Uraninit

Uraninit
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	uranin, uranityt, nasturan (forma naciekowa)
Skład chemiczny	UO2 / UO3
Twardość w skali Mohsa	5 – 6
Przełam	muszlowy
Łupliwość	niewyraźna
Pokrój kryształu	rzadko sześciany lub ośmiosciany, skupienia nerkowe, groniaste i skorupowe
Układ krystalograficzny	regularny
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość	7,5 – 10,7 g/cm³
	Właściwości optyczne
Barwa	czarna, zielonoczarna, szara
Rysa	czarna, brunatna, zielonkawa
Połysk	półmetaliczny, tłusty, matowy
Inne	silne ciemnobrunatne refleksy wewnętrzne
	Multimedia w Wikimedia Commons

Uraninit – minerał promieniotwórczy z gromady tlenków. Należy do minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od składnika uranu. Badania tego minerału doprowadziły Marię Skłodowską-Curie do odkrycia polonu i radu, za co otrzymała w 1911 r. drugą Nagrodę Nobla.

Charakterystyka

Rzadko tworzy kryształy. Najczęściej występuje w skupieniach ziemistych, proszkowych (czerń uranowa), ziarnistych, naciekowych (smółka uranowa, blenda smolista). Jest izostrukturalny z thorianitem i cerianitem. Niekiedy tworzy pseudomorfozy po innych minerałach, także drewnie, kościach, bakteriach. Jest kruchy i nieprzezroczysty.

Zawiera głównie dwutlenek uranu (UO₂)^[1]. Skład chemiczny charakteryzuje się znacznymi wahaniami spowodowanymi różnym stopniem utleniania tego minerału, a także dużymi domieszkami innych pierwiastków takich jak: żelazo, krzem, wapń, magnez, cyrkon, argon, hel, azot, miedź, tantal, wolfram, tytan, rad, wanad, kobalt, ołów, cer, niob, tor, aktyn i polon. Silnie radioaktywny^[2]. W strefie wietrzenia łatwo ulega przeobrażeniom, przechodząc w różne wtórne minerały uranu zabarwione na żółto, pomarańczowo, zielono.

Stanowi składnik pegmatytów, i żył hydrotermalnych, skał osadowych.

Miejsca występowania: Kanada – okolice Wielkiego Jeziora Niedźwiedziego, USA – Teksas, Kolorado, Karolina PN, Australia – Terytorium Północne, Demokratyczna Republika Konga – prowincja Katanga^[2], RPA, Francja, Włochy, Czechy, Norwegia.

W Polsce występuje na Dolnym Śląsku; w okolicach Kowar, w okolicach Ogorzelca, w Miedziance, Kletnie.

Stanowi główne źródło otrzymywania uranu (86% U), radu, a także wielu innych pierwiastków.

↑ Uraninit, Webmineral.com
↑ ^a ^b uraninit, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-11-06] .
↑ Thorian Uraninite (synonym: Brøggerite). [w:] mindat.org - the mineral and locality database [on-line]. Jolyon Ralph and Ida Chau. [dostęp 2014-06-16]. (ang.).
↑ C. Wadsworth. Density of Radio-Lead from Pure Norwegian Cleveite (Volume 2). „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”. 2, s. 505-506. National Academy of Sciences (Internet Archive). ISSN 0027-8424. (ang.).
↑ Cleveite. [w:] mindat.org - the mineral and locality database [on-line]. Jolyon Ralph and Ida Chau. [dostęp 2014-06-16]. (ang.).