Wikipedia:Propozycje tematów/Chiny

A

• Amban – urzędnik qingowski w Tybecie i Mongolii
• Ao Guang – smoczy król z mitologii chińskiej

B

• Bao Zheng (999-1062) – urzędnik z czasów dyn. Song, symbol sprawiedliwości i bohater wielu opowiadań

C

• Cai Yong (132–192) – uczony, ojciec Cai Wenji
• Cai Wenji – poetka z czasów dyn. Han, córka Cai Yonga
• Chen Zi’ang – poeta z czasów dyn. Tang
• Chengyu – chińskie czteroznakowe idiomy

D

• Dekada nankińska – okres w historii Chin, obejmujący rządy Kuomintangu w latach 1927-1937
• Dong Xian – polityk z czasów dyn. Han
• Dongfang Shuo – uczony z czasów dyn. Han
• Duntian – starożytne osadnictwo wojskowe na zachodnich krańcach imperium chińskiego

E

• Erligang – kultura epoki brązu, część (lub nie) wczesnej epoki Shang

G

• Gan Ying – poseł generała Ban Chao na zachód w 97 roku, przywiózł opis Imperium Romanum
• Ge Xuan (164–244) – jeden z najważniejszych taoistów
• Gongsun Hong (200-121 p.n.e.) – filozof konfucjański
• Gu Jiegang (1893-1980) – chiński historyk
• Guanxi – tradycyjny system wzajemnych powiązań społecznych

H

• He Xiu (129-182) – filozof konfucjański epoki Han, autor komentarza do Chunqiu
• He Yan – czołowy filozof neotaoistyczny
• Heqin – system budowania sojuszy przez władców cesarskich Chin
• Hong Rengan (1822-1864) – jeden z głównych przywódców tajpingów
• Huang Zongxi (1610-1695) – myśliciel
• Huainanzi – jeden z tekstów klasycznych

I

• Imię świątynne

J

• Jakub Beg – wódz z Xinjiangu, XIX w.
• Jiang Menglin (1886-1964) – uczony, pisarz, polityk
• Jiang Ziya – dowódca wojskowy z przełomu epok Shang i Zhou
• Jiangnan – region geograficzno-kulturowy na południe od rzeki Jangcy
• Jianzi – tradycyjny chiński sport
• Jiedushi – gubernatorzy wojskowi z czasów dyn. Tang

K

• Kampania przeciw zanieczyszczeniom duchowym – antyzachodnia kampania konserwatywnego skrzydła KPCh w 1983 roku
• Klasyczna księga trzech znaków – klasyczny chiński elementarz
• Klika Anhui – koalicja militarystów, lata 1920.
• Klika Zhili – koalicja militarystów, lata 1920.
• Klika Fengtian – koalicja militarystów, lata 1920.
• Konwencja pekińska lub Traktat pekiński I i II lub łącznie, 1860
• Księga tysiąca znaków – klasyczny chiński elementarz
• Kucza – starożytne miasto-państwo w Xinjiangu

L

• Li Daoyuan (V/VI w.) – pisarz
• Li Guang (zm. 119 p.n.e.) – generał z czasów dynastii Han, walczący z Xiongnu
• Li Xiucheng (1824-1864) – przywódca tajpingów
• Liang Shuming (1893-1988) – jeden z najważniejszych filozofów XX-wiecznych
• Lin Lingsu – jeden z czołowych taoistów okresu Song
• Liu Songnian (1170-1230) – malarz okresu Song
• Lü Bu – dowódca wojskowy z II wieku
• Lü Guang (337-400) – dowódca wojskowy, założyciel późniejszej dynastii Liang
• Lüshi Chunqiu – tekst klasyczny z II wieku p.n.e.

M

• Ma Chao (176-222) – dowódca wojskowy z czasów dyn. Han
• Ma Sicong (1912-1987) – muzyk
• Meng Haoran (691-740) – poeta

N

• Narodowa Armia Rewolucyjna - siły zbrojne Republiki Chińskiej
• Nauka i technika w Chinach - na wzór en:Science and technology in China

O

• Operacja Matterhorn – amerykańskie bombardowania japońskich celów w Azji Wsch. podczas II WŚ

P

• Pałac Chaotian – jeden z najważniejszych zabytków Nankinu
• Powstanie Hui w Yunnanie – (1856–1873), jedna z większych rebelii za dyn. Qing - ewentualnie zrobić hasło Muzułmańskie powstania w Chinach w XIX w. i podpiąć pod nie Hui w Yunnannie, Hui w Shanxi-Gansu i Ujgurów w Xinjiangu (ale to chyba lepsze jako kategoria).
• Powstanie jesiennych zbiorów

R

• Sidney Rittenberg (ur. 1921) – amerykański dziennikarz, wieloletni członek KPCh

S

• Sanqing Shan – góra w prowincji Jiangxi
• Sanxingdui – kultura brązu z Sichuanu, współczesna Shangom
• Shen Baozhen (1820-1879) – polityk qingowski
• Shi Dakai (1831-1863) – jeden z głównych przywódców tajpingów
• Shi Lang (1621-1696) – zdobywca Tajwanu
• Shuaijiao – tradycyjne chińskie zapasy
• Siku Quanshu – XVIII-wieczna kolekcja książek
• Sima Zhao (211-265) – polityk i wojskowy Okresu Walczących Królestw
• Cesarze dynastii Song
  • Taizong
  • Zhenzong
  • Renzong
  • Yingzong
  • Shenzong
  • Zhezong
  • Qinzong
  • Gaozong
  • Xiaozong
  • Guangzong
  • Ningzong
  • Lizong
  • Duzong
  • Gong
  • Duanzong
  • Zhao Bing
• Sun Ce (175-200) – dowódca wojskowy z czasów dynastii Han
• Stosunki polsko-chińskie i Stosunki polsko-tajwańskie (zobacz w Kategorii Stosunki międzynarodowe Polski czy w artykule Polityka zagraniczna Polski - są omówione stosunki z różnymi malutkimi państewkami, a z Chinami - ani słowa)
• System równych pól – sposób gospodarowania ziemią w epoce Sześciu Dynastii i Tang

T

• Tan Daoji – strateg z V wieku p.n.e.
• Tang Enbo – generał, II WŚ
• Traktat z Aigun 1858
• Traktat z Tianjin 1858
• Traktat pekiński 1860
• Tuanlian – lokalne milicje chłopskie za czasów cesarstwa
• Tuo Jiang – rzeka w Syczuanie, jeden z 4 głównych dopływów Jangcy

W

• Wang Zhaojun (I w. p.n.e.) – jedna ze słynnych chińskich "czterech piękności"
• Wen Tingyun (812-870) – poeta, twórca wiersza ci
• Wenxiang (1818-1876) – Wielki Kanclerz z okresu Qing

X

• Xia Gui – malarz okresu Song
• Xie Lingyun (395-433) – poeta
• Xu Daoning – malarz krajobrazów z okresu Song
• Xue Yue – generał, II WŚ

Y

• Yan Liben (600-673) - malarz z epoki Tang, autor 13 portretów chińskich cesarzy
• Yan Zhitui (531-595) - uczony i artysta
• Yang Kaihui (1902-1930) - druga żona Mao Zedonga
• Yangdi (pan. 605 - 617) - drugi i ostatni cesarz dynastii Sui
• Yuan Chonghuan (1584-1630) – dowódca wojskowy z okresu Ming
• Yue Fei (1103-1142) – dowódca wojskowy południowej dynastii Song, pogromca Dżurdżenów

Z

• Zhou Gong (Książę Zhou) – regent za małoletniości króla Zhou Chengwanga
• Zhu Quan (1378-1448) – członek dynastii Ming, pisarz, poeta, taoista
• Zhou Xuan (1918-1957) – gwiazda międzywojennego kina
• Zhou Yu (175-210) – dowódca wojskowy z czasów dynastii Han
• Zhu Falan (I w.) – jeden z pierwszych misjonarzy buddyjskich w Chinach
• Ziran – jedno z kluczowych pojęć taoizmu

Według dziedzin

• Geografia: Jiangnan, Pishihang, Qingchen Shan, Sanqing Shan, Shennongjia, Strefy chronione trzech równoległych rzek, Tuo Jiang

• Gospodarka:

• Kultura: A Cheng, Buddyzm w Chinach, Cai Yong, Cai Wenji, Chen Zi’ang, Chengyu, Chin Woo, Chińskie powieści klasyczne, Erligang, Gongsun Hong, Guanxi, He Xiu, He Yan, Huainanzi, Huang Zongxi, Klasyczna księga trzech znaków, Li Daoyuan, Liang Shuming, Liu Songnian, Ma Sicong, Meng Haoran, Pałac Chaotian, Sanxingdui, Siku Quanshu, Świątynia Lingyin, Wen Tingyun, Xia Gui, Xie Lingyun, Xu Daoning, Yan Liben, Yan Zhitui, Zhou Xuan, Zhu Falan, Ziran

• Nauka: Jiang Menglin, Uniwersytet Hongkongu, Uniwersytet Makau, Uniwersytet Zhejiang

• Polityka/Historia: Amban, Bao Zheng, Dekada nankińska, Dong Xian, Dongfang Shuo, Duntian, Gan Ying, Gu Jiegang, Guangwudi, Heqin, Hong Rengan, Jakub Beg, Jiang Ziya, Jiedushi, Kampania przeciw zanieczyszczeniom duchowym, Kucza, Li Guang, Li Xiucheng, Lü Bu, Lü Guang, Ma Chao, Powstanie Hui w Junnanie, Powstanie jesiennych zbiorów, Sidney Rittenberg, Shen Baozhen, Shi Dakai, Shi Lang, Sima Zhao, Sun Ce, System równych pól, Taizu, Tan Daoji, Tuanlian, Tuyuhun, Wang Zhaojun, Wenxiang, Yangdi, Yuan Chonghuan, Yue Fei, Zhou Gong, Zhou Yu

• Religia: Ao Guang, Droga Niebiańskich Mistrzów, Ge Xuan, Imię świątynne, Lin Lingsu

• Sport: Jianzi, Shuaijiao

Dział ogólny

Filozofia i religia

• Wiara rodzima:
• Chinese folk religion
• Islam:
• Chinese Muslim Association

Społeczeństwo

• Ludy:
• Kubańczycy pochodzenia chińskiego (en)

Prawo

• Anti-Secession Law
• Court of Final Appeal (Hong Kong)
• Hong Kong Basic Law

Administracja

• Concessions in Tianjin
• Free area of the Republic of China
• Frontier Closed Area

Polityka

• Alliance for Peace and Democracy (Hong Kong)
• Chanyu
• Chinese Century
• Chinese democracy movement
• East Turkestan independence movement
• Federacja studentów Hongkongu (en)
• Greater China
• Hong Kong independence
• Inner Mongolian independence movement
• Rząd Chińskiej Republiki Ludowej (en)
• Sekretarz Generalny Komunistycznej Partii Chin (en)
• Three Links
• Three Noes
• Zjednoczenie Chin (en)
• Stosunki międzynarodowe:
• China and the United Nations
• Stosunki amerykańsko-chińskie (en)

  Chimerica (en)

  Group of Two

• Stosunki australijsko-chińskie (en)
• Stosunki bangladesko-chińskie/Stosunki banglijsko-chińskie (en)
• Stosunki brazylijsko-chińskie (en)
• Stosunki brytyjsko-chińskie (en)
• Stosunki chińsko-egipskie (en)
• Stosunki chińsko-filipińskie (en)
• Stosunki chińsko-indonezyjskie (en)
• Stosunki chińsko-indyjskie (en)
• Stosunki chińsko-irańskie (en)
• Stosunki chińsko-izraelskie (en)
• Stosunki chińsko-japońskie (en)
• Stosunki chińsko-kanadyjskie (en)
• Stosunki chińsko-kazachstańskie (en)
• Stosunki chińsko-malezyjskie (en)
• Stosunki chińsko-meksykańskie (en)
• Stosunki chińsko-mjanmańskie (en)
• Stosunki chińsko-pakistańskie (en)
• Stosunki chińsko-polskie (en)
• Stosunki chińsko-południowoafrykańskie (en)
• Stosunki chińsko-południowokoreańskie (en)
• Stosunki chińsko-portugalskie (en)
• Stosunki chińsko-północnokoreańskie (en)
• Stosunki chińsko-rosyjskie (en)
• Stosunki chińsko-tureckie (en)
• Stosunki chińsko-wietnamskie (en)
• Partie polityczne:
• Committee for National Revolution
• First United Front
• Partia Ludowa Mongolii Wewnętrznej (en)

Ekonomia

• Boycott Chinese products
• Food safety incidents in China
• Five Grains
• Black Saturday (1983)
• 2015–16 Chinese stock market turbulence
• Chinese yuan

Przyroda

• Hong Kong Observatory (en)
• China Earthquake Networks Center
• Powódź w Chinach (1887) (en)
• 1935 Shinchiku-Taichū earthquake
• 1999 Jiji earthquake
• 2003 Bachu earthquake
• 2006 Hengchun earthquakes
• 2013 China–Russia floods
• 2013 Northeastern China smog
• 2013 Southwest China floods
• 2016 Jiangsu tornado
• 2016 China floods

Ochrona przyrody

• Chengdu Research Base of Giant Panda Breeding

Botanika

• Rośliny endemiczne:
• Grzyby:

Zoologia

• Lake Tianchi Monster

Technika

• Chang'e 5-T1

Wojskowość

• Armia Narodowo-Rewolucyjna (en)

Komunikacja

• Central Park Station (KMRT)
• China National Highway 110 traffic jam
• China Railways CRH5
• Linie lotnicze:
• Transport kolejowy:
• Alashankou Railway Station
• Katastrofy:
• Shaanxi bus–tanker crash 36 ofiar, 2012

Środki masowego przekazu

• Stacje telewizyjne
• Stacje radiowe
• Prasa
• Central News Agency (Taiwan)
• Dziennikarze

Przedsiębiorstwa

• CPC Corporation
• Hisense (en)
• Hongkong Land (en)
• Hutchison Whampoa (en)
• Wanda Group (en)

Rzemiosło

• Kinmen knife

Kultura

Architektura

• Bogini demokracji (en)
• City of Dreams (casino)
• Emperors Yan and Huang
• Hong Kong Convention and Exhibition Centre
• Hong Kong Disneyland (en)
• HSBC Building (Hong Kong)
• International Finance Centre (Hong Kong)
• Muzeum 4 czerwca (en)

Muzyka

• Cantopop/Kantopop (en)
• Instrumenty:
• Muzyka ludowa:
• Muzycy:
• Angela Chang (en)
• Cecilia Cheung (en)
• Hebe Tien (en)

Film

Aktorzy

• Sing girls
• Isabella Leong (en)

Sport

• Hong Kong League XI

Językoznawstwo

Geografia

• Heihe–Tengchong Line
• Land reclamation in Hong Kong

Miasta i wsie

• Causeway Bay (en)
• Central, Hong Kong
• Hongjiang (en)
• Jishou (en)

Historia

• Battle of Banquan
• An Lushan Rebellion
• Szesnaście prefektur (en)
• Jingkang incident
• Protectorate General to Pacify the West
• Dutch Formosa
• British Hong Kong
• Formosa Expedition
• Battle of Tysami
• Japanese invasion of Taiwan (1895)
• Eight-Nation Alliance
• Battle of Peking (1900)
• Kwantung Leased Territory
• Beiyang government
• Masakra 18 marca (en)
• Huanggutun incident
• Central Plains War
• Japońska inwazja na Mandżurię/Japońska interwencja w Mandżurii (en)
• Defense of the Great Wall
• First East Turkestan Republic
• Fujian People's Government
• Islamic rebellion in Xinjiang (1937)

Wojna chińsko-japońska (1937-1945)

• East Hebei Autonomous Council
• Battle of Beiping–Tianjin
• Bitwa o Szanghaj (en)
• Battle of Pingxingguan
• Defense of Sihang Warehouse
• Bitwa o Wuhan (en)
• Powódź w Chinach (1938) (en)
• Pożar w Changsha (en)
• Battle of South Guangxi
• Japońska okupacja Hongkongu (en)
• Hundred Regiments Offensive
• Chinese famine of 1942–43
• Battle of Changde
• Bitwa o Guangxi – w 1944, część operacji Ichi-gō
• Bitwa o środkowy Henan – w 1944, część operacji Ichi-gō
• Bitwa o Hunan – w 1944, część operacji Ichi-gō

Chińska wojna domowa

• Communist-controlled China (1927–49)
• Autumn Harvest Uprising
• Battle of Dengbu Island
• Battle of Guningtou

Współczesność

• Chinese Communist Revolution
• Ili Rebellion
• Battle of Baitag Bogd
• Kuomintang Islamic insurgency
• Landing Operation on Hainan Island
• Incorporation of Xinjiang into the People's Republic of China
• Incorporation of Tibet into the People's Republic of China
• Battle of Yijiangshan Islands
• Great Chinese Famine
• Campaign at the China–Burma border
• 12-3 incident
• Nathu La and Cho La incidents
• Hong Kong 1967 leftist riots
• 1968 flu pandemic
• Battle of the Paracel Islands
• Kaohsiung Incident
• 1987 Sino-Indian skirmish
• Joint Declaration on the Question of Macau
• Johnson South Reef Skirmish
• June 9 Deng speech
• East Turkestan Liberation Organization
• 1996 United States campaign finance controversy
• Ghulja incident
• Hong Kong 1 July marches
• 2005 Pan–Blue visits to mainland China
• 2008 Chinese milk scandal
• 2011 Chinese pro-democracy protests
• Protesty w Wukanie (en)
• 2012 China anti-Japanese demonstrations
• 2012 Kong Qingdong incident
• 2012 Yecheng attack
• 2013 Hong Kong dock strike
• 2013 Tiananmen Square attack
• June 2013 Shanshan riots
• Influenza A virus subtype H7N9
• 2014 Hong Kong class boycott campaign
• Haiyang Shiyou 981 standoff
• 2014 Kunshan explosion
• May 2014 Ürümqi attack
• 2014 Taiwan food scandal
• Formosa Fun Coast explosion
• 2015 Ma–Xi meeting
• 2016 Mong Kok civil unrest

Biografie

• Daughter of Emperor Xiaoming of Northern Wei
• Muhammad Amin Bugra (en)
• Afaq Khoja
• Che Kung
• King Goujian of Yue
• Elihan Tore (en)
• Współczesne biografie
• Andrew Lih (en)
• Chang Chia-juch (en) – minister gospodarki Republiki Chińskiej w latach 2013–2014
• Chung Sze-yuen (en)
• Erkin Alptekin (en) – przewodniczący Światowego Kongresu Ujgurów w latach 2004–2006
• Gao Jin (en)
• Yang Jisheng (en)
• Turghun Almas

Heraldyka

• Grand Bauhinia Medal

Dopracować

• Changping – źródła
• Era militarystów – źródła
• Hai He – infobox i źródła
• Koulun (półwysep) – stub
• Operacja kwantuńska – źródła
• Stadion Robotniczy – infobox i źródła
• Wybory prezydenckie w Republice Chińskiej w 2008 roku – źródła, infobox i tabelka
• Xianfeng – źródła
• Zatoka Pohaj – źródła
• Zhenbao – infobox i źródła

Indeks

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S Ś T U V W Z Ź Ż

]