Wikipedia

Rędziny (powiat częstochowski)

wieś w województwie śląskim
(Przekierowano z Unia Rędziny)

Rędziny – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim. Siedziba gminy Rędziny. Według danych z 31 grudnia 2020 roku miejscowość zamieszkiwało 4 691 osób[3].

Rędziny
wieś
Ilustracja
Rędziny – widok na kościół i ul. Wolności
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

częstochowski

Gmina

Rędziny

Wysokość

ok. 280 m n.p.m.

Liczba ludności (2020)

4 691

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

42-242[2]

Tablice rejestracyjne

SCZ

SIMC

0144584

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Rędziny”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Rędziny”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rędziny”
Położenie na mapie gminy Rędziny
Mapa konturowa gminy Rędziny, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Rędziny”
Ziemia50°51′29″N 19°12′52″E/50,858056 19,214444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Pod względem fizycznogeograficznym Rędziny położone są na Wyżynie Wieluńskiej[4]. Miejscowość wchodzi w skład aglomeracji częstochowskiej. Pomimo tego, że nigdy nie była miastem, jest dość silnie zurbanizowana[5]. Oprócz niskiej zabudowy znajduje się tam także osiedle bloków mieszkaniowych, zamieszkane przez ok. 2 tys. osób (Rędziny-Osiedle)[6].

Zabudowa wielorodzinna w Rędzinach-Osiedlu

Historia

edytuj

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1220 roku, z dokumentu biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża[7], w którym miejscowość wymieniona jest jako Randzyny[8]. Według rejestru podatkowego powiatu krakowskiego, w 1490 roku wieś Rędziny należała do zamku olsztyńskiego[9]. Od 1624 roku w Rędzinach działała filia parafii w Mstowie, ze stale rezydującym duszpasterzem[10]. W roku 1864 została otwarta Gminna Szkoła w Rędzinach[11]. W 1866 roku erygowano samodzielną parafię[10].

W 1867 roku gmina Rędziny (istniejąca już wcześniej) została włączona do powiatu częstochowskiego należącego do guberni piotrkowskiej[12]. W latach 1954–1972 miejscowość była siedzibą gromady Rędziny, od roku 1973 ponownie jest siedzibą gminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa częstochowskiego.

Komunikacja

edytuj
 
Ulica Wolności (DK 91)

Przez miejscowość przebiega droga krajowa 91 (ulica Wolności). Transport publiczny jest obsługiwany przez Gminny Zakład Komunikacyjny w Rędzinach.

Zabytki

edytuj
  • Neogotycki kościół NMP Nieustającej Pomocy wybudowany w latach 1897–1901, konsekrowany w 1903.
  • Cmentarz z ogrodzeniem z końca XIX wieku.
  • Budynek plebanii z 1907 roku.
  • Kaplica z końca XIX wieku wybudowana na miejscu cudownego źródła leczącego choroby oczu.
  • Kapliczka z początku XX wieku.
  • Domy mieszkalne i młyn z końca XIX i początku XX wieku.

Oświata

edytuj
  • Zespół Szkolno–Przedszkolny nr 1 (ul. Szkolna 7)
  • Zespół Szkolno–Przedszkolny nr 2 (ul. Działkowiczów 3)

Religia

edytuj
Osobny artykuł: Parafia św. Otylii w Rędzinach.

W miejscowości funkcjonuje rzymskokatolicka parafia św. Otylii. Parafia została utworzona w 1866 roku[13].

Sport

edytuj
 
Gminna Hala Sportowa

GKS Unia Rędziny

edytuj

W Rędzinach działa klub piłkarski Gminny Klub Sportowy Unia Rędziny. Klub funkcjonuje od 1997 roku i posiada barwy czerwono-czarne. W sezonie 2024/2025 występuje w V lidze grupie śląskiej I (północnej)[14].

W sezonie 2022/2023 Unia zagrała w finale Pucharu Polski na szczeblu województwa śląskiego ulegając Polonii Bytom 2-3[15].

Początkowo klub rozgrywał swoje mecze w Rędzinach, w miejscu, gdzie obecnie stoi Gminna Hala Sportowa. Później drużyna grała na boiskach klubów KS Stradom i Warta Mstów, a w Rudnikach na stadionie przy ulicy Dworcowej 18A (w obrębie kamieniołomu Lipówka) grały tylko grupy młodzieżowe. Od 29 maja 2013 na boisku w Rudnikach grali również seniorzy[16].

Następnie klub jako gospodarz grał swoje mecze w Kamyku[17], a w 2024 roku grywa na obiekcie w Łobodnie[18].

Obiekty sportowe

edytuj
  • Gminna Hala Sportowa z widownią na 180 osób, oddana do użytku w 2006 (ul. Działkowiczów 20)
  • Orlik z boiskiem do piłki nożnej, boiskiem do koszykówki i piłki ręcznej, bieżnią i skocznią do skoku w dal, zlokalizowany obok hali sportowej[19].

Integralne części wsi

edytuj

Rejestr TERYT wyróżnia pięć integralnych części wsi[20][21]. Cztery z nich (wszystkie oprócz Ołowianki) są jednocześnie sołectwami[22].

  • Rędziny-Kolonia (SIMC 0144590)
  • Rędziny-Okupniki (SIMC 0144609)
  • Rędziny-Ołowianka (SIMC 0144615)
  • Rędziny-Osiedle (SIMC 0144621)
  • Rędziny-Wyrazów (SIMC 0144638)

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 115566
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1078 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Urząd Stanu Cywilnego w Rędzinach podsumował 2020 rok. redziny.pl, 12 stycznia 2021. [dostęp 2021-01-23].
  4. ↑ Geoserwis GDOŚ. geoserwis.gdos.gov.pl. [dostęp 2020-02-22].
  5. ↑ Robert Krzysztofik, Aglomeracja częstochowska, [w:] Ryszard Kaczmarek (red.), Encyklopedia Województwa Śląskiego. Tom I, Katowice: Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej, 2014, s. 26–27, ISBN 978-83-64210-14-3 [zarchiwizowane z adresu 2021-05-08].
  6. ↑ Piotr Wiewióra: Osiedle w końcu będzie sołectwem. Nowa Trybuna Częstochowska, 14 lipca 2016. [dostęp 2019-04-24].
  7. ↑ Stefan Krakowski, Alfred Czarnota: Dzieje Częstochowy od zarania do czasów współczesnych. Katowice: Śląsk, 1964, s. 28-31.
  8. ↑ Franciszek Kulczycki, "Monumenta mediiaevi historica res gestas Poloniae illustrantia", Tomus IX, Cracoviae, 1886, str. 27.
  9. ↑ Rędziny (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 636.
  10. ↑ a b 150 lat parafii w Rędzinach. Gazeta Częstochowska. [dostęp 2019-04-15].
  11. ↑ Historia – ZSP nr 1 w Rędzinach. zsp1redziny.pl. [dostęp 2019-04-15].
  12. ↑ R. Sikorski: Akta gminy Rędziny. Archiwum Państwowe w Częstochowie, 2009. [dostęp 2020-02-22].
  13. ↑ ks. dr hab. Paweł Wolnicki: Informacje o parafii na stronie archidiecezji częstochowskiej. kuriaczestochowa.pl. [dostęp 2017-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-03)]. (pol.).
  14. ↑ Unia Rędziny, Informacje o klubie. 90minut.pl. [dostęp 2024-08-16].
  15. ↑ Puchar jest nasz!!! Unia Rędziny – Polonia Bytom 2:3 (0:1). poloniabytom.com.pl. [dostęp 2024-08-16].
  16. ↑ O Klubie – GKS Unia Rędziny. [dostęp 2016-02-01].
  17. ↑ Zapowiedź meczu Unia Rędziny – Rozwój. [dostęp 2024-08-16].
  18. ↑ Derby w Łobodnie! Przed nami 18 kolejka IV Ligi. [dostęp 2024-08-16].
  19. ↑ O hali | Samorządowy Serwis Internetowy Gminy Rędziny. [dostęp 2017-02-24].
  20. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  21. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  22. ↑ Sołectwa | Samorządowy Serwis Internetowy Gminy Rędziny. redziny.pl. [dostęp 2020-04-04].
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Rędziny_(powiat_częstochowski)&oldid=74556062#Sport”