Wieloletnie Ramy Finansowe

regulacje Unii Europejskiej dotyczące okresowego wspólnotowego budżetu

Wieloletnie Ramy Finansowe (WRF, ang. Multiannual Financial Framework) – regulacje traktatowe mające na celu zapewnienie dokonywania wydatków Unii Europejskiej zgodnie z prawem europejskim. Ramy finansowe określają kwoty rocznych pułapów środków na zobowiązania z podziałem na kategorie wydatków oraz roczne pułapy środków na płatności. Przyjęte kategorie wydatków odpowiadają głównym sektorom działalności Unii Europejskiej.

Wieloletnie ramy finansowe w świetle Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

edytuj

W Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z 2009 r. w wersji skonsolidowanej z 2012 r. stwierdzono, że wieloletnie ramy finansowe mają na celu zapewnienie dokonywania wydatków Unii Europejskiej w sposób usystematyzowany i w granicach jej zasobów własnych[1]. Ramy ustala się na okres co najmniej pięciu lat, a roczny budżet Unii Europejskiej jest zgodny z wieloletnimi ramami finansowymi.

Traktat stanowi, że Rada UE określa wieloletnie ramy finansowe w przyjętym jednomyślnie rozporządzeniu. Ramy finansowe określają kwoty rocznych pułapów środków na zobowiązania z podziałem na kategorie wydatków oraz rocznego pułapu środków na płatności i zawierają wszelkie inne postanowienia wymagane dla prawidłowego prowadzenia rocznej procedury budżetowej.

Jeżeli rozporządzenie Rady ustanawiające nowe ramy finansowe nie zostanie przyjęte przed wygaśnięciem poprzednich ram finansowych, Parlament Europejski, Rada i Komisja podejmują wszelkie środki niezbędne do ułatwienia takiego przyjęcia.

Ogólne regulacje w zakresie wieloletnich ram finansowych

edytuj

Perspektywy finansowe mają na celu zapewnienie, aby średnioterminowe wydatki Unii Europejskiej były podzielone według ogólnych kategorii, rozwijały się w sposób uporządkowany i w granicach zasobów własnych[2].

Dyscyplina budżetowa obejmuje wydatki i jest wiążąca dla instytucji zaangażowanych w jej wykonywanie. Porozumienie nie zmienia odpowiednich uprawnień budżetowych instytucji określonych w Traktacie. Zmiany perspektywy finansowej mogą być dokonane zgodnie z procedurami przewidzianymi w porozumieniu.

W przedstawianym każdego roku wstępnym projekcie budżetu, Komisja przedstawiała aktualne wymagania Wspólnoty w zakresie finansowania. Uwzględnia on:

  • przedstawione przez państwa członkowskie prognozy w odniesieniu do funduszy strukturalnych;
  • możliwość wykorzystania przydziału środków, dążąc do zachowania ścisłej zależności między środkami na pokrycie zobowiązań i środkami na pokrycie płatności;
  • możliwości uruchamiania nowych polityk poprzez projekty pilotażowe, nowe działania przygotowawcze lub kontynuację dobiegających końca działań wieloletnich;
  • konieczność zapewnienia, by wszelkie zmiany wydatków w odniesieniu do poprzedniego roku były zgodne z ograniczeniami wynikającymi z dyscypliny budżetowej. Instytucje zobowiązano ustanawiać procedury współpracy międzyinstytucjonalnej w sprawach budżetowych.

Wieloletnie ramy finansowe w latach 1988–1992

edytuj

W porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej z 1988 r. określone zostały wieloletnie ramy finansowe na lata 1988–1992[3][4]. Porozumienie było niezbędne z uwagi na powstający rozdźwięk między dostępnymi zasobami a faktycznymi potrzebami budżetowymi Wspólnoty.

W wieloletnich ramach finansowych ustalono pułap wydatków na poziomie 1,17% europejskiego dochodu narodowego brutto.

Ramy finansowe na lata 1988–1992 ustalono w wysokości 244,8 mld ecu, w tym środki na zobowiązania w następującej wysokości:

  • Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej – 142,2 mld ecu;
  • operacje strukturalne – 53,1 mld ecu;
  • polityka z alokacjami wieloletnimi – 9,3 mld ecu;
  • inne polityki – 12,5 mld ecu;
  • spłaty i administracja – 22,7 mld ecu;
  • rezerwa monetarna – 5,0 mld ecu.

Wieloletnie ramy finansowe w latach 1993–1999

edytuj

W porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej z 1993, uzgodniono pułapy dochodów i wydatków obejmujących lata 1993–1999[5]. Porozumienie umożliwiło podwojenie funduszy strukturalnych i zwiększenie pułapu zasobów własnych.

W wieloletnich ramach finansowych ustalono pułap wydatków na poziomie 1,26% europejskiego dochodu narodowego brutto.

Ramy finansowe na lata 1993–1999 ustalono w wysokości 529,9 mld ecu, w tym środki na zobowiązania w następującej wysokości:

  • orientacja rolna – 255,5 mld ecu;
  • działania strukturalne – 176,4 mld ecu;
  • polityka wewnętrzna – 31,6 mld ecu;
  • polityka zewnętrzna – 32,4 mld ecu;
  • wydatki administracyjne – 25,5 mld ecu;
  • rezerwy – 8,5 mld ecu.

Wieloletnie ramy finansowe na lata 2000–2006

edytuj

W porozumieniu międzyinstytucjonalne między Parlamentem Europejskim, Radą oraz Komisją UE z 1999 r. uzgodniono dyscyplinę budżetowej i poprawy procedury budżetowej na lata 2000–2006[6].

W wieloletnich ramach finansowych ustalono pułap wydatków na poziomie 1,09% europejskiego dochodu narodowego brutto.

Ramy finansowe na lata 2000–2006 ustalono w wysokości 704,3 mld euro, w tym środki na zobowiązania w następującej wysokości:

  • rolnictwo – 297,7 mld euro;
  • operacje strukturalne – 213,0 mld euro;
  • polityka wewnętrzna – 43,9 mld euro;
  • działania zewnętrzne – 32,1 mld zł;
  • administracja – 33,7 mld euro;
  • rezerwy – 4,1 mld euro;
  • pomoc przedakcesyjna – 21,8 mld euro;
  • rozszerzenie – 58,1 mld euro;

Wieloletnie ramy finansowe na lata 2007–2013

edytuj

W porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej z 2006 r. zostały określone wieloletnie ramy finansowe na lata 2007–2013[7].

W wieloletnich ramach finansowych ustalono pułap wydatków na poziomie 1,048% europejskiego dochodu narodowego brutto.

Ramy finansowe na lata 2007-2013 ustalono w wysokości 864,3 mld euro, w tym środki na zobowiązania w następującej wysokości:

  • trwały wzrost – 382,1 mld euro;
  • ochrona i zarządzanie zasobami naturalnymi – 371,3 mld euro;
  • obywatelstwo, obronność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość – 10,8 mld euro;
  • UE jako partner globalny – 49,5 mld euro;
  • administracja – 49,8 mld euro;
  • wyrównania – 0,8 mld euro.

Wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020

edytuj

W porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej z 2013 r. określono wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020[8][9]. Przyjęto, że wieloletnie ramy finansowe należy określić w cenach z 2011 r. oraz ustalić zasady dotyczące dostosowań technicznych WRF w celu przeliczenia dostępnych pułapów i marginesów.

W wieloletnich ramach finansowych ustalono pułap wydatków na poziomie 1,00% europejskiego dochodu narodowego brutto.

Ramy finansowe na lata 2014–2020 ustalono w wysokości 959,9 mld euro, w tym środki na zobowiązania w następującej wysokości:

  • inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu – 450,8 mld euro;
  • trwały wzrost gospodarczy, zasoby naturalne – 373,2 mld euro;
  • bezpieczeństwo i obywatelstwo – 15,7 mld euro;
  • globalny wymiar Europy – 58,7 mld euro;
  • administracja – 61,6 mld euro;
  • wyrównania – 0,01 mld euro.

Wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027

edytuj

W porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej określono wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027[10].

W wieloletnich ramach finansowych ustalono pułap wydatków na poziomie 1,00% europejskiego dochodu narodowego brutto.

Ramy finansowe na lata 2021–2027 ustalono w wysokości 1074,3 mld euro, w tym środki na zobowiązania w następującej wysokości:

  • jednolity rynek, innowacje i gospodarka cyfrowa – 132,8 mld euro;
  • spójność, odporność i wartości – 377,8 mld euro;
  • zasoby naturalne i środowisko – 356,4 mld euro;
  • migracja i zarządzanie granicami – 22,7 mld euro;
  • bezpieczeństwo i obrona – 13,2 mld euro;
  • sąsiedztwo i świat – 98,4 mld euro;
  • europejska administracja publiczna – 73,1 mld euro.

Przypisy

edytuj
  1. CELEX: 12012E/TXT: Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z 2012 r., Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
  2. European Union public finance, Brussels: Publications Office of the European Union, 11 grudnia 2014 [dostęp 2021-09-21] (ang.).
  3. Porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej, zatwierdzony przez Parlament Europejski, Radę i Komisję w dniu 29 czerwca 1988 r., [w:] Dz.U. L 185 z 15.7.1988, s. 33 [dostęp 2021-09-21].
  4. Decyzja Rady 88/377/EWG z dnia 24 czerwca 1988 r. dotycząca dyscypliny budżetowej, [w:] Dz.U. L 185 z 15.7.1988, s. 29 [dostęp 2021-09-21].
  5. CELEX: 41993A1207(01): Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 29 października 1993 r. w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej, (Dz.U. C331 z 7.12.1993, s. 1)
  6. CELEX: 31999Y0618(02): Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 6 maja 1999 r. między Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej, (Dz.U. C 172 z 18.6.1999, s. 1)
  7. CELEX: 32006Q0614(01): Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami z dnia 14 czerwca 2006 r. (Dz.U. C 139 z 14.06.2006, s. 1)
  8. CELEX: 32013Q1220(01): Porozumieniem międzyinstytucjonalnym między Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w sprawach budżetowych i należytego zarządzania finansami z dnia 2 grudnia 2013 (Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1)
  9. CELEX: 32013Q1220(01): Rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. ustanawiające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884)
  10. CELEX: 32020R2093: Rozporządzenie Rady (UE, EURATOM) 2020/2093 z dnia 17 grudnia 2020 r. ustanawiające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 (Dz.U. L 433 z 22.12.2020)