Wincenty Poklewski-Koziełł (oficer)
Wincenty Poklewski-Koziełł (ur. 13 października?/25 października 1889[1][2] w Talicy, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan broni pancernych[3] Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 października 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
3 Pułk Ułanów |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujUrodził się w Talicy, w ówczesnym ujezdzie kamyszłowskim guberni permskiej, w rodzinie Józefa i Julii. Absolwent gimnazjum w Jekaterynburgu i Akademii Rolniczej w Dublanach[4][5]. Inżynier rolnik. Od grudnia 1917 w stopniu ułana w 3 pułku ułanów w I Korpusie Polskim w Rosji. Odznaczony Amarantową Wstążką[6]. Po powrocie do kraju, wstąpił w 1918 do Wojska Polskiego, wcielony do 3 pułku ułanów. Do maja 1920 roku instruktor w Centralnej Szkole Podoficerskiej w Przemyślu. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został odznaczony Orderem Virtuti Militari za bitwę pod Kraszewem 10 sierpnia 1920 (wniosek podpisał dowódca 2 Dywizji Jazdy płk Gustaw Orlicz-Dreszer)[7]. Był dowódcą szwadronu w 203 Ochotniczym pułku ułanów. W 1923 był oficerem rezerwy 27 pułku ułanów[8]. W 1924 roku jako oficer zatrzymany w służbie czynnej służył w 8 pułku strzelców konnych w stopniu rotmistrza rezerwy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 215 lokatą w korpusie oficerów kawalerii[9].
W okresie międzywojennym w 1921 r. w stopniu rotmistrza przeniesiony do rezerwy. W 1924 ponownie w wojsku, wysłany do Szkoły Samochodów Pancernych w Saumur we Francji. W listopadzie 1925 roku jako oficer rezerwy powołany do służby czynnej został zatwierdzony na stanowisku młodszego oficera w 1 szwadronie samochodów pancernych w Grodnie, z równoczesnym przeniesieniem z 8 pułku strzelców konnych do 10 pułku ułanów[10]. W 1928 roku był dowódcą szwadronu samochodów pancernych 5 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Krakowie[11]. Od sierpnia 1929 w stanie spoczynku.
W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[12]. Następnie został przeniesiony do korpusu oficerów broni pancernych, w stopniu kapitana, i przydzielony ewidencyjnie do Powiatowej Komendy Uzupełnień Wilejka[5].
Prowadził własny majątek Ludwinowo, pow. wilejski.
Wzięty do niewoli przez Sowietów, osadzony w Kozielsku. Według stanu na dzień 16 listopada 1939 i 14 stycznia 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. W spisie z 16 listopada ujęty jako chory w lazarecie jenieckim. Między 19 a 21 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 036/4 poz. 6 z dnia 16 kwietnia 1940[7]. Został zamordowany między 20 a 22 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943[5]. Krewni do 1990 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. Jego grób symboliczny znajduje się na warszawskim cmentarzu Powązkowskim (kwatera Z-3-26)[13].
Był trzykrotnie żonaty. Miał syna Ryszarda (1919–1988) i córkę Barbarę (1924–1995).
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2820 – 29 października 1921[14][15]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie, w tym po raz pierwszy, w zamian za Amarantową wstążkę)[16]
- Złoty Krzyż Zasługi (15 września 1937)[17]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[18]
- Odznaka Pamiątkowa 1 Korpusu Polskiego w Rosji
- Medal Zwycięstwa[19]
Upamiętnienie
edytuj- Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 338, 942, w latach 30. XX wieku w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako Wincenty Poklewski.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 301 tu podano, że urodził się 27 września 1889 roku.
- ↑ „Tajny Dziennik Personalny Rezerw” (Nr 2), Warszawa: MSWojsk, 28 kwietnia 1939, s. 46.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 301.
- ↑ a b c Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 602.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R. III, Nr 21), Warszawa, 15 lipca 1922, s. 528.
- ↑ a b Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 227.
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1923, s. 653, 698.
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 593, 620.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 120 z 16 listopada 1925 roku, s. 649.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 297, 350.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 338, 942.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW KOZIEŁŁ POKLEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29 października 1921, s. 1451.
- ↑ Rostworowski 1930 ↓, s. 31.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922 roku, s. 528.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 213, poz. 355 „za zasługi na polu pracy społecznej i zawodowej”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 297.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Stanisław Rostworowski: Zarys historii wojennej 27-go Pułku Ułanów (b. 203-go Ochotniczego Pułku Ułanów). Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению Политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.