN)[2]. W budowie w czynie społecznym wzięło udział tysiące mieszkańców Warszawy[3] oraz ochotnicy spoza stolicy[1]. Organizatorem czynów społecznych był SKFJN[1].

Wisłostrada została poprowadzona wzdłuż lewego brzegu Wisły, pozwalając na bezkolizyjny przejazd przez miasto z ominięciem śródmieścia[4] i odciążając od ruchu tranzytowego m.in. ciąg ulic Puławskiej, Marszałkowskiej i Andersa[5]. Projekt jej północnego i środkowego odcinka (od ul. Pułkowej do ul. Szwoleżerów, wraz z węzłami i estakadami) powstał w Biurze Projektów Budownictwa Komunalnego „Stolica”[6]. Na odcinku sąsiadującym z Laskiem Bielańskim w celu ochrony środowiska Wisłostradę poprowadzono na estakadach o długości ok. 850 metrów[6]. Odcinek południowy z ulicami Czerniakowską, Powsińską i Wiertniczą nie wymagał tak dużej ingerencji projektantów[6].

W związku z budową trasy w 1973 roku zlikwidowano linie tramwajowe do Wilanowa oraz do Młocin, choć projekt trasy uwzględniał rezerwę terenu pod torowisko tramwajowe. 1 września 1973 roku zamknięto linię tramwajową wzdłuż Pułkowej od skrzyżowania z ulicą Pstrowskiego[a] do pętli Młociny[7], 16 września linię wzdłuż ulicy Powsińskiej od pętli Sadyba do pętli Wilanów[8], zaś 11 listopada odcinek linii wzdłuż ulic Czerniakowskiej i Powsińskiej od skrzyżowania z ulicą Gagarina do pętli Sadyba[9][10].

Wisłostradę otwierano etapami[11]. Większa część trasy (16 km)[12] została oddana do użytku 19 lipca 1974 roku[13], natomiast północny odcinek ukończono w grudniu 1975[12]. Łącznie Wisłostrada ma ok. 22 km długości[1][14]. Ma dwie jednokierunkowe jezdnie o dwóch lub trzech pasach ruchu[1]. Trasa przecina się bezkolizyjnie za pomocą wielopoziomowych skrzyżowań i węzłów m.in. z ulicami Pułkową, Gwiaździstą i Krasińskiego[14], jednak jest także wiele skrzyżowań z sygnalizacją świetlną, m.in. w okolicy mostu Poniatowskiego i pod mostem Śląsko-Dąbrowskim oraz w ciągu ulicy Czerniakowskiej. Od węzła komunikacyjnego z Trasą Łazienkowską Wisłostrada zaczyna oddalać się od brzegu Wisły[6].

Zgodnie z planami trasa miała stwarzać warunki do szybkiego (do 90 km/godz.) przejazdu przez miasto[1] z szybkością projektowaną w części północnej rzędu 100 km/godz.[14] Ocenia się, że Wisłostrada skutecznie pełniła rolę trasy szybkiego ruchu do początku lat 90. XX wieku[5].

Wisłostrada przebiega w pobliżu wszystkich warszawskich mostów (z wyjątkiem Siekierkowskiego i Anny Jagiellonki (Południowego), gdyż tam trasa biegnie w pewnej odległości od Wisły). Pod mostem Świętokrzyskim przebiega w jednym z najdłuższych tuneli drogowych w Polsce.

Osobny artykuł: Tunel Wisłostrady.

Wzdłuż Wisłostrady znajdują się ścieżki rowerowe (nie na całej długości), częściowo przebiegają one przy samym brzegu Wisły.

W latach 90. w całości leżała w ciągu ówczesnej drogi krajowej nr 724[15]. Obecnie na odcinku od węzła z Trasą Siekierkowską do granicy miasta stanowi część drogi wojewódzkiej nr 724. Z kolei od węzła z Trasą Armii Krajowej do granicy z Łomiankami biegną nią droga krajowa nr 7 i trasa europejska E77.

W 2020 roku pod Wisłostradą rozpoczęła się budowa 9,5-kilometrowego kolektora wiślanego[16] do magazynowania nadmiaru ścieków oraz wód opadowych, spływających z terenu lewobrzeżnej Warszawy w czasie intensywnych opadów deszczu[17]. Kolektor zaczyna się przy tunelu Wisłostrady i kończy przy moście Marii Skłodowskiej-Curie (Północnym)[16].

Ulice wchodzące w skład Wisłostrady[5]

edytuj

Upamiętnienie

edytuj
  1. Ulicy Wincentego Pstrowskiego nadano w 2006 roku nazwę ulica Zgrupowania Armii Krajowej „Kampinos”.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 746.
  2. Krystyna Krzyżakowa: Warszawskie osiągnięcia, [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 146. ISBN 83-03-01684-9.
  3. Kronika wydarzeń w Warszawie 1 I–31 III 1973. „Kronika Warszawy”. 3 (15), s. 141, 1973. 
  4. Krystyna Krzyżakowa: Warszawskie osiągnięcia, [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 146–147. ISBN 83-03-01684-9.
  5. a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 961. ISBN 83-01-08836-2.
  6. a b c d Krystyna Krzyżakowa: Warszawskie osiągnięcia, [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 147. ISBN 83-03-01684-9.
  7. Linia tramwajowa zwykła 28. Trasbus.com – Historia warszawskiej komunikacji miejskiej. [dostęp 2023-04-11]. (pol.).
  8. Linia tramwajowa zwykła 14. Trasbus.com – Historia warszawskiej komunikacji miejskiej. [dostęp 2023-04-11]. (pol.).
  9. Danuta Zawierucha. Kronika wydarzeń w Warszawie 1 VII-30 IX 1973. „Kronika Warszawy”. s. 151. 
  10. Warszawskie tramwaje elektryczne 1908−1998. Tom II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 51. ISBN 83-907574-00.
  11. Danuta Zawierucha. Kronika wydarzeń w Warszawie 1 VII-30 IX 1973. „Kronika Warszawy”. s. 137, 151. 
  12. a b Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1984, s. strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1982). ISBN 83-213-2993-4.
  13. Dobrosław Kobielski, Józef Zięba: Kronika lat 1944–1986, [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 40. ISBN 83-03-01684-9.
  14. a b c Działalność projektowa B.P.B.K. „Stolica” w latach 1953–1973. Warszawa: Wydawnictwo „Prasa ZSL”, 1973, s. 30.
  15. Warszawa: atlas aglomeracji 1:20 000. Wyd. pierwsze. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1996. ISBN 83-7000-086-X.
  16. a b Jarosław Osowski. 33 metry pod ziemią. „Gazeta Stołeczna”, s. 10, 25 sierpnia 2023. 
  17. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie wybuduje ponad 9-kilometrowy kolektor wzdłuż Wisły. [w:] Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A. [on-line]. 8 stycznia 2020. [dostęp 2023-12-29].
  18. Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w. Warszawa: Argraf, 2004, s. 348. ISBN 83-912463-4-5.