Grunwald (Skamieniałe Miasto)
Grunwald – jedna z wychodni w rezerwacie przyrody Skamieniałe Miasto na Pogórzu Ciężkowickim[1]. Znajduje się w Ciężkowicach, po lewej (wschodniej) stronie drogi wojewódzkiej nr 977 z Tarnowa do Gorlic i jest z niej widoczna. Tuż obok „Grunwaldu” znajduje się „Źródło zdrowej wody”, parking samochodowy, okresowo otwierany bufet, a nieco powyżej miejsce biwakowe dla turystów – Polanka Harcerska[2].
Nazwę nadano w 1910 r. dla upamiętnienia 500. rocznicy bitwy pod Grunwaldem, w której brali udział mieszkańcy Ciężkowic. Sześciu z nich walczyło w 46 chorągwi herbu Gryf dowodzonej przez Zygmunta z Bobowej, położonej dalej na południe. Dla upamiętnienia tego wydarzenia zamontowano na skale tablicę ufundowaną przez Ignacego Paderewskiego, którego dwór znajduje się w pobliskiej miejscowości Kąśna Dolna[1].
Dawniej skała nosiła nazwę „Piekło”. Jest to nazwa ludowego pochodzenia, związana z legendą, według której raz w roku w skale otwiera się szczelina wiodąca do groty ze skarbami widocznymi przez szczelinę. Było wielu śmiałków, którzy chcieli te skarby zdobyć. Żaden z nich jednak nie wrócił, bowiem skała zamykała się za nimi, kiedy wchodzili do groty. Istotnie w skale jest dość głęboka szczelina prowadząca do niewielkiej groty[1]. W wielu miejscach na ścianach „Grunwaldu” rosną ciekawe porosty, które zbadał i opisał w 1970 r. Ryszard Kozik[3].
Grunwald zbudowany jest z piaskowca. Wypreparowany został w najniższym poziomie piaskowca ciężkowickiego płaszczowiny śląskiej Karpat Zewnętrznych. Piaskowiec ten powstał w wyniku sedymentacji około 58 – 48 mln lat temu na dnie Oceanu Tetydy. Na obecny wygląd „Grunwaldu” wywarły wpływ odbywające się w okresie polodowcowym powierzchniowe grawitacyjne ruchy masowe i spływ powierzchniowy wód. W ścianie „Grunwaldu” widoczne są struktury sedymentacyjne i tektoniczne[4].
W zachodniej ścianie skały Grunwald znajduje się Jaskinia w Grunwaldzkiej Skale[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Wiesław Szura, Wiesław Ziomek: Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach. Tuchów: Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie. ISBN 978-837631-524-9.
- ↑ Mapa turystyczna. Pogórze Ciężkowickie. Kraków: Compass, 2005. ISBN 83-89165-98-8.
- ↑ Ryszard Kozik. Interesujące porosty (Lichenes) Pogórza Rożnowsko-Ciężkowickiego. Fragm. Flor. Geobot. 23.2:215-252
- ↑ Władysław Łoboz. Skalne atrakcje polskich Karpat. Cz., II. Pogórza. [dostęp 2015-03-18].
- ↑ Tomasz Mleczek , Jaskinia w Grunwaldzkiej Skale, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-04-25] .