Wikipedia

Walerian Wojtulewicz

Walerian Wojtulewicz ps. „Ryś”, „Achilles”[1] (ur. 3 października 1892 w Warszawie, zm. 4 października 1932 tamże) – kapitan piechoty Wojska Polskiego.

Walerian Wojtulewicz
„Ryś”, „Achilles”
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

3 października 1892
Warszawa

Data i miejsce śmierci

4 października 1932
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1932

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

1 Kompania Kadrowa
5 Pułk Piechoty LP
1 Pułk Artylerii LP
32 Pułk Piechoty
PKU Ciechanów
PKU Modlin
PKU Warszawa M. III
30 Pułk Piechoty
21 Pułk Piechot

Stanowiska

oficer instrukcyjny

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka 1 Kompanii Kadrowej

Życiorys

edytuj

Walerian Wojtulewicz urodził się 3 października 1892 roku w Warszawie, w rodzinie Rajmunda i Michaliny z Mossakowskich, którzy byli właścicielami majątku w płońskim. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia w Szkole Wawelberga i Rotwanda w Warszawie. W 1912 roku wyjechał do Francji i kontynuował studia na Politechnice w Nancy. W styczniu 1913 roku został jednym z założycieli tamtejszej organizacji niepodległościowej „Promień” oraz jednym z pierwszych członków Związku Strzeleckiego, w którym nosił pseudonim „Ryś”. Pełnił funkcję bibliotekarza i zbrojmistrza oddziału, a jego mieszkanie było ośrodkiem pracy strzeleckiej. W lipcu 1914 roku przyjechał do Krakowa na letni kurs strzelecki[2].

6 sierpnia 1914 roku wymaszerował z Oleandrów w szeregach I plutonu Pierwszej Kompanii Kadrowej. Przyjął pseudonim „Achilles”. W październiku 1914 roku w bitwie pod Laskami awansował na sekcyjnego. W grudniu 1914 roku odszedł na leczenie szpitalne. Po powrocie z leczenia został sekcyjnym 7 kompanii II batalionu. Następnie w szeregach 5 pułku piechoty odbył kampanię nad Nidą i znad Nidy na Polesie. Tam zachorował na tyfus. Na początku 1916 roku, po wyzdrowieniu, został przeniesiony do 3 baterii 1 pułku artylerii Legionów Polskich. W 1917 roku został słuchaczem Szkoły Podchorążych Artylerii. Latem tego roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany w obozie w Szczypiornie, a później w Łomży. W grudniu 1917 roku został mu udzielony krótkoterminowy urlop z powodu śmierci ojca. Po zakończonym urlopie nie powrócił do obozu internowania, lecz wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej i został w niej komendantem obwodu Płońsk[2].

W listopadzie 1918 roku, po rozbrojeniu Niemców, pełnił obowiązki komendanta garnizonu i placu Płońsk. Następnie na czele utworzonego przez siebie oddziału stał na granicy pod Chorzelami. W marcu 1919 roku razem ze swoim oddziałem został wcielony do 32 pułku piechoty. Kilka razy pełnił funkcję adiutanta pułku, a w 1920 roku walczył w jego szeregach z bolszewikami[2]. 30 lipca 1920 roku został mianowany z dniem 1 sierpnia 1920 roku podporucznikiem w piechocie z byłych Legionów Polskich, „z zaliczeniem do Rezerwy armii i równoczesnym powołaniem do służby czynnej na czas wojny, aż do demobilizacji”[3].

 
Grób Waleriana Wojtulewicza na Cmentarzu Bródnowskim.

1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Kobryń, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 32 pułk piechoty[4]. Następnie dowodził kompanią w Centralnej Szkole Podoficerów Zawodowych w Grudziądzu[2]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 637. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. W 1923 roku pełnił służbę w Powiatowej Komendzie Uzupełnień Ciechanów na stanowisku oficera instrukcyjnego, pozostając oficerem nadetatowym 32 pułku piechoty w Modlinie[6]. 24 października tego roku został przydzielony do PKU Modlin na takie samo stanowisko[7]. W czerwcu 1924 został przydzielony do PKU Warszawa Miasto III na stanowisku oficera instrukcyjnego, w dalszym ciągu pozostając oficerem nadetatowym 32 pułku piechoty[8][9]. 1 grudnia 1924 roku awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 219. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10]. W marcu 1926 roku został przeniesiony do 30 pułku piechoty w Warszawie[11]. W 1928 roku pełnił służbę w 21 pułku piechoty „Dzieci Warszawy” w Warszawie[12]. W 1932 roku pozostał w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I i był wykorzystywany do prac przysposobienia wojskowego na stanowisku komendanta Okręgu Związku Strzeleckiego Nr IX.[13]. Zmarł 4 października 1932 roku w Warszawie[14]. Dwa dni później został pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 3A-1-18)[15].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Na nagrobku widnieje imię Walery: Grób Waleriana Wojtulewicza na Cmentarzu Bródnowskim.
  2. ↑ a b c d Awe 1932 ↓, s. 5.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 11 sierpnia 1920 roku, s. 697.
  4. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 115, 952.
  5. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 82.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 218, 427, 1462.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 751.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 59 z 25 czerwca 1924 roku, s. 402.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 203, 370, 1351.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 740.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 6.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 37, 209.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 52, 452.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 451.
  15. ↑ a b Awe 1932 ↓, s. 5 Nekrolog.
  16. ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  17. ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 144 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
  18. ↑ 6 sierpień: 1914 - 1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 21.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Walerian_Wojtulewicz&oldid=74626489”