Winnik
Winnik (Ampelopsis Michaux) – rodzaj pnączy z rodziny winoroślowatych (Vitaceae). Liczy około 30 gatunków z centrum występowania (największym zróżnicowaniem) we wschodniej Azji, nieliczne gatunki występują w Azji południowo-wschodniej, w Ameryce Północnej i Środkowej[4]. Niektóre gatunki uprawiane są jako pnącza ozdobne, w warunkach Europy Środkowej jednak przemarzają[5].
Winnik zmienny | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj |
winnik |
Nazwa systematyczna | |
Ampelopsis A. Michaux Fl. Bor.-Amer. 1: 159. 19 Mar 1803[3] | |
Typ nomenklatoryczny | |
A. cordata A. Michaux[3] |
Morfologia
edytujDrewniejące pnącza osiągające do 10 m wysokości. Wspinają się za pomocą 2 lub 3-krotnie rozgałęzionych wąsów czepnych wyrastających z węzłów naprzeciw liści. Liście opadające zimą, u różnych gatunków różnie podzielone – od pojedynczych i nie klapowanych, poprzez klapowane i głęboko wcinane, do pierzastych i podwójnie pierzastych. Kwiaty niepozorne, 5-krotne, zebrane są w kwiatostany wyrastające naprzeciw liści. Pięć wolnych płatków korony ma kolor zielonkawy, kielich jest niepozorny, pięć pręcików, słupek okazały. Owocem jest kulista jagoda zawierająca od 1 do 4 nasion[4][5].
Systematyka
edytujJeden z 14 rodzajów w obrębie podrodziny Viticoideae Eaton w rodzinie winoroślowatych (Vitaceae)[2].
- Ampelopsis acerifolia W.T.Wang
- Ampelopsis aconitifolia Bunge – winnik tojadowaty
- Ampelopsis acutidentata W.T.Wang
- Ampelopsis arborea (L.) Koehne – winnik drzewiasty
- Ampelopsis bodinieri (H.Lév. & Vaniot) Rehder – winnik Bodiniera
- Ampelopsis cantonensis (Hook. & Arn.) Planch.
- Ampelopsis cantoniensis (Hook. & Arn.) K. Koch
- Ampelopsis celebica Suess.
- Ampelopsis chaffanjonii (H.Lév.) Rehder
- Ampelopsis chondisensis (Vassilcz. & V.N.Vassil.) Tulyag.
- Ampelopsis cordata Michx. – winnik sercowaty
- Ampelopsis delavayana Planch. ex Franch. – winnik Delavaya
- Ampelopsis denudata Planch.
- Ampelopsis glandulosa (Wall.) Momiy. (syn. A. brevipendiculata) – winnik zmienny
- Ampelopsis gongshanensis C.L.Li
- Ampelopsis grossedentata (Hand.-Mazz.) W.T.Wang
- Ampelopsis humulifolia Bunge – winnik chmielolistny
- Ampelopsis japonica (Thunb.) Makino
- Ampelopsis leeoides (Maxim.) Planch.
- Ampelopsis megalophylla Diels & Gilg – winnik wielkolistny
- Ampelopsis mollifolia W.T.Wang
- Ampelopsis orientalis (Lam.) Planch. – winnik wschodni
- Ampelopsis rubifolia (Wall.) Planch.
- Ampelopsis tomentosa Planch. ex Franch.
- Ampelopsis vitifolia (Boiss.) Planch.
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-02-01] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2012-02-01]. (ang.).
- ↑ a b Ampelopsis. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-02-01]. (ang.).
- ↑ a b c Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste A-B. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991. ISBN 83-01-10135-0.
- ↑ Ampelopsis. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-02-01]. (ang.).
- EoL: 59273
- Flora of China: 101418
- Flora of North America: 101418
- GBIF: 3039178
- identyfikator iNaturalist: 85462
- IPNI: 30011875-2
- ITIS: 28630
- NCBI: 125007
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30011875-2
- Tela Botanica: 98285
- identyfikator Tropicos: 40012372
- USDA PLANTS: AMPEL3
- identyfikator taksonu Fossilworks: 55498
- CoL: 629VT