Ulica Wodna w Poznaniu

ulica Wodna
	Stare Miasto
	; Widok od strony Rynku ku Garbarom i Grobli
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Przebieg
	Położenie na mapie Poznania ulica Wodna
	Położenie na mapie Polski ulica Wodna
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego ulica Wodna
	52°24′29,3″N 16°56′04,8″E/52,408147 16,934658
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Wodna – ulica w Poznaniu na Starym Mieście, na osiedlu Stare Miasto biegnąca od Starego Rynku w kierunku wschodnim. W średniowieczu nosiła nazwę Wodna (platea aquatica^[1]), do 1919: Wasserstrasse, 1919–1939: Wodna (Butelska), 1939-1945: Wasserstrasse, od 1945: Wodna. W ciągu ulicy zlokalizowana była Brama Wodna stanowiąca element murów miejskich. Nazwa wywodzi się od kierunku, w którym biegła – ku Warcie^[2].

Historia

Osobny artykuł: Cmentarzysko przy ul. Wodnej w Poznaniu.

W okresie przed lokacją Poznania na lewym brzegu Warty, na terenie ulicy znajdowało się wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe, które jest datowane na drugą połowę X i początek XI wieku (odkryto tu 10 pochówków)^[3].

Po lokacji miasta w 1253 obszar początkowo nie uległ szybkiej zabudowie. Wzdłuż ulicy płynęła odnoga Warty wykorzystywana jako fosa fortyfikacji średniowiecznych^[1]. Z istniejącej Bramy Wodnej nie dochowały się żadne fragmenty. W XIII wieku przeprowadzono jednak pierwsze niwelacje terenu, obniżając go o około jeden metr. Dynamiczny okres rozwoju Poznania od drugiej połowy XIV do końca XV wieku zaowocował, początkowo drewnianą, zabudową ulicy. W końcu XV wieku trakt otrzymał drewnianą nawierzchnię. W XVI wieku przeprowadzono dalsze, znaczące niwelacje, a w XVIII wieku założono drewniany wodociąg. W początku XX wieku położono dwie warstwy bruku^[3].

W okresie średniowiecznym ulicę zamieszkiwali rzemieślnicy: w części bliższej murom miejskim spożywcy – piekarze, piwowarzy i rzeźnicy, a w części bliższej Rynkowi i centralnej – krojownicy sukna. W tej części mieszkali też kramarze i szlachta^[2].

W 1845 ulica była główną areną rozruchów religijnych.

Obiekty

W okresie dwudziestolecia międzywojennego przy ulicy działały różne przedsiębiorstwa. Pod numerem dwunastym funkcjonowała Ceramika z artykułami gospodarstwa domowego, a pod szesnastym, jeszcze przed I wojną światową, centrala spedycyjna Karola Hartwiga. Na narożniku Garbar kamienicę posiadał kupiec Antoni Leitgeber, budowniczy konstrukcji żelaznych, polski działacz narodowy, z pochodzenia Bamber. W 1833 jego syn Józef założył w tym miejscu sklep kolonialny. Przy ulicy istniała do 1871 pierwsza w Poznaniu pensja dla dziewcząt prowadzona przez Teklę Hartwigową, a w Pałacu Górków czynna była Szkoła Ludwiki^[1].

Transport

Osobny artykuł: Tramwaje w Poznaniu.

Od 1902 ulicą przebiegał jednokierunkowy odcinek torowiska tramwajowego, który wraz z przeciwbieżnym w ulicy Wielkiej zastąpił wcześniejszą linię z ulicy Woźnej, którą wówczas zlikwidowano^[4]. W 1955 tramwaje wycofano ze Starego Rynku i okolic^[5].

Zobacz też

rozruchy religijne w Poznaniu (1845) – wypadki rozgrywały się w dużej mierze na ul. Wodnej

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Zbigniew Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania. Część 2, Wydawnictwo Kwartet, Poznań, 2006, s. 94-95, ISBN 83-60069-25-5
↑ ^a ^b Poznań - przewodnik po zabytkach i historii, JanuszJ. Pazder (oprac.), JerzyJ. Borwiński, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2003, s. 101, ISBN 83-87847-92-5, OCLC 830535344 .
↑ ^a ^b Tomasz Stępnik, Z badań nad osadnictwem w rejonie Starego Miasta w Poznaniu, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3-4/1993, s.338-339, ISSN 0137-3552
↑ Edmund Nadolski, 100 lat tramwaju elektrycznego w Poznaniu, w: Z Życia MPK Poznań, nr 2(587)/1998, s. 5, ISSN 0329-6637
↑ 130 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu, w: Z Życia MPK Poznań, nr 6/2010, s. 2–6, ISSN 0329-6637

Bibliografia

Zygmunt Zaleski, Nazwy ulic w Poznaniu, Magistrat Stołeczny Miasta Poznania, 1926
Zbigniew Zakrzewski, Nazwy osobowe i historyczne ulic Poznania, Wydawnictwo Poznańskie, 1971
Poznań plus 4 - plan miasta 1:20.000, wyd. Demart, Warszawa, 2006, ISBN 83-7427-282-1

[:0-1] Zbigniew Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania. Część 2, Wydawnictwo Kwartet, Poznań, 2006, s. 94-95, ISBN 83-60069-25-5

[PRZEW-2] Poznań - przewodnik po zabytkach i historii, JanuszJ. Pazder (oprac.), JerzyJ. Borwiński, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2003, s. 101, ISBN 83-87847-92-5, OCLC 830535344 .

[ARCH-3] Tomasz Stępnik, Z badań nad osadnictwem w rejonie Starego Miasta w Poznaniu, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3-4/1993, s.338-339, ISSN 0137-3552

[4] Edmund Nadolski, 100 lat tramwaju elektrycznego w Poznaniu, w: Z Życia MPK Poznań, nr 2(587)/1998, s. 5, ISSN 0329-6637

[5] 130 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu, w: Z Życia MPK Poznań, nr 6/2010, s. 2–6, ISSN 0329-6637

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]