Wikipedia

Walerian Jasionowski

Oficer, pilot Wojska Polskiego

Walerian Jasionowski (ur. 10 lutego 1905 w Telika, zm. 17 czerwca 1977 w Los Angeles) – major dyplomowany pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, dowódca III/2 i 308 dywizjonów myśliwskich.

Walerian Jasionowski
Ilustracja
major dyplomowany pilot major dyplomowany pilot
Data i miejsce urodzenia

10 lutego 1905
Telika

Data i miejsce śmierci

17 czerwca 1977
Los Angeles

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF

Jednostki

Morski Dywizjon Lotniczy,
2 pułk lotniczy,
III/2 dywizjon myśliwski,
308 dywizjon,
315 dywizjon,
303 dywizjon

Stanowiska

dowódca dywizjonu

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Polowy Znak Pilota
Krzyż Walecznych (od 1941) Medal Lotniczy (czterokrotnie)
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys

edytuj

W 1926 roku rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Lotnictwa, którą ukończył w 1928 roku z 28. lokatą jako obserwator[1]. Otrzymał przydział do Morskiego Dywizjonu Lotniczego, gdzie latał w II Eskadrze Morskiej Niszczycielskiej (przemianowanej później na Morską Eskadrę Wielosilnikową)[2]. Pełnił funkcję dowódcy plutonu uzbrojenia[3]. 8 lutego 1929 roku przeżył przymusowe wodowanie wodnosamolotu LeO H.13B po awarii jego silników[4]. 27 września 1930 roku wszedł w skład załóg trzech łodzi latających Latham 43 wizytujących Lipawę[5]. Od lutego do kwietnia 1933 roku pełnił funkcję oficera taktycznego MDL[1].

W sierpniu 1934 roku został przeniesiony do 2 pułku lotniczego w Krakowie. Przeszedł przeszkolenie w zakresie pilotażu i został skierowany do 121 eskadry myśliwskiej[1]. W październiku wziął udział w Drugich Centralnych Zawodach Lotnictwa Myśliwskiego; reprezentacja III/2 dywizjonu myśliwskiego zajęła w nich pierwsze miejsce[6]. 25 października 1937 roku objął stanowisko dowódcy eskadry i pełnił tę funkcję do listopada 1938 roku[7]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 18. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa[8]. 1 stycznia 1939 roku objął stanowisko oficera taktycznego III/2 dywizjonu[1].

1 września 1939 roku po śmierci Mieczysława Medweckiego objął stanowisko dowódcy dywizjonu[9]. Z jego inicjatywy na trzech samochodach zamontowano radiostacje, co pozwoliło na naprowadzanie samolotów dywizjonu na nadlatujące samoloty Luftwaffe[10]. 17 września, po agresji ZSSR na Polskę, wydał rozkaz podległym mu żołnierzom ewakuowania się na teren Rumunii[11].

Przedostał się do Francji, 1 marca 1940 roku objął dowództwo nad grupą 13 pilotów skierowanych do Szkoły Pilotażu Myśliwskiego w Étampes[12]. 22 maja otrzymał rozkaz zorganizowania w Salon eskadry myśliwskiej, która miała latać na samolotach Koolhoven F.K.58[13]. Jego piloci dopiero 28 maja otrzymali samoloty i rozpoczęli na nich szkolenie[14]. Pomimo niesprawnego uzbrojenia w myśliwcach, Walerian Jasionowski już 30 maja wykonał pierwszy lot patrolowy nad Marsylią[15]. 8 czerwca podległa mu jednostka została przebazowana do Clermont-Ferrand[16]. W późniejszym okresie jego jednostka została przebazowana do Nevers[17]. 17 czerwca jednostka otrzymała rozkaz przygotowania posiadanych samolotów myśliwskich do ataku na niemieckie czołgi. Do ataku na niemieckie oddziały lądowe w rejonie Bourges nie doszło[18]. 18 czerwca, po wcześniejszym przeprowadzeniu rozpoznania lotniczego, zarządził ewakuację podległego mu oddziału do portów na południu Francji i ewakuację do Wielkiej Brytanii[19]. 21 czerwca on i podlegli mu piloci zaokrętowali się w Saint-Jean-de-Luz na statek „Arandora Star” i ewakuowali się do Wielkiej Brytanii[20].

Wstąpił do Polskich Sił Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF P-0702[21]. 10 listopada 1940 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy nowo formowanego 308 dywizjonu myśliwskiego „Krakowskiego”. 7 grudnia 1940 roku odszedł z tego stanowiska[22]. Od grudnia 1942 do czerwca 1943 roku był pilotem w 315 dywizjonie myśliwskim[21], od 10 czerwca do sierpnia służył w 303 dywizjonie myśliwskim Warszawskim im. Tadeusza Kościuszki[23].

Został przydzielony na stanowisko kontrolera w operations room w 9 Grupie Myśliwskiej. W styczniu 1944 roku objął stanowisko oficera operacyjnego przy sztabie United States Army Air Forces. W marcu 1945 roku został skierowany do Wyższej Szkoły Lotniczej, którą ukończył we wrześniu[1].

Po zakończeniu działań wojennych nie zdecydował się na powrót do komunistycznej Polski. Wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie zmarł 17 czerwca 1977 roku w Los Angeles[21].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Za swą służbę otrzymał odznaczenia[24]:

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e Pawlak 2009 ↓, s. 60.
  2. ↑ Olejko 2010 ↓, s. 141-142.
  3. ↑ Olejko 2010 ↓, s. 275.
  4. ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 391-392.
  5. ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 389.
  6. ↑ Łydżba 2012 ↓, s. 29.
  7. ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 155.
  8. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 439.
  9. ↑ Łydżba 2012 ↓, s. 77.
  10. ↑ Łydżba 2012 ↓, s. 83.
  11. ↑ Łydżba 2012 ↓, s. 208.
  12. ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 46.
  13. ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 174.
  14. ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 202.
  15. ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 207.
  16. ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 284-285.
  17. ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 343.
  18. ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 348-349.
  19. ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 356-360.
  20. ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 373-374.
  21. ↑ a b c Krzystek 2012 ↓, s. 244.
  22. ↑ Król 1990 ↓, s. 219-226.
  23. ↑ Zieliński 2003 ↓, s. 45.
  24. ↑ Jasionowski Walerian. Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947. [dostęp 2021-07-15]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Walerian_Jasionowski&oldid=72818724”