Wincenty Nowaczyński
Wincenty Nowaczyński (ur. 16 marca 1883 w Kamionnej, zm. 31 stycznia 1940 w Poznaniu) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 pułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
16 marca 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
31 stycznia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
68 Pułk Piechoty |
| Stanowiska |
dowódca pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujUrodził się 16 marca 1883 w Kamionnej w dawnym pow. miedzychodzkim, w rodzinie Jana i Nepomucyny z d. Łuka. Absolwent seminarium nauczycielskiego w Paradyżu i Międzyrzeczu. Nauczyciel w latach 1903–1914[1]. W sierpniu 1914 zmobilizowany do Armii Cesarstwa Niemieckiego. Walczył na froncie rosyjskim i rumuńskim w szeregach 6, a następnie 333 pułku piechoty 89 Dywizji Piechoty.
20 lutego 1919 przyjęty został do Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim i przydzielony do 3 pułku Strzelców Wielkopolskich, późniejszego 57 pułku Piechoty Wielkopolskiej. Dowodził kompanią, a od 10 marca 1919 – III batalionem. W listopadzie 1919 przeniesiony do 11 pułku Strzelców Wielkopolskich, późniejszego 69 pułku Piechoty Wielkopolskiej na stanowisko dowódcy II batalionu. Od 29 lipca 1919 walczył na froncie polsko-bolszewickim, dowodził w nim odcinkiem Mińsk–Bobrujsk. Brał udział w zdobyciu Ichumienia i Berezyny[1]. Do czerwca 1920 jako dowódca II batalionu 68 pułku Piechoty Wielkopolskiej, później już jako dowódca pułku które sprawował do grudnia 1927. W czasie wojny z bolszewikami, 22 lipca 1920, nad Niemnem został ciężko ranny. Do 27 września tego roku leczył się w szpitalu w Grodzisku Wlkp.
W listopadzie 1927 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i mianowany dowódcą 3 Brygady Ochrony Pogranicza w Wilejce z równoczesnym przeniesieniem do kadry oficerów piechoty[2]. W lipcu 1929, w związku z rozformowaniem 3 Brygady OP, został przeniesiony służbowo na stanowisko dowódcy 1 Brygady Ochrony Pogranicza w Zdołbunowie[3]. Z dniem 30 września 1932 przeniesiony został w stan spoczynku[4]. W 1936 nabył gospodarstwo rolne w Izdebnie.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 uczestniczył w obronie Warszawy. Pełnił funkcję delegata komendanta miasta Warszawy przy gen. bryg. Zulaufie, dowódcy Odcinka „Warszawa–Wschód”. Po kapitulacji załogi stolicy trafił do niewoli niemieckiej. 14 października 1939, po zwolnieniu z niewoli, powrócił do Izdebna. Dwa dni później, w Chrzypsku Wielkim został zatrzymany przez Gestapo i aresztowany w Międzychodzie, a następnie w Skwierzynie. 31 stycznia 1940 przetransportowany do Fortu VII w Poznaniu i tam zamordowany.
29 listopada 2018 Prezydent RP Andrzej Duda, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, mianował go pośmiertnie na stopień generała brygady[5].
Wincenty Nowaczyński od 1905 był żonaty z Martą z domu Kurek, z którą miał czworo dzieci[1].
Awanse
edytuj- podporucznik – 23 listopada 1915
- porucznik – 4 kwietnia 1919
- kapitan – 1919
- major – wrzesień 1920
- podpułkownik – 4 lutego 1922, 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 151. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]
- pułkownik – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 24. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7]
- generał brygady – pośmiertnie 29 listopada 2018
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2801 – 20 maja 1921[8][1]
- Krzyż Walecznych
- Krzyż Niepodległości[9]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka za Rany i Kontuzje
- Krzyż Laterański (1932, Stolica Apostolska)[10]
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”
Galeria
edytuj-
Tablica pamiątkowa w skwierzyńskich koszarach poświęcona płk. Wincentemu Nowaczyńskiemu.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Polak (red.) 1991 ↓, s. 105.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 29 listopada 1927 roku, s. 351.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 214.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 21 kwietnia 1932 roku, s. 288.
- ↑ M.P. z 2019 r. poz. 32.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 24.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 730.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 4 czerwca 1921 roku, s. 1017.
- ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 106.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 11 listopada 1932 roku, s. 389.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jarosław T. Łożyński, Wincenty Nowaczyński (1883-1940), „Informator Międzychodzki” Nr 11 (53) z 21 listopada 2008 r., ISSN 1733-3466
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.