Ustnik (muzyka)

Ustnik (dawniej munsztuk) – w niektórych aerofonach przyrząd służący do wprowadzania w drganie słupa powietrza zawartego w przewodzie instrumentu muzycznego.

Pierwsze użycie w polszczyźnie notowane przed 1585^[1]^[2]. Muzyk przykłada go do ust i wdmuchuje przez niego powietrze do instrumentu, wprawiając wargi w wibracje.

Większość ustników jest częścią samodzielną, nakładaną na instrument, jednak niektóre instrumenty (np. ligawka, cynk) posiadają zintegrowany ustnik.

Ze względu na konstrukcję, ustniki dzielą się na:

lejkowate (stosowane w rogach [zdjęcie obok])
kociołkowate (stosowane w pozostałych aerofonach ustnikowych).

Ustnikiem nazywany jest też potocznie dziób.

Przypisy

↑ Sebastian Fabian Klonowic: ŻALE NAGROBNE NA ŚLACHETNIE URODZONEGO... PANA JANA KOCHANOWSKIEGO... Żal V. staropolska.pl. [dostęp 2012-05-08]. Cytat:
...Kto by na munsztuk uczony śmiał położyć wargi,
Na którymeś ty więc dziwne wyprawował pieśni,
Że się słuchając Pan zdumiał i bogowie leśni. (pol.).
↑ munsztuk w: SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I 1. POŁOWY XVIII WIEKU. POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT JĘZYKA POLSKIEGO. [dostęp 2012-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).

Zobacz też

Bibliografia

Encyklopedia muzyki, Andrzej Chodkowski (red.), Krzysztof Baculewski (autor), PWN, Warszawa 2006, ISBN 978-83-01-13410-5
Mała encyklopedia muzyki, Stefan Śledziński (red. naczelny), PWN, Warszawa 1981, ISBN 83-01-00958-6

[1] Sebastian Fabian Klonowic: ŻALE NAGROBNE NA ŚLACHETNIE URODZONEGO... PANA JANA KOCHANOWSKIEGO... Żal V. staropolska.pl. [dostęp 2012-05-08]. Cytat:
...Kto by na munsztuk uczony śmiał położyć wargi,
Na którymeś ty więc dziwne wyprawował pieśni,
Że się słuchając Pan zdumiał i bogowie leśni. (pol.).

[2] unsztuk w: SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I 1. POŁOWY XVIII WIEKU. POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT JĘZYKA POLSKIEGO. [dostęp 2012-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).

[1]

[2]