Ulica Solec w Warszawie
Ulica Solec – ulica na warszawskim Powiślu.
| Powiśle, Solec, Ujazdów | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica Solec przy ul. Ludnej, widok w kierunku wiaduktu kolei średnicowej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°14′03,0″N 21°02′02,0″E/52,234167 21,033889
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica składa się z dwóch odcinków. Jeden z nich jest częścią Wisłostrady i biegnie od skrzyżowania z ul. Łazienkowską do ul. Wilanowskiej. Drugi zaczyna się na rynku Soleckim, przecina ulicę Ludną, al. 3 Maja i ulicę Czerwonego Krzyża, kończąc bieg przy ulicy Tamka.
Pochodzenie nazwy
edytujW tym miejscu istniała wieś Solec, znana z handlu solą. Już w XII w., a może nawet w XI w. istniała tu przystań i komora[1].
Domy wsi Solec znajdowały się wzdłuż drogi łączącej przystań z wąwozem Tamki prowadzącym do starej Warszawy. Nazwa ulicy powiela nazwę wsi[2].
Historia
edytujWieś Solec w XIII–XV wieku zmieniała swe położenie w związku ze zmianami położenia koryta Wisły. Była często nawiedzana przez powodzie, np. w 1493, gdy została całkowicie zniszczona.
Po zniszczeniach w wyniku wojny polsko-szwedzkiej, w 1656 na Solcu pozostały jedynie 24 domy. Obok domów znajdowały się tu magazyny, składy solne. W latach 1688–1722 wybudowano tu mały kościół i klasztor trynitarzy. Obecnie jest to kościół Świętej Trójcy.
Pod koniec lat 20. nad ulicą zbudowano wiadukt kolei średnicowej zaprojektowany przez Pawła Wędziagolskiego[3].
6 kwietnia 1944 Niemcy otoczyli kamienicę nr 103, w którym mieściła się tajna Wytwórnia Materiałów Wybuchowych „Kinga” Wydziału Saperów Komendy Głównej AK[4]. Po zniszczeniu dokumentacji część załogi wytwórni popełniła samobójstwo, a czworo Polaków zostało aresztowanych[4]. W latach 50. na ślepej ścianie kamienicy umieszczono tablicę upamiętniającą to wydarzenie, która po rozbiórce budynku (1974) została ustawiona jako wolno stojąca przy chodniku[5].
W czasie powstania warszawskiego we wrześniu 1944 ulica była świadkiem ciężkich walk oddziałów powstańczych oraz żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego walczących na przyczółku czerniakowskim. Nieistniejące budynki przy Solcu 53 i ul. Wilanowskiej 1 były dwoma ostatnimi budynkami bronionymi przez oddziały polskie w tej dzielnicy[6]. W budynku przy ulicy Solec 41 mieścił się polowy szpital powstańczy, który mimo obecności w nim rannych został podpalony przez Niemców[7].
W 1946 pod wiaduktem mostu Poniatowskiego oddano do użytku prowizoryczną zajezdnię tramwajową „Solec”[8]. Została ona zlikwidowana w 1961 w związku w usunięciem torów tramwajowych znajdujących się na ulicy[9].
Ważniejsze obiekty
edytuj- Port Czerniakowski
- Budynek dawnego Klubu Sportowego Pracowników Miejskich „Syrena”, obecnie siedziba bosmanatu Portu Czerniakowskiego (nr 8)
- Hotele Ibis Budget i Ibis Styles Warszawa Centrum (ul. Zagórna 1 i 1a)
- Pałac Symonowiczów (obecnie przedszkole nr 122, nr 37)
- Płyta Desantu Czerniakowskiego
- Park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego
- Pomnik Chwała Saperom
- Kościół św. Trójcy
- Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera (nr 18/20)
- Dawna rzeźnia miejska, obecnie Muzeum Azji i Pacyfiku (nr 24)
- Posąg św. Kingi (róg ul. Ludnej)[10]
- Dom Pomocy Społecznej im. Świętego Franciszka Salezego (nr 36a)
- Tablica Tchorka umieszczona na zachowanym fragmencie muru[11] upamiętniająca publiczną egzekucję kilkudziesięciu więźniów Pawiaka w listopadzie 1943 (nr 63)
- Szpital na Solcu (dawny Szpital Śródmiejski, nr 93)
- Kamienica, nr 103, w oficynie były biura Polskich Pracowni Konserwacji Zabytków
- Tablica upamiętniająca ofiary likwidacji Wytwórni Materiałów Wybuchowych „Kinga” (między nr 103 a 109).
Zobacz też
edytujInne informacje
edytuj- W 1929 przy ulicy Solec 8 (u wylotu ulicy Zagórnej), na terenie Klubu Sportowego Pracowników Miejskich „Syrena”, ustawiono staromiejski pomnik Syreny[12].
- Do kwietnia 2010 pod numerem 63b działał sklep spożywczy, w którym w filmie Stanisława Barei Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz wywieszano na tablicy fotografie nieobsługiwanych przez sklep klientów[13]. Budynek sklepu został zburzony[14].
Przypisy
edytuj- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 199.
- ↑ Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 181. ISBN 978-83-62189-08-3.
- ↑ Andrzej K. Olszewski: Architektura Warszawy (1919–1939) [w:] Warszawa II Rzeczypospolitej. Tom I. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 1968, s. 296.
- ↑ a b Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 660. ISBN 978-83-240-1057-8.
- ↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 277–278. ISBN 83-912463-4-5.
- ↑ Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie 1944. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1969, s. 475.
- ↑ Zeznanie Małgorzaty Janiny Damięckiej o zbrodniach popełnionych przez Niemców na Czerniakowie. W: Ludność cywilna w powstaniu warszawskim. T. 1, cz. 1 Pamiętniki, relacje, zeznania). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1974, s. 543–547.
- ↑ Warszawskie tramwaje elektryczne. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1998, s. 189. ISBN 83-907574-00.
- ↑ Warszawskie tramwaje elektryczne. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1998, s. 216. ISBN 83-907574-00.
- ↑ Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 14. ISBN 83-7031-445-7.
- ↑ Zygmunt Stępiński: Gawędy warszawskiego architekta. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, s. 130. ISBN 83-03-00447-6.
- ↑ Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 53. ISBN 83-7005-211-8.
- ↑ Ewa Zwierzchowska: Pan tu nie stał. Życie Warszawy, 2009-09-27. [dostęp 2010-03-21]. (pol.).
- ↑ Rafał Dajbor. Po Powiślu szlakiem Stanisława Barei. „Na Powiślu. Kwartalnik Towarzystwa Przyjaciół Warszawy Oddziału Powiśle”. 23, s. 9, czerwiec 2012.