Warownia Górna
Warownia Górna – jedna ze skał w rezerwacie przyrody Skamieniałe Miasto na Pogórzu Ciężkowickim. Znajduje się w Ciężkowicach, w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie miejsko-wiejskiej Ciężkowice, a dojście do niej prowadzi od parkingu znajdującego się około 1 km od centrum Ciężkowic, po lewej stronie drogi wojewódzkiej nr 977 z Tarnowa do Gorlic[1]. Przy parkingu znajduje się miejsce biwakowe dla turystów, bufet, tablice informacyjne, skała Grunwald i Źródło Zdrowej Wody. Drewniany łuk pomiędzy Grunwaldem i Źródłem Zdrowej Wody oznacza miejsce, w którym rozpoczyna się niebiesko znakowany szlak turystyczny prowadzący przez Skamieniałe Miasto. Warownia Górna i Warownia Dolna są pierwszymi skałami znajdującymi się przy tym szlaku, szlak turystyczny prowadzi pomiędzy nimi[2].
Nazwa skał Warownia Górna i Warownia Dolna związana jest z legendą, według której skały te były dawniej basztami strzegącymi wjazdu do miasta. Na basztach czuwali strażnicy, ich zadaniem było ostrzeganie mieszkańców miasta o zagrożeniach i obrona. W basztach tych dostrzec można otwory strzelnicze, przez które strażnicy mogli ostrzelać najeźdźców. Niestety, za przewinienia jego mieszkańców miasto zostało ukarane – całe, wraz z warowniami zostało zamienione w kamienie. W rzeczywistości skały te są pozostałością dawnego kamieniołomu, i są to jedyne skały w rezerwacie nie będące dziełem natury, lecz wytworem rąk ludzkich. Kamienie wydobywano tutaj przed I wojną światową na nasypy pobliskiej linii kolejowej, a także do budowy domów. Niewydobyte pozostałości to właśnie warownie. Na Warowni Górnej do tej pory istnieją wykute w skale napisy będące dziełem XIX-wiecznych kamieniarzy. Powyżej tych skał znajduje się jeszcze jedna, bezimienna wychodnia z jaskiniami, w których chowają się i hibernują nietoperze[3].
Obydwie warownie, podobnie zresztą jak wszystkie skały skamieniałego Miasta, zbudowane są z piaskowca, który powstał w wyniku sedymentacji około 58 – 48 mln lat temu na dnie Oceanu Tetydy[4]. Dawniej wspinano się na nich z liną, ale po utworzeniu rezerwatu przyrody obowiązuje zakaz wspinaczki[5].
W Warowni Górnej znajduje się duża nyża. Jest to Nisza w Warowni[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2022-11-06] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-09].
- ↑ Wiesław Szura, Wiesław Ziomek, Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach, Tuchów: Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie, ISBN 978-837631-524-9.
- ↑ Ciężkowice. Warownia Dolna [online] [dostęp 2015-03-19].
- ↑ Renata Stadnik, Anna Waśkowska. Skalne atrakcje polskich Karpat. Cz., II. Pogórza. Skamieniałe Miasto [online] [dostęp 2015-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-22].
- ↑ Grzegorz Rettinger, Beskidy Zachodnie i Pogórze. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2019, ISBN 978-83-947825-2-8.
- ↑ Tomasz Mleczek, Nisza w Warowni, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-04-25].