Wierch pod Fajki

Wierch pod Fajki
	; Widok z Doliny Gąsienicowej
Państwo	PL-MP
Położenie	Zakopane (wierzchołek)
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	2138 m n.p.m.
Wybitność	23 m
Pierwsze wejście	1895; Janusz Chmielowski, Jan Bachleda Tajber
	Położenie na mapie Karpat Wierch pod Fajki
	Położenie na mapie Tatr Wierch pod Fajki
	49°13′44,5″N 20°01′57,7″E/49,229028 20,032694
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wierch pod Fajki (słow. Vrch pod Fajki, niem. Orgelpfeifen, węg. Orgonasípok^[1], 2138 m n.p.m.^[2]) – dwuwierzchołkowy szczyt w północnej grani Skrajnego Granatu biegnącej od Skrajnego Granatu w kierunku Żółtej Turni (na północ od wschodniej grani Świnicy, wzdłuż której prowadzi szlak Orlej Perci). Znajduje się w tej grani między Pańszczycką Przełęczą (2115 m) a Żółtą Przełęczą (2026 m)^[3]^[2]. Wschodnie ściany opadają do Pańszczycy, zachodnie do Kotła Czarnego Stawu Gąsienicowego. Mają wysokość około 200 m. Ściana zachodnia ograniczona jest żlebami spadającymi z Żółtej i Pańszczyckiej Przełęczy. Na samej jej górze tkwi lita skała o wysokości 30 m, opadająca na płytowy zachód, poza tym ściana jest skalisto-trawiasta. W dolnej części ma 2 żebra; lewe to Filar Fajek (ponad nim jest turniczka), w prawym, bardzo kruchym, znajdują się dwie urwiste turnie. Żebra oddziela głęboko wcięty i kruchy żleb, u góry przechodzący w pionowy komin^[3].

Z Wierchu pod Fajki wyrastają liczne skalne formacje^[4]. Najwyższy południowo-wschodni wierzchołek (2138 m) znajduje się w środkowej części grani. Jest trudno dostępny (II stopień trudności w skali tatrzańskiej). Łatwiej dostępny jest niższy, północno-zachodni wierzchołek (2135 m^[2]) znajdujący się bliżej Żółtej Przełęczy^[3], z tego też powodu przez W.H. Paryskiego uznawany był za główny^[4].

Od wierzchołka północno-zachodniego na północny zachód odchodzi grzęda, w której kulminuje Pańszczycka Turnia (2106 m^[2]), oddzielona Przełączką pod Fajki^[4]. Na północny wschód odchodzi druga, krótka grzęda, tworząca obramowanie dla żlebu spadającego z Przełączki pod Fajki. Wierch pod Fajki jest więc szczytem zwornikowym^[5].

Polska nazwa nawiązuje do „fajek”, czyli turni występujących w grani. Niemiecką i węgierską nazwę wprowadził Gyula Komarnicki w 1918 r. – jego motywy nie są znane, obie oznaczają bowiem „piszczałki organowe”^[1].

Pierwsze wejścia

Na północno-zachodni wierzchołek (niższy): Janusz Chmielowski i Jan Bachleda Tajber, 17 lipca 1895 r.,
Na południowo-wschodni wierzchołek: Janusz Chmielowski i Józef Gąsienica Tomków, 2 sierpnia 1908 r.,
Zimą (obydwa wierzchołki): Jerzy Cybulski, Józef Lesiecki, Stanisław Zdyb, 22 lutego 1910 r.^[4]

Taternictwo;

Nie prowadzi przez niego żaden szlak turystyczny, ale dopuszczalna jest wspinaczka skalna (jednak tylko od strony Doliny Gąsienicowej)^[6]. Wierch pod Fajki jest popularnym miejscem wspinaczek taterników w tej dolinie^[4]. Jego zaletą jest brak kruszyzny, uroda szczytowej grani i dość spora ekspozycja^[7].

Drogi wspinaczkowe:

Granią z Pańszczyckiej Przełęczy: II, czas przejścia 30 min,
Prawy Święcicki lub Pojutrze na Fajkach; V, 3 godz., klasycznie IX,
Lewy Święcicki lub Jutro na Fajkach; IV, klasycznie VII, 2 godz.,
Prawym żebrem; 0+, w jednym miejscu II, 30 min,
Lewym żebrem zachodniej ściany, Filar Fajek; II, jedno miejsce III, jedno miejsce IV, 1 godz.,
Grań Fajek (z Żółtej Przełęczy na Pańszczycką Przełęcz); II, 1 godz.,
Wschodnią ścianą; III, 1 godz.^[3]