Wikipedia

Walabia bagienna

gatunek ssaka
(Przekierowano z Wallabia)

Walabia bagienna[12][13] (Wallabia bicolor) – gatunek ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).

Walabia bagienna
Wallabia bicolor
(Desmarest, 1804)[1]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

ssaki niższe

Nadrząd

torbacze

Rząd

dwuprzodozębowce

Rodzina

kangurowate

Podrodzina

kangury

Rodzaj

walabia

Gatunek

walabia bagienna

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[11]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Taksonomia

edytuj

Gatunek po raz pierwszy naukowo zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego w 1804 roku francuski zoolog Anselme Gaëtan Desmarest nadając mu nazwę Kangurus bicolor[1]. Desmarest nie wskazał miejsca typowego które pozostaje nieznane[1][14][15][16]. Stephen Jackson wraz ze współpracownikami (2021) podczas przeglądu zbiorów ssaków zebranych przez ekspedycję Baudina i znajdujących z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu nie zidentyfikowali żadnego okazu mogącego reprezentować holotyp[17]. Sugerują jednak że ten gatunek mógł zostać zebrany przez ekspedycję Baudina, biorąc pod uwagę czas powstania opisu; z opisu Desmaresta wychodzi, że okaz typowy to żywe zwierzę które znajdowało się w inwentarzu Menażerii Jardin des Plantes w Paryżu, jednak wraz z publikacją nazwy nie podano żadnych informacji[17]. Według Jacksona i współpracowników być może był to jeden z żywych kangurów otrzymanych od Josepha Banksa przez Louisa Dufresne’a lub okaz schwytany przez członków ekspedycyjnego Baudina[17]. Jako miejsce typowe obszar w pobliżu Port Jackson (tj. Sydney), w Nowej Południowej Walii, w Australii[17]. Jedyny żyjący współcześnie przedstawiciel rodzaju walabia (Wallabia)[15][16][18][19].

W. bicolor wykazuje znaczne zróżnicowanie morfologiczne w całym swoim zasięgu występowania i rozpoznaje się wstępnie do pięciu podgatunków[16]. Ponieważ nie przeprowadzono kompleksowych badań zmienności wewnątrzgatunkowej, jest przedwczesne traktowanie tego gatunku jako składającego się z wielu podgatunków[16].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World traktują ten takson jako gatunek monotypowy[16].

Etymologia

edytuj
  • Wallabia: aborygeńska nazwa walabi lub waliba dla walabii[20].
  • bicolor: łac. bicolor, bicoloris „dwukolorowy”, od bi- „dwu-”, od bis „podwójny”; color, coloris „kolor”[21].

Zasięg występowania

edytuj

Walabia bagienna występuje w przybrzeżnej i podbrzeżnej wschodniej Australii od półwyspu Jork, w północno-wschodnim Queenslandzie, po południowo-wschodnią Australię Południową i w głąb lądu do Adavale w Queenslandzie; obecny także na Wielkiej Wyspie Piaszczystej, Bribie, North i South Stradbroke Island, Peel Island i Russell Island (wszystkie w Queenslandzie), a także Chinaman Island, Hummock Island, Little Snake Island, Phillip Island, Rotamah Island i Sunday Island (wszystkie w Wictorii)[16].

Morfologia

edytuj

Długość ciała (bez ogona) samic 66,5–75 cm, samców 72,3–84,7 cm, długość ogona samic 64–72,8 cm, samców 69–86,2 cm; masa ciała samic 10,3–15,4 kg, samców 12,3–20,5 kg[18][19]. Ubarwienie od ciemnobrązowego do czarnego, spód jasnożółty do czerwonopomarańczowego. Na policzkach smugi jasnożółte do jasnobrązowych. Koniec ogona często biały. Nogi przednie są krótkie, maja pięć palców zakończonych pazurami. Nogi tylne są potężne, brak palucha, drugi i trzeci palec są małe i zrośnięte, czwarty palec jest najdłuższy, a piąty palec jest średniej długości. Wzór zębowy (3/1 0/0 2/2 4/4) typowy dla wszystkich kangurów[22].

Środowisko życia

edytuj

Obszary zadrzewione o gęstym podszyciu, widne lasy eukaliptusowe z gęstymi trawami i paprociami oraz wilgotnymi miejscami.

Tryb życia

edytuj

Żeruje nocą. Głównym pokarmem są byliny, rośliny uprawne, a także wiele roślin trujących dla człowieka. Rozmnażają się przez cały rok. Samica ma 4 sutki w dobrze rozwiniętej torbie, ale rodzi zwykle jedno młode. Ciąża trwa około 37 dni, a młode przebywa w torbie około 267 dni. Chociaż z powodu niszczenia gęstego podszytu liczebność Wallabia bicolor zmniejszyła się, ciągle należy do zwierząt pospolitych i szeroko rozpowszechnionych.

Status zagrożenia

edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern ‘najmniejszej troski’)[11].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Kombinacja nazw; niepoprawna późniejsza pisownia Kangurus ualabatus Lesson, 1826.
  2. ↑ Nomen nudum.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d A.G. Desmarest: Nouveau dictionnaire d’histoire naturelle, appliquée aux arts, à l’agriculture, à l’économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Par une société de naturalistes et d’agriculteurs. T. 12. Paris: Chez Deterville, 1803, s. 357. (fr.).
  2. ↑ R.-P. Lesson. Mammifères nouveaux ou peu connus, decrits et figurés dans l’Atlas zoologique du Voyage aulour du monde de la corvette la Coquille. „Bulletin des sciences naturelles et de géologie”. 8, s. 96, 1826. (fr.). 
  3. ↑ R.-P. Lesson: Histoire naturelle générale et particulière des mammifères et des oiseaux découverts depuis le mort de Buffon. Mammifères. W: Complement des oeuvres de Buffon, ou histoire naturelle des animaux rares découverts par les naturalistes et les voyageurs depuis la mort de Buffon. T. 5: Suite des mammifères. Paris: Roret, 1836, s. 378. (fr.).
  4. ↑ J.E. Gray. Description of some new or little known Mammalia, principally in the British Museum Collection. „The Magazine of Natural History and Journal of Zoology, Botany, Mineralogy, Geology and Meteorology”. New Series. 1, s. 583, 1837. (ang.). 
  5. ↑ J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 3: Die Beutelthiere und Nager (erster Abschnitt). Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1843, s. 114. (niem.).
  6. ↑ J.L.G. Kreft: Appendix. Australian vertebrata, (Recent and Fossils) representing all the genera known up to the present time. W: Catalogue of the natural and industrial products of New South Wales: forwarded to the Paris Universal Exhibition of 1867 by the New South Wales Exhibition Commissioners. Sydney: Government Printer, 1867, s. 96. (ang.).
  7. ↑ J.L.G. Kreft: The mammals of Australia: illustrated by Miss Harriett Scott, and Mrs. Helena Forde, for the Council of Education; with a short account of all the species hitherto described. Sydney: Thomas Richards, government printer, 1871, s. 3. (ang.).
  8. ↑ A.C.L.G. Günther. Description of a new species of kangaroo. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1874, s. 653, 1874. (ang.). 
  9. ↑ O. Thomas & G. Dollman. On mammals from Inkerman, north Queensland, presented to the National Museum by Sir William Ingram, Bt., and the Hon. John Forrest. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1908 (2), s. 792, 1909. (ang.). 
  10. ↑ H.A. Longman. South Queensland marsupials. „Memoirs of the Queensland Museum”. 7, s. 298, 1922. (ang.). 
  11. ↑ a b Wallabia bicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  12. ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 18. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  13. ↑ J.H. Reichholf & G. Steinbach (red.); autorzy tekstów: J. Diller, S. Graf, W. Hagen, H. Hagen, U. Heckner-Bisping, P. Hey-Reidt, K. Janke, E. Keller, B.P. Kremer, J. Markl, B. Markl, H.F. Moeller, J.H. Reichholf, M. Schmitt, A. Sigl & U. Weinhold: Ssaki. Cz. 1. Warszawa: Horyzont, 2001, s. 47, seria: Leksykon zwierząt. ISBN 83-7227-610-2. (pol.).
  14. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Wallabia bicolor. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-23].
  15. ↑ a b N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Wallabia bicolor (Desmarest, 1804). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-13]. (ang.).
  16. ↑ a b c d e f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 104. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  17. ↑ a b c d S.M. Jackson, J.J. Jansen, G. Baglione & C. Callou. Mammals collected and illustrated by the Baudin Expedition to Australia and Timor (1800-1804): A review of the current taxonomy of specimens in the Muséum national d’Histoire naturelle de Paris and the illustrations in the Muséum d’Histoire naturelle du Havre. „Zoosystema”. 43 (21), s. 405, 2021. DOI: 10.5252/zoosystema2021v43a21. (ang.). 
  18. ↑ a b M. Eldridge & G. Coulson: Family Macropodidae (Kangaroos and Wallabies). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 725. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  19. ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 68. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  20. ↑ wallaby. Merriam-Webster. [dostęp 2021-06-24]. (ang.).
  21. ↑ bicolor, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-13] (ang.).
  22. ↑ J. Ellis: Wallabia bicolor. Animal Diversity Web. [dostęp 2010-08-25].
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Walabia_bagienna&oldid=74978933”