Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2021-05

2021-05-01

PZL P.11 – polski samolot myśliwski konstrukcji inżyniera Zygmunta Puławskiego z okresu przed II wojną światową. Produkowany w Polsce w zakładach PZL w latach 1934–1936, a także na licencji w zakładach IAR w Rumunii. Był jednomiejscowym górnopłatem konstrukcji metalowej, z odkrytą kabiną i stałym podwoziem, napędzanym silnikiem gwiazdowym. W chwili wejścia do służby w 1935 roku należał do światowej czołówki pod względem nowoczesności, lecz w 1939 roku ustępował już znacznie osiągami nowym samolotom niemieckim. Mimo to, w najliczniejszej wersji P.11c był podstawowym polskim myśliwcem podczas wojny obronnej w 1939 roku. Zwany potocznie „jedenastką”, uznawany jest za symbol polskiego lotnictwa wojskowego okresu kampanii wrześniowej. Myśliwców P.11a i P.11c używało 12 eskadr myśliwskich z 15 posiadanych, wchodzących w skład Brygady Pościgowej oraz lotnictwa armijnego. Używany ponadto bojowo na froncie wschodnim II wojny światowej przez lotnictwo Rumunii, które przejęło część polskich samolotów. Wyprodukowano ogółem 350 samolotów, w tym 200 seryjnych dla lotnictwa polskiego i 145 dla rumuńskiego. Czytaj więcej…

2021-05-02

Ant-Man i Osa – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2018 roku na podstawie komiksów o superbohaterach Ant-Man i Wasp wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Peyton Reed. Tytułowe role zagrali Paul Rudd oraz Evangeline Lilly. W filmie Scott Lang (Ant-Man) łączy siły z Hope Van Dyne (Osa) i wspólnie otrzymują nową misję od Hanka Pyma, podczas której odkrywają sekrety z przeszłości. Ant-Man i Osa wchodzi w skład III Fazy Marvel Cinematic Universe, jest to dwudziesty film należący do tej franczyzy i stanowi on część jej pierwszego rozdziału zatytułowanego The Infinity Saga. Jest on kontynuacją filmu Ant-Man z 2015 roku. Światowa premiera filmu miała miejsce 25 czerwca 2018 roku w Los Angeles. Przy budżecie 162 milionów dolarów Ant-Man i Osa zarobił prawie 623 miliony dolarów. Otrzymał on również pozytywne oceny od krytyków. Czytaj więcej…

2021-05-03

Bunt na Morotai – incydent naruszenia dyscypliny wojskowej z kwietnia 1945 roku, w którym uczestniczyli lotnicy Australian First Tactical Air Force stacjonujących na wyspie Morotai w Holenderskich Indiach Wschodnich. Ośmiu oficerów, w tym czołowy australijski as myśliwski, Group Captain Clive Caldwell, złożyło jednocześnie pisemne rezygnacje ze służby, aby zaprotestować przeciwko działaniom dowództwa, które postrzegali jako zdegradowanie roli eskadr myśliwskich Royal Australian Air Force (RAAF) poprzez wyznaczenie ich do udziału w strategicznie nieistotnych misjach przeciwko naziemnym pozycjom japońskim, ominiętym w czasie ofensywy aliantów na Pacyfiku opartej na taktyce „żabich skoków”. Trzech wysokich rangą oficerów z kwatery głównej Australian First Tactical Air Force, w tym jej dowódca, Air Commodore Arthur Henry Cobby, najskuteczniejszy pilot myśliwski Australian Flying Corps z czasów I wojny światowej, zostało zwolnionych ze swoich stanowisk, zaś późniejsze rządowe dochodzenie usprawiedliwiło działania „buntowników”. Czytaj więcej…

2021-05-04

Mistrz świata konstruktorów Formuły 1 – tytuł przyznawany po zakończeniu sezonu przez Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) konstruktorowi, który uzyskał największą liczbę punktów w ciągu całego sezonu. Po raz pierwszy tytuł mistrza świata konstruktorów przyznano w sezonie 1958 zespołowi Vanwall. Różne kombinacje samochodu i silnika są uznawane za różnych konstruktorów. Klasyfikacje obliczane są przez dodanie punktów zdobytych przez kierowców danego konstruktora w każdym wyścigu w sezonie. Do sezonu 1979 do punktacji wliczane były punkty najlepszych kierowców danego konstruktora w danym wyścigu. Tylko dziesięć razy w barwach zespołu, który wywalczył tytuł mistrzowski w danym sezonie wśród konstruktorów nie startował mistrz świata kierowców tegoż sezonu. W trakcie 62 sezonów tytuł mistrzowski został przyznany 14 różnym konstruktorom. Najbardziej utytułowanym zespołem jest Scuderia Ferrari, ma on na koncie 16 tytułów mistrzowskich, w tym 6 z rzędu w latach 1999–2004. Czytaj więcej…

2021-05-05

José Cardona (ur. 27 lutego 1939 w El Bejuco, zm. 30 stycznia 2013 w San Pedro Suli) – honduraski piłkarz z obywatelstwem hiszpańskim występujący na pozycji prawego skrzydłowego, reprezentant kraju. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych piłkarzy w historii Hondurasu i całej Ameryki Centralnej. Karierę rozpoczynał w rodzinnym Hondurasie, gdzie w wieku 17 lat w barwach Club Hibueras zdobył mistrzostwo kraju i tytuł króla strzelców ligi. W 1957 roku przeszedł do portugalskiego Lusitano GC, zostając tym samym pierwszym w historii honduraskim piłkarzem w klubie z Europy. W 1961 roku otrzymał hiszpańskie obywatelstwo i został powołany do wstępnej kadry reprezentacji Hiszpanii na mistrzostwa świata w Chile. W 1964 roku został piłkarzem Atlético Madryt, w którym również grał przez 6 sezonów. Zdobył z nim dwa tytuły mistrza Hiszpanii oraz puchar Hiszpanii. Ogółem w barwach Atlético strzelił 42 gole. Karierę piłkarską zakończył w honduraskim Real CD España. Czytaj więcej…

2021-05-06

Półkozic – polski herb szlachecki, noszący zawołania Połkoza oraz Połukoza. Występował głównie w ziemi krakowskiej, sandomierskiej, lubelskiej, łęczyckiej oraz sieradzkiej. W wyniku unii horodelskiej w 1413 roku przeniesiony na Litwę. Najwcześniejsze źródło heraldyczne wymieniające herb to datowane na lata 1464–1480 Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae polskiego historyka Jana Długosza, który zalicza go do rdzennie polskich. Zapisuje on informacje o herbie wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich. Spośród około 270 rodów używających Półkozica, największe znaczenie uzyskali Ligęzowie. Chorągiew z Półkozicem Jana Ligęzy brała udział w Bitwie pod Grunwaldem. Adam Mickiewicz spopularyzował ten herb, przypisując go w Panu Tadeuszu fikcyjnej rodzinie Horeszków. Czytaj więcej…

2021-05-07

Robinia akacjowa – gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej, ale został szeroko rozprzestrzeniony i zaaklimatyzowany na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W rodzimym zasięgu jest krótkotrwałym gatunkiem pionierskim rosnącym w leśnych lukach. Na innych kontynentach, gatunek ten jest znacznie bardziej trwały dzięki uwolnieniu od licznych patogenów. Początkowo, w XVII wieku, rozprzestrzeniany był jako roślina ozdobna. Z czasem wzrosło jego znaczenie użytkowe – zaczął być ceniony jako źródło drewna, roślina miododajna, lecznicza, a ze względu na małe wymagania i silne rozrastanie się wegetatywne – sadzony jest na gruntach zdegradowanych dla ich ochrony przed erozją. Po dwóch wiekach wykorzystywania i promowania gatunku, rozwoju jego akceptacji, włącznie z wychwalaniem przez artystów, w połowie XX wieku zaczęto zdawać sobie sprawę z jego wad. Ponieważ jest bardzo ekspansywny i trudny w zwalczaniu oraz ma negatywny wpływ na środowisko – przekształca glebę, ogranicza zróżnicowanie gatunkowe – zaliczany jest współcześnie do najbardziej problematycznych gatunków inwazyjnych. Czytaj więcej…

2021-05-08

PZL P.11 – polski samolot myśliwski konstrukcji inżyniera Zygmunta Puławskiego z okresu przed II wojną światową. Produkowany w Polsce w zakładach PZL w latach 1934–1936, a także na licencji w zakładach IAR w Rumunii. Był jednomiejscowym górnopłatem konstrukcji metalowej, z odkrytą kabiną i stałym podwoziem, napędzanym silnikiem gwiazdowym. W chwili wejścia do służby w 1935 roku należał do światowej czołówki pod względem nowoczesności, lecz w 1939 roku ustępował już znacznie osiągami nowym samolotom niemieckim. Mimo to, w najliczniejszej wersji P.11c był podstawowym polskim myśliwcem podczas wojny obronnej w 1939 roku. Zwany potocznie „jedenastką”, uznawany jest za symbol polskiego lotnictwa wojskowego okresu kampanii wrześniowej. Myśliwców P.11a i P.11c używało 12 eskadr myśliwskich z 15 posiadanych, wchodzących w skład Brygady Pościgowej oraz lotnictwa armijnego. Używany ponadto bojowo na froncie wschodnim II wojny światowej przez lotnictwo Rumunii, które przejęło część polskich samolotów. Wyprodukowano ogółem 350 samolotów, w tym 200 seryjnych dla lotnictwa polskiego i 145 dla rumuńskiego. Czytaj więcej…

2021-05-09

Ant-Man i Osa – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2018 roku na podstawie komiksów o superbohaterach Ant-Man i Wasp wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Peyton Reed. Tytułowe role zagrali Paul Rudd oraz Evangeline Lilly. W filmie Scott Lang (Ant-Man) łączy siły z Hope Van Dyne (Osa) i wspólnie otrzymują nową misję od Hanka Pyma, podczas której odkrywają sekrety z przeszłości. Ant-Man i Osa wchodzi w skład III Fazy Marvel Cinematic Universe, jest to dwudziesty film należący do tej franczyzy i stanowi on część jej pierwszego rozdziału zatytułowanego The Infinity Saga. Jest on kontynuacją filmu Ant-Man z 2015 roku. Światowa premiera filmu miała miejsce 25 czerwca 2018 roku w Los Angeles. Przy budżecie 162 milionów dolarów Ant-Man i Osa zarobił prawie 623 miliony dolarów. Otrzymał on również pozytywne oceny od krytyków. Czytaj więcej…

2021-05-10

Bunt na Morotai – incydent naruszenia dyscypliny wojskowej z kwietnia 1945 roku, w którym uczestniczyli lotnicy Australian First Tactical Air Force stacjonujących na wyspie Morotai w Holenderskich Indiach Wschodnich. Ośmiu oficerów, w tym czołowy australijski as myśliwski, Group Captain Clive Caldwell, złożyło jednocześnie pisemne rezygnacje ze służby, aby zaprotestować przeciwko działaniom dowództwa, które postrzegali jako zdegradowanie roli eskadr myśliwskich Royal Australian Air Force (RAAF) poprzez wyznaczenie ich do udziału w strategicznie nieistotnych misjach przeciwko naziemnym pozycjom japońskim, ominiętym w czasie ofensywy aliantów na Pacyfiku opartej na taktyce „żabich skoków”. Trzech wysokich rangą oficerów z kwatery głównej Australian First Tactical Air Force, w tym jej dowódca, Air Commodore Arthur Henry Cobby, najskuteczniejszy pilot myśliwski Australian Flying Corps z czasów I wojny światowej, zostało zwolnionych ze swoich stanowisk, zaś późniejsze rządowe dochodzenie usprawiedliwiło działania „buntowników”. Czytaj więcej…

2021-05-11

Mistrz świata konstruktorów Formuły 1 – tytuł przyznawany po zakończeniu sezonu przez Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) konstruktorowi, który uzyskał największą liczbę punktów w ciągu całego sezonu. Po raz pierwszy tytuł mistrza świata konstruktorów przyznano w sezonie 1958 zespołowi Vanwall. Różne kombinacje samochodu i silnika są uznawane za różnych konstruktorów. Klasyfikacje obliczane są przez dodanie punktów zdobytych przez kierowców danego konstruktora w każdym wyścigu w sezonie. Do sezonu 1979 do punktacji wliczane były punkty najlepszych kierowców danego konstruktora w danym wyścigu. Tylko dziesięć razy w barwach zespołu, który wywalczył tytuł mistrzowski w danym sezonie wśród konstruktorów nie startował mistrz świata kierowców tegoż sezonu. W trakcie 62 sezonów tytuł mistrzowski został przyznany 14 różnym konstruktorom. Najbardziej utytułowanym zespołem jest Scuderia Ferrari, ma on na koncie 16 tytułów mistrzowskich, w tym 6 z rzędu w latach 1999–2004. Czytaj więcej…

2021-05-12

José Cardona (ur. 27 lutego 1939 w El Bejuco, zm. 30 stycznia 2013 w San Pedro Suli) – honduraski piłkarz z obywatelstwem hiszpańskim występujący na pozycji prawego skrzydłowego, reprezentant kraju. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych piłkarzy w historii Hondurasu i całej Ameryki Centralnej. Karierę rozpoczynał w rodzinnym Hondurasie, gdzie w wieku 17 lat w barwach Club Hibueras zdobył mistrzostwo kraju i tytuł króla strzelców ligi. W 1957 roku przeszedł do portugalskiego Lusitano GC, zostając tym samym pierwszym w historii honduraskim piłkarzem w klubie z Europy. W 1961 roku otrzymał hiszpańskie obywatelstwo i został powołany do wstępnej kadry reprezentacji Hiszpanii na mistrzostwa świata w Chile. W 1964 roku został piłkarzem Atlético Madryt, w którym również grał przez 6 sezonów. Zdobył z nim dwa tytuły mistrza Hiszpanii oraz puchar Hiszpanii. Ogółem w barwach Atlético strzelił 42 gole. Karierę piłkarską zakończył w honduraskim Real CD España. Czytaj więcej…

2021-05-13

Półkozic – polski herb szlachecki, noszący zawołania Połkoza oraz Połukoza. Występował głównie w ziemi krakowskiej, sandomierskiej, lubelskiej, łęczyckiej oraz sieradzkiej. W wyniku unii horodelskiej w 1413 roku przeniesiony na Litwę. Najwcześniejsze źródło heraldyczne wymieniające herb to datowane na lata 1464–1480 Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae polskiego historyka Jana Długosza, który zalicza go do rdzennie polskich. Zapisuje on informacje o herbie wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich. Spośród około 270 rodów używających Półkozica, największe znaczenie uzyskali Ligęzowie. Chorągiew z Półkozicem Jana Ligęzy brała udział w Bitwie pod Grunwaldem. Adam Mickiewicz spopularyzował ten herb, przypisując go w Panu Tadeuszu fikcyjnej rodzinie Horeszków. Czytaj więcej…

2021-05-14

Robinia akacjowa – gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej, ale został szeroko rozprzestrzeniony i zaaklimatyzowany na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W rodzimym zasięgu jest krótkotrwałym gatunkiem pionierskim rosnącym w leśnych lukach. Na innych kontynentach, gatunek ten jest znacznie bardziej trwały dzięki uwolnieniu od licznych patogenów. Początkowo, w XVII wieku, rozprzestrzeniany był jako roślina ozdobna. Z czasem wzrosło jego znaczenie użytkowe – zaczął być ceniony jako źródło drewna, roślina miododajna, lecznicza, a ze względu na małe wymagania i silne rozrastanie się wegetatywne – sadzony jest na gruntach zdegradowanych dla ich ochrony przed erozją. Po dwóch wiekach wykorzystywania i promowania gatunku, rozwoju jego akceptacji, włącznie z wychwalaniem przez artystów, w połowie XX wieku zaczęto zdawać sobie sprawę z jego wad. Ponieważ jest bardzo ekspansywny i trudny w zwalczaniu oraz ma negatywny wpływ na środowisko – przekształca glebę, ogranicza zróżnicowanie gatunkowe – zaliczany jest współcześnie do najbardziej problematycznych gatunków inwazyjnych. Czytaj więcej…

2021-05-15

Białoruś w Konkursie Piosenki Eurowizji – Białoruś uczestniczy w Konkursie Piosenki Eurowizji od edycji 2004. Od czasu debiutu konkursem na Białorusi zajmuje się publiczny nadawca Narodowa Państwowa Kompania Radiowo-Telewizyjna Republiki Białorusi (BTRC). Pierwszym reprezentantem kraju w konkursie był duet Alexandra & Konstantin z utworem „My Galileo”. Para zaprezentowała swoją piosenkę w półfinale konkursu i zajęła w nim ostatecznie 19. miejsce na 22 uczestników, nie kwalifikując się do stawki finałowej. Najwyższy wynik dla kraju zdobył Dzmitryj Kałdun, zajmując szóste miejsce z utworem „Work Your Magic” w finale konkursu w 2007 roku. Na szesnaście startów Białorusi w konkursie, jedynie sześciu krajowym reprezentantom udało się awansować do finału festiwalu. W 2021 roku kraj został zdyskwalifikowany z udziału w konkursie, ponieważ dwa zgłoszone przez nadawcę utwory nie spełniały zasad konkursu. Czytaj więcej…

2021-05-16

Ant-Man i Osa – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2018 roku na podstawie komiksów o superbohaterach Ant-Man i Wasp wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Peyton Reed. Tytułowe role zagrali Paul Rudd oraz Evangeline Lilly. W filmie Scott Lang (Ant-Man) łączy siły z Hope Van Dyne (Osa) i wspólnie otrzymują nową misję od Hanka Pyma, podczas której odkrywają sekrety z przeszłości. Ant-Man i Osa wchodzi w skład III Fazy Marvel Cinematic Universe, jest to dwudziesty film należący do tej franczyzy i stanowi on część jej pierwszego rozdziału zatytułowanego The Infinity Saga. Jest on kontynuacją filmu Ant-Man z 2015 roku. Światowa premiera filmu miała miejsce 25 czerwca 2018 roku w Los Angeles. Przy budżecie 162 milionów dolarów Ant-Man i Osa zarobił prawie 623 miliony dolarów. Otrzymał on również pozytywne oceny od krytyków. Czytaj więcej…

2021-05-17

Rynek we Wrocławiu – średniowieczny plac targowy we Wrocławiu, obecnie centralna część strefy pieszej. Jeden z największych rynków staromiejskich Europy, z największymi ratuszami w Polsce. Rynek wrocławski, według Olgierda Czernera, obejmuje cały teren placu wraz z wszystkimi elementami architektonicznymi znajdującym się na jego obszarze oraz zabudowę otaczającą plac z czterech stron. Rynek tworzy układ urbanistyczny wraz z przekątniowo przyległym placem Solnym oraz placem wokół kościoła św. Elżbiety. Do Rynku prowadzi 10 ulic – po dwie w każdym narożniku: do południowo-wschodniego narożnika ulica Świdnicka i Oławska, do północno-wschodniego Wita Stwosza i Kuźnicza, do północno-zachodniego Odrzańska i św. Mikołaja, a do narożnika południowo-zachodniego przylega plac Solny z ulicami Ruską i Gepperta. Na pierzei wschodniej dochodzi ulica Kurzy Targ, a na północnej wąska ulica Więzienna. Na pierzei południowej znajduje się Przejście św. Doroty przechodzące w Zaułek Jerzego Grotowskiego. Centralną część Rynku zajmuje blok śródrynkowy skręcony o 7° w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara, składający się ze Starego Ratusza, Nowego Ratusza oraz kamienic. Czytaj więcej…

2021-05-18

Mistrz świata konstruktorów Formuły 1 – tytuł przyznawany po zakończeniu sezonu przez Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) konstruktorowi, który uzyskał największą liczbę punktów w ciągu całego sezonu. Po raz pierwszy tytuł mistrza świata konstruktorów przyznano w sezonie 1958 zespołowi Vanwall. Różne kombinacje samochodu i silnika są uznawane za różnych konstruktorów. Klasyfikacje obliczane są przez dodanie punktów zdobytych przez kierowców danego konstruktora w każdym wyścigu w sezonie. Do sezonu 1979 do punktacji wliczane były punkty najlepszych kierowców danego konstruktora w danym wyścigu. Tylko dziesięć razy w barwach zespołu, który wywalczył tytuł mistrzowski w danym sezonie wśród konstruktorów nie startował mistrz świata kierowców tegoż sezonu. W trakcie 62 sezonów tytuł mistrzowski został przyznany 14 różnym konstruktorom. Najbardziej utytułowanym zespołem jest Scuderia Ferrari, ma on na koncie 16 tytułów mistrzowskich, w tym 6 z rzędu w latach 1999–2004. Czytaj więcej…

2021-05-19

José Cardona (ur. 27 lutego 1939 w El Bejuco, zm. 30 stycznia 2013 w San Pedro Suli) – honduraski piłkarz z obywatelstwem hiszpańskim występujący na pozycji prawego skrzydłowego, reprezentant kraju. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych piłkarzy w historii Hondurasu i całej Ameryki Centralnej. Karierę rozpoczynał w rodzinnym Hondurasie, gdzie w wieku 17 lat w barwach Club Hibueras zdobył mistrzostwo kraju i tytuł króla strzelców ligi. W 1957 roku przeszedł do portugalskiego Lusitano GC, zostając tym samym pierwszym w historii honduraskim piłkarzem w klubie z Europy. W 1961 roku otrzymał hiszpańskie obywatelstwo i został powołany do wstępnej kadry reprezentacji Hiszpanii na mistrzostwa świata w Chile. W 1964 roku został piłkarzem Atlético Madryt, w którym również grał przez 6 sezonów. Zdobył z nim dwa tytuły mistrza Hiszpanii oraz puchar Hiszpanii. Ogółem w barwach Atlético strzelił 42 gole. Karierę piłkarską zakończył w honduraskim Real CD España. Czytaj więcej…

2021-05-20

Półkozic – polski herb szlachecki, noszący zawołania Połkoza oraz Połukoza. Występował głównie w ziemi krakowskiej, sandomierskiej, lubelskiej, łęczyckiej oraz sieradzkiej. W wyniku unii horodelskiej w 1413 roku przeniesiony na Litwę. Najwcześniejsze źródło heraldyczne wymieniające herb to datowane na lata 1464–1480 Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae polskiego historyka Jana Długosza, który zalicza go do rdzennie polskich. Zapisuje on informacje o herbie wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich. Spośród około 270 rodów używających Półkozica, największe znaczenie uzyskali Ligęzowie. Chorągiew z Półkozicem Jana Ligęzy brała udział w Bitwie pod Grunwaldem. Adam Mickiewicz spopularyzował ten herb, przypisując go w Panu Tadeuszu fikcyjnej rodzinie Horeszków. Czytaj więcej…

2021-05-21

Robinia akacjowa – gatunek drzew należący do rodziny bobowatych. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej, ale został szeroko rozprzestrzeniony i zaaklimatyzowany na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W rodzimym zasięgu jest krótkotrwałym gatunkiem pionierskim rosnącym w leśnych lukach. Na innych kontynentach, gatunek ten jest znacznie bardziej trwały dzięki uwolnieniu od licznych patogenów. Początkowo, w XVII wieku, rozprzestrzeniany był jako roślina ozdobna. Z czasem wzrosło jego znaczenie użytkowe – zaczął być ceniony jako źródło drewna, roślina miododajna, lecznicza, a ze względu na małe wymagania i silne rozrastanie się wegetatywne – sadzony jest na gruntach zdegradowanych dla ich ochrony przed erozją. Po dwóch wiekach wykorzystywania i promowania gatunku, rozwoju jego akceptacji, włącznie z wychwalaniem przez artystów, w połowie XX wieku zaczęto zdawać sobie sprawę z jego wad. Ponieważ jest bardzo ekspansywny i trudny w zwalczaniu oraz ma negatywny wpływ na środowisko – przekształca glebę, ogranicza zróżnicowanie gatunkowe – zaliczany jest współcześnie do najbardziej problematycznych gatunków inwazyjnych. Czytaj więcej…

2021-05-22

Białoruś w Konkursie Piosenki Eurowizji – Białoruś uczestniczy w Konkursie Piosenki Eurowizji od edycji 2004. Od czasu debiutu konkursem na Białorusi zajmuje się publiczny nadawca Narodowa Państwowa Kompania Radiowo-Telewizyjna Republiki Białorusi (BTRC). Pierwszym reprezentantem kraju w konkursie był duet Alexandra & Konstantin z utworem „My Galileo”. Para zaprezentowała swoją piosenkę w półfinale konkursu i zajęła w nim ostatecznie 19. miejsce na 22 uczestników, nie kwalifikując się do stawki finałowej. Najwyższy wynik dla kraju zdobył Dzmitryj Kałdun, zajmując szóste miejsce z utworem „Work Your Magic” w finale konkursu w 2007 roku. Na szesnaście startów Białorusi w konkursie, jedynie sześciu krajowym reprezentantom udało się awansować do finału festiwalu. W 2021 roku kraj został zdyskwalifikowany z udziału w konkursie, ponieważ dwa zgłoszone przez nadawcę utwory nie spełniały zasad konkursu. Czytaj więcej…

2021-05-23

Ant-Man i Osa – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2018 roku na podstawie komiksów o superbohaterach Ant-Man i Wasp wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Peyton Reed. Tytułowe role zagrali Paul Rudd oraz Evangeline Lilly. W filmie Scott Lang (Ant-Man) łączy siły z Hope Van Dyne (Osa) i wspólnie otrzymują nową misję od Hanka Pyma, podczas której odkrywają sekrety z przeszłości. Ant-Man i Osa wchodzi w skład III Fazy Marvel Cinematic Universe, jest to dwudziesty film należący do tej franczyzy i stanowi on część jej pierwszego rozdziału zatytułowanego The Infinity Saga. Jest on kontynuacją filmu Ant-Man z 2015 roku. Światowa premiera filmu miała miejsce 25 czerwca 2018 roku w Los Angeles. Przy budżecie 162 milionów dolarów Ant-Man i Osa zarobił prawie 623 miliony dolarów. Otrzymał on również pozytywne oceny od krytyków. Czytaj więcej…

2021-05-24

Rynek we Wrocławiu – średniowieczny plac targowy we Wrocławiu, obecnie centralna część strefy pieszej. Jeden z największych rynków staromiejskich Europy, z największymi ratuszami w Polsce. Rynek wrocławski, według Olgierda Czernera, obejmuje cały teren placu wraz z wszystkimi elementami architektonicznymi znajdującym się na jego obszarze oraz zabudowę otaczającą plac z czterech stron. Rynek tworzy układ urbanistyczny wraz z przekątniowo przyległym placem Solnym oraz placem wokół kościoła św. Elżbiety. Do Rynku prowadzi 10 ulic – po dwie w każdym narożniku: do południowo-wschodniego narożnika ulica Świdnicka i Oławska, do północno-wschodniego Wita Stwosza i Kuźnicza, do północno-zachodniego Odrzańska i św. Mikołaja, a do narożnika południowo-zachodniego przylega plac Solny z ulicami Ruską i Gepperta. Na pierzei wschodniej dochodzi ulica Kurzy Targ, a na północnej wąska ulica Więzienna. Na pierzei południowej znajduje się Przejście św. Doroty przechodzące w Zaułek Jerzego Grotowskiego. Centralną część Rynku zajmuje blok śródrynkowy skręcony o 7° w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara, składający się ze Starego Ratusza, Nowego Ratusza oraz kamienic. Czytaj więcej…

2021-05-25

Mistrz świata konstruktorów Formuły 1 – tytuł przyznawany po zakończeniu sezonu przez Fédération Internationale de l’Automobile (FIA) konstruktorowi, który uzyskał największą liczbę punktów w ciągu całego sezonu. Po raz pierwszy tytuł mistrza świata konstruktorów przyznano w sezonie 1958 zespołowi Vanwall. Różne kombinacje samochodu i silnika są uznawane za różnych konstruktorów. Klasyfikacje obliczane są przez dodanie punktów zdobytych przez kierowców danego konstruktora w każdym wyścigu w sezonie. Do sezonu 1979 do punktacji wliczane były punkty najlepszych kierowców danego konstruktora w danym wyścigu. Tylko dziesięć razy w barwach zespołu, który wywalczył tytuł mistrzowski w danym sezonie wśród konstruktorów nie startował mistrz świata kierowców tegoż sezonu. W trakcie 62 sezonów tytuł mistrzowski został przyznany 14 różnym konstruktorom. Najbardziej utytułowanym zespołem jest Scuderia Ferrari, ma on na koncie 16 tytułów mistrzowskich, w tym 6 z rzędu w latach 1999–2004. Czytaj więcej…

2021-05-26

José Cardona (ur. 27 lutego 1939 w El Bejuco, zm. 30 stycznia 2013 w San Pedro Suli) – honduraski piłkarz z obywatelstwem hiszpańskim występujący na pozycji prawego skrzydłowego, reprezentant kraju. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych piłkarzy w historii Hondurasu i całej Ameryki Centralnej. Karierę rozpoczynał w rodzinnym Hondurasie, gdzie w wieku 17 lat w barwach Club Hibueras zdobył mistrzostwo kraju i tytuł króla strzelców ligi. W 1957 roku przeszedł do portugalskiego Lusitano GC, zostając tym samym pierwszym w historii honduraskim piłkarzem w klubie z Europy. W 1961 roku otrzymał hiszpańskie obywatelstwo i został powołany do wstępnej kadry reprezentacji Hiszpanii na mistrzostwa świata w Chile. W 1964 roku został piłkarzem Atlético Madryt, w którym również grał przez 6 sezonów. Zdobył z nim dwa tytuły mistrza Hiszpanii oraz puchar Hiszpanii. Ogółem w barwach Atlético strzelił 42 gole. Karierę piłkarską zakończył w honduraskim Real CD España. Czytaj więcej…

2021-05-27

Półkozic – polski herb szlachecki, noszący zawołania Połkoza oraz Połukoza. Występował głównie w ziemi krakowskiej, sandomierskiej, lubelskiej, łęczyckiej oraz sieradzkiej. W wyniku unii horodelskiej w 1413 roku przeniesiony na Litwę. Najwcześniejsze źródło heraldyczne wymieniające herb to datowane na lata 1464–1480 Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae polskiego historyka Jana Długosza, który zalicza go do rdzennie polskich. Zapisuje on informacje o herbie wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich. Spośród około 270 rodów używających Półkozica, największe znaczenie uzyskali Ligęzowie. Chorągiew z Półkozicem Jana Ligęzy brała udział w Bitwie pod Grunwaldem. Adam Mickiewicz spopularyzował ten herb, przypisując go w Panu Tadeuszu fikcyjnej rodzinie Horeszków. Czytaj więcej…

2021-05-28

Rogelio Chávez (ur. 28 października 1984 w Tula de Allende) – meksykański piłkarz występujący głównie na pozycji prawego obrońcy, reprezentant kraju. Jest wychowankiem klubu Cruz Azul, w którym spędził większość swojej kariery. Zdobył z nim cztery wicemistrzostwa Meksyku. Na arenie międzynarodowej wygrał Ligę Mistrzów CONCACAF oraz dwukrotnie dotarł do finału tych rozgrywek. Wziął również udział w klubowych mistrzostwach świata. W barwach Cruz Azul przez 11 lat wystąpił w 304 spotkaniach. W lidze meksykańskiej przez krótki czas występował także w klubach CF Pachuca oraz Atlas FC. Następnie grał w FBC Melgar, z którym wywalczył wicemistrzostwo Peru. Pod koniec kariery został piłkarzem Arki Gdynia, na mocy umowy partnerskiej tego klubu z jednym z meksykańskich miast. Dla gdyńskiego zespołu nie zagrał jednak w żadnym oficjalnym meczu. Rozegrał jedno towarzyskie spotkanie w reprezentacji Meksyku, w kwietniu 2014 roku przeciwko Stanom Zjednoczonym (2:2). Czytaj więcej…

2021-05-29

Białoruś w Konkursie Piosenki Eurowizji – Białoruś uczestniczy w Konkursie Piosenki Eurowizji od edycji 2004. Od czasu debiutu konkursem na Białorusi zajmuje się publiczny nadawca Narodowa Państwowa Kompania Radiowo-Telewizyjna Republiki Białorusi (BTRC). Pierwszym reprezentantem kraju w konkursie był duet Alexandra & Konstantin z utworem „My Galileo”. Para zaprezentowała swoją piosenkę w półfinale konkursu i zajęła w nim ostatecznie 19. miejsce na 22 uczestników, nie kwalifikując się do stawki finałowej. Najwyższy wynik dla kraju zdobył Dzmitryj Kałdun, zajmując szóste miejsce z utworem „Work Your Magic” w finale konkursu w 2007 roku. Na szesnaście startów Białorusi w konkursie, jedynie sześciu krajowym reprezentantom udało się awansować do finału festiwalu. W 2021 roku kraj został zdyskwalifikowany z udziału w konkursie, ponieważ dwa zgłoszone przez nadawcę utwory nie spełniały zasad konkursu. Czytaj więcej…

2021-05-30

Ant-Man i Osa – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2018 roku na podstawie komiksów o superbohaterach Ant-Man i Wasp wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Peyton Reed. Tytułowe role zagrali Paul Rudd oraz Evangeline Lilly. W filmie Scott Lang (Ant-Man) łączy siły z Hope Van Dyne (Osa) i wspólnie otrzymują nową misję od Hanka Pyma, podczas której odkrywają sekrety z przeszłości. Ant-Man i Osa wchodzi w skład III Fazy Marvel Cinematic Universe, jest to dwudziesty film należący do tej franczyzy i stanowi on część jej pierwszego rozdziału zatytułowanego The Infinity Saga. Jest on kontynuacją filmu Ant-Man z 2015 roku. Światowa premiera filmu miała miejsce 25 czerwca 2018 roku w Los Angeles. Przy budżecie 162 milionów dolarów Ant-Man i Osa zarobił prawie 623 miliony dolarów. Otrzymał on również pozytywne oceny od krytyków. Czytaj więcej…

2021-05-31

Rynek we Wrocławiu – średniowieczny plac targowy we Wrocławiu, obecnie centralna część strefy pieszej. Jeden z największych rynków staromiejskich Europy, z największymi ratuszami w Polsce. Rynek wrocławski, według Olgierda Czernera, obejmuje cały teren placu wraz z wszystkimi elementami architektonicznymi znajdującym się na jego obszarze oraz zabudowę otaczającą plac z czterech stron. Rynek tworzy układ urbanistyczny wraz z przekątniowo przyległym placem Solnym oraz placem wokół kościoła św. Elżbiety. Do Rynku prowadzi 10 ulic – po dwie w każdym narożniku: do południowo-wschodniego narożnika ulica Świdnicka i Oławska, do północno-wschodniego Wita Stwosza i Kuźnicza, do północno-zachodniego Odrzańska i św. Mikołaja, a do narożnika południowo-zachodniego przylega plac Solny z ulicami Ruską i Gepperta. Na pierzei wschodniej dochodzi ulica Kurzy Targ, a na północnej wąska ulica Więzienna. Na pierzei południowej znajduje się Przejście św. Doroty przechodzące w Zaułek Jerzego Grotowskiego. Centralną część Rynku zajmuje blok śródrynkowy skręcony o 7° w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara, składający się ze Starego Ratusza, Nowego Ratusza oraz kamienic. Czytaj więcej…