Willa
Willa – niewielki budynek mieszkalny, powiązany zwykle z ogrodem[1].
Willa w okresie rzymskim
edytuj
W starożytnym Rzymie były to przeważnie wiejskie domy bogatych obywateli. Dom mieszkalny miał na ogół plan w kształcie prostokąta, pomieszczenia (sypialnie, izby dla służby) otaczały atrium i perystyl. Dookoła willi znajdował się ogród z licznymi altankami[2].
Rodzaje willi
edytujWyróżnia się następujące typy willi:
- villa urbana, którą budowano w miastach. Często lokalizowano je w pobliżu parków lub innych skupisk zieleni, mających zapewnić lokatorowi spokój od miejskiego gwaru. W willach miejskich (villa urbana) centralnym miejscu zamiast atrium znajdowała się eksedra, wokół której sytuowano pozostałe pomieszczenia otoczone portykami.
- Willa wiejska (villa rustica lub villa suburbana) swoim układem najbardziej przypominała dom rzymski z wcześniejszych okresów. Villa rustica stanowiła miejsce zamieszkania zarządcy dóbr, sprawującego nadzór nad terenami wiejskimi. Oprócz domu nadzorcy na jej terenie mieściły się zabudowania dla służby i niewolników oraz obiekty gospodarcze[3].
- Wille nadmorskie (villa maritima), oprócz domu oraz ogrodu z altanami, miały dodatkowo pobudowane baseny. Często budowano je na nadmorskich wysepkach oraz sztucznych molach[3].
Wille w nowożytności oraz czasach najnowszych
edytuj
Na terenie Italii odrodzenie kultury willowej nastąpiło prawdopodobnie w XIII wieku, zaś w XIV wieku na pewno pojawiły się one w okolicach Florencji[4]. Typ willi nowożytnej, który stworzono we Włoszech w okresie odrodzenia, korzystając z wzorów antycznych, malowniczo kształtował jej bryłę i bogato dekorował. W okresie baroku wille budowano większe i okazalsze niż wcześniej. W XIX wieku budowano wille o formach historyzujących (głównie neogotyckie), a w I połowie XX wieku zasady budowy opierano na konstruktywizmie i funkcjonalizmie.
Współcześnie willą nazywa się większy, jednorodzinny budynek z ogrodem[5].
Przypisy
edytuj- ↑ willa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-10].
- ↑ Alfred Twardecki: Mały słownik sztuki starożytnej Grecji i Rzymu. Verum, 1998. ISBN 83-85921-75-3.
- ↑ a b Jean-Claude Fredouille: Słownik cywilizacji rzymskiej. Katowice: Książnica, 1996, s. 308–310. ISBN 83-7132-853-2.
- ↑ Katarzyna Łakomy: Przemiany budownictwa willowego na przestrzeni dziejów. [dostęp 2013-01-26]. (pol.).
- ↑ Według definicji ustawy Prawo budowlane.
Bibliografia
edytuj- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 173. ISBN 83-85001-89-1.