Władysław Nowak (żołnierz)

powstaniec wielkopolski, żołnierz polski

Władysław Nowak (ur. 19 czerwca 1894 r. w Jarocinie, zm. 21 października 1939 w Lesznie[1]) – kawaler Krzyża Walecznych[2], powstaniec wielkopolski, żołnierz polski.

Władysław Nowak
Starszy sierżant Starszy sierżant
Data i miejsce urodzenia

19 czerwca 1894
Jarocin

Data i miejsce śmierci

21 października 1939
Leszno

Przebieg służby
Główne wojny i bitwy

Wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Walecznych

Życiorys

edytuj

Syn Walentego i Agnieszki (z d. Koniecznej). Jako żołnierz Wojska Polskiego uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, w 1921 odznaczony Krzyżem Walecznych, starszy sierżant Wojska Polskiego. Żonaty (1922) r. z Wandą z d. Zajcher (mieli czworo dzieci). Ukończył szkołę hotelarską, dzierżawił hotele w Rawiczu i w Kościanie. Po osiedleniu w Lesznie został właścicielem hotelu „Hotel Polski”, restauracji, kręgielni[3] i pierwszego w mieście kina dźwiękowego[4]. Prezes Koła Miejskiego Powstańców Wielkopolskich w Lesznie.

Został wytypowany jako jeden ze „szczególnie niebezpiecznych dla Rzeszy” (niem. Sonderfahndungsbuch Polen) przez piątą kolumnę miejscowych Niemców[5]. Internowany z grupą zakładników, a następnie rozstrzelany[6] podczas publicznej egzekucji przeprowadzonej w ramach Operacji Tannenberg pod murem więzienia w Lesznie[7][8]. Według odpisu niemieckiego wykazu wydanych kar śmierci Władysław Nowak w rubryce zawierającej informacje obciążające wpisane ma: Prezes Związku Powstańców[9].

Pochowany w nieoznakowanej zbiorowej mogile, poza murem cmentarnym na alei do Borowej Karczmy. W każdą rocznicę egzekucji, pod tablicą (odsłoniętą 21.X.1945)[10] upamiętniającą to wydarzenie odbywa się uroczysty Apel Poległych. 21.X.1986 roku odsłonięto też tablicę z nazwiskami ofiar mordu na zbiorowej mogile.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Akt zgonu: USC Leszno nr 70 1940
  2. Biogramy ofiar egzekucji (21.X.1939). [dostęp 2007-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-15)].
  3. Historia hotelu w Lesznie. [dostęp 2009-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-02)].
  4. Pierwsze kino dźwiękowe. [dostęp 2007-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-18)].
  5. Trzy dni terroru. Pierwsze planowe masowe egzekucje w Wielkopolsce.. [dostęp 2007-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-26)].
  6. Archiwum Głównej Komisji BZH w Polsce sygn.Bd 349 /
  7. Zbiorowa zbrodnia pod murem więzienia. [dostęp 2011-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-10)].
  8. Archiwum Głównej Komisji BZH w Polsce sygn.489 z/
  9. Jerzy Zielonka: Egzekucja 20 października 1939 r[oku]. Kościan: Leszno: "Aga" : na zlec. ZML, 1994, s. 23. ISBN 83-82570-91-4.
  10. Tablica na murze więzienia. [dostęp 2012-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-19)].

Bibliografia

edytuj
  • Jerzy Zielonka: Egzekucja 21 października 1939 r[oku]. Kościan: Leszno: "Aga" : na zlec. ZML, 1994. ISBN 83-82570-91-4.
  • Kalendarium miasta Leszna. Leszno: Urząd Miasta, 1996. ISBN 83-906806-3-7.
  • K. Radziwończyk, Akcja Tannenberg grup operacyjnych Sipo i SD w Polsce. Jesień 1939, Przegląd Zachodni 1966, nr 5, s. 103